Kertsj
(
ukrainsk
Керч,
russisk
Керчь,
krimtatarisk
Keric
,
gammalaustslavisk
: Кърчевъ,
gammalgresk
: Παντικ?παιον,
Pantikapaion
,
tyrkisk
Kerc
) er ein by pa
Kertsjhalvøya
aust pa
Krimhalvøya
, og er eit viktig senter for industri, transport og turisme i
Ukraina
. Kertsj vart grunnlagd for 2600 ar sidan og vert rekna som ein av dei eldste byane i Ukraina.
Byen er og ein viktig industriby, i omradet er det store jernforekomster. Andre viktige næringsvegar er skipsfart, fiskeri, skipsbygging og turisme. Fra byen gar det
jarnbane
over sundet til han
russiske
sidan. Byen har 28 skular, 9 institutt knytte til russiske og ukrainske universitet, polyteknisk høgskule, medisink utdanning og seks tekniske skular. Byen er administrasjonssenter for Kertsj kommune.
Kertsj
Utgravingar ved byen
Majak
ved Kertsj har vist busetjingar som stammar fra tida mellom 1600- og 1400-talet f.Kr. Pa
700-talet
vart den greske byen
Pantikapaion
(
Panticapaeum
) grunnlagt ved Kertsj av
jonarar
fra
Milet
. Pantikapaion gav namn til den siste
attiske
kunststilen (370?320 f.Kr.). Pantikapaion vart seinare den viktigaste byen i
Det bosporanske riket
(som fatt namnet sitt av Kertjsundet, som den gongen vart kalla
Kimmeriska bosporen
) og hadde stor tyding som hamneby og handelsby.
Kertj kom seinare under
Romarriket
,
Austromarriket
,
Genova
og
Krim-khanatet
. Krimkhanarane bygde fortet
Jenikale
ved byen. Ved
freden i Kutsjuk-Kainardji
i
1774
vart Kertsj overført til
Tsar-Russland
. Pa 1830-talet starta ein omfattande utgravingar av dei antikke
kulturminna
i Kertsj.
Byen vart svært øydelagt i
1855
under
Krimkrigen
, og igjen under
andre verdskrigen
.
I
1900
vart den store metallurgiske fabrikken grunnlagt og denne er enno i verksemd.
Under andre verdskrigen vart byen først erobra av
tyskarane
i november
1941
.
30. desember
sette
den raude armeen
i gang ein motoffensiv i eit
amfibieatak
over Kertsjsundet, og gjenerobra byen, men 17. mai
1942
var Kertsj igjen pa tyske hender. Under offensiven i Ukraina vinteren og varen
1944
tok sovjetarane og Krim tilbake, denne gongen for godt. Kertsj vart gjenerobra
11. april
.
Kertsj har eit
fuktig subtropisk klima
(
Koppen si klimaklassifisering
Cfa
) med kjølige til kalde vintrar og varme til heite somrar.
| Verdata for Kertsj
|
|
|
Jan
|
Feb
|
Mar
|
Apr
|
Mai
|
Jun
|
Jul
|
Aug
|
Sep
|
Okt
|
Nov
|
Des
|
Ar
|
| Høgast malte °C
|
15,6
|
17,5
|
23,4
|
26,8
|
30,6
|
34,9
|
37,4
|
37,2
|
33,2
|
30,9
|
22,7
|
19,4
|
37,4
|
| Gjennomsnittleg maks °C
|
3,5
|
3,8
|
7,8
|
14,3
|
20,2
|
25
|
28,1
|
27,8
|
22,6
|
16,3
|
9,8
|
4,3
|
15,4
|
| Døgnmiddeltemperatur °C
|
0,6
|
0,4
|
3,8
|
9,8
|
15,4
|
20,3
|
23,4
|
23,1
|
17,9
|
12,2
|
6,2
|
2,4
|
11,3
|
| Gjennomsnittleg min °C
|
?2,1
|
?2,6
|
0,5
|
5,8
|
10,8
|
15,5
|
18,6
|
18,4
|
13,3
|
8,3
|
3,2
|
?0,3
|
7,5
|
| Lagast malte °C
|
?23,7
|
?23,1
|
?15,6
|
?6,5
|
?0,6
|
3,4
|
9,9
|
7,5
|
1
|
?5,4
|
?11,8
|
?17,6
|
?23,7
|
| Gjennomsnittleg
nedbør
mm
|
33
|
32
|
33
|
31
|
30
|
55
|
35
|
50
|
37
|
29
|
44
|
43
|
452
|
| Gns. dagar med regn
|
10
|
9
|
10
|
11
|
9
|
10
|
6
|
6
|
8
|
9
|
11
|
11
|
110
|
| Gns.
solskinstimar
i manaden
|
71,3
|
87,6
|
145,7
|
189
|
272,8
|
306
|
334,8
|
306,9
|
252
|
182,9
|
90
|
55,8
|
2 294,8
|
| Kjelde: Pogoda.ru.net
[1]
HKO (sun only 1961-1990).
[2]
|