For musikkforma, sja Messe i musikk

Messe (av latin missa , opphavleg knytt til verbet mittere , som tyder 'sending', jfr. missio ), er ei nemning som er nytta om den sentrale liturgiske handlinga i den kristne gudstenesta . Messa inneheld nokre faste ledd, som ikkje har vore skift pa sidan mellomalderen . Sjølve ordet Missa er opphavleg knytt til utsendingsbodet som vert teke opp att ved enden: Ga i fred, ten Herren med glede , eller Messa er til endes, ga i fred .

Messeledda [ endre | endre wikiteksten ]

Dei faste ledda i høgmessa er kalla Ordinarieledda , som etter regelen skal vera med i kvar gudsteneste:

• Kyrie
• Gloria
• Credo
• Sanctus
• Agnus Dei
• Ite, Missa est .

Attat dette kjem det til nokre utskiftbare ledd, kalla proprieledd :

• Introitus (før Kyrie)
• Graduale
• Alleluia / Tractus / Sekvens (mellom Gloria og Credo)
• Offertorium (etter Credo)
• Communio ( Nattverd . (etter Agnus Dei).

Attat desse kjem det til nokre talte ledd: Helsing, canon og fadervar , som støtt er med, og proprieledda kollekt , Epistel , Evangelium , bøn og prefasjon . I den norske gudstenesta vert desse stort sett haldne ved like.

Messa har ei klar dramaturgi , som vert ivareteke gjennom ledda. Denne dramaturgien har vore sa solid at det har synt seg vanskeleg a rokke ved han pa mange hundrear.