Ithaki
(
gresk skrift
Ιθ?κη) eller
Ithaka
(
Ithaca
vert og nytta pa fleire sprak), er ei av dei
Dei joniske øyane
i
Hellas
. Ho ligg utanfor nordaustkysten av Kefalonia og har eit flatevidd pa 96 km² og om lag tre tusen innbyggjarar.
Øya var tidlegare ein kommune i
prefekturet
Kefalonia
, men fra 2011 er Ithaki den einaste kommunen i
periferieininga
Ithaki i
periferien
Dei joniske øyane
.
[2]
Kommunen Ithaki inneheld i tillegg nokre mindre øyar, mellom anna
Arkoudi
,
Atokos
og delar av øygruppa
Ekhinades
. Hovudbyen
Vathy
har ei av dei største naturlege hamnene i verda.
Av nes pa øya finn ein Exoji, som er det vestlegaste, og Melissa i nord. Mavronas og Ajos Ilias i aust, Skhinos, Sarakiniko og Ajos Ioannis, det austlegaste, i aust og Ajos Andreas, det sørlegaste, i sør. Av bukter finn ein Afalesbukta i nordvest, Frikesbukta og Kionibukta i nordaust og Ormosbukta og Sarakinikobukta i søraust. Det høgaste fjellet er Nirito pa 806 m og det nest høgaste er Merovigli (669 m).
Opphavet til dei første menneska pa øya under
steinalderen
er ukjend. Spor av bygningar, murar og vegar fra denne tidsperiode viser at det var busetnadar her i tidleg hellenistisk tid (3000-2000 fvt.).
I
den mykenske perioden
(1500-1100 fvt.) nadde Ithaki høgdepunktet i sin antikke historie da øya vart hovudstad for dei
kefalonske
statane, som inkluderte dei omliggande øyane og det nærliggande fastlandet. Pa denne tida var det ein mektig stat, og innbyggjarane vart rekna som store sjøfararar og utforskarar med vagale ekspedisjonar utanfor
Middelhavet
.
Dei episke dikta
Iliaden
og
Odysseen
av
Homer
fortel om helten
Odyssevs
som styrte over Ithaki og naboøyane. Etter den mykenske perioden vart Ithaki mindre viktig.
Ein meiner at det budde fleire tusen innbyggjarar pa øya fra den mykenske perioden og gjennom perioden under
Austromarriket
. I mellomalderen fall derimot folketalet pa grunn av stadige invasjonar fra sjørøvarar, som tvinga folk til a danne busetnadar i fjellomrada. Dei neste fem ara gjorde tyrkarane og
venetianarane
diplomatisk krav pa øya. Øya kom til slutt under tyrkisk styre. Samtidig hadde Venezia vorte mektige og hadde ein eigen flate. Dei hadde Dei joniske øyane pa ønskelista og i 1499 starta ein krig mellom
Venezia
og
Det osmanske riket
. Dei allierte flatane til Venezia og
Spania
omleira Ithaki og dei andre øyane. Den allierte flaten gjekk sigrande ut, og fra 1500 tok venetianarane kontroll over øyane. Etter ein traktat i 1503 vart Ithaki,
Kefalonia
og
Zakynthos
ein del av
Republikken Venezia
, medan Levkada gjekk til tyrkarane.
Eit par ar etter
den franske revolusjonen
kom det joniske omradet under fransk styre, og Ithaki vart hovudstad over Kefallonia, Levkada og ein del av det greske fastlandet.
Innbyggjarane tok imot franskmenna med opne armar, som tok administrativ og rettsleg kontroll. Dei høge skattane gjorde derimot til irriterte innbyggjar. Alt i 1798 tok
Russland
og Det osmanske riket, som var allierte pa denne tida, over øya (1798-1807).
Kerkyra
(Korfu) vart hovudstad for dei joniske statane.
Flaten til Ithaki blømde da dei fekk lov a føre frakt til hamnene i
Svartehavet
. I 1807 kom Dei joniske øyane igjen under fransk styre etter ein avtale med Tyrkia. Franskmennene bygde sa ei festning i Vathy for a verne seg mot den engelske flaten, som hadde vorte mektig pa denne tida. I 1809 tok britane over styret pa øyane og Ithaki vart ein del av
Dei sameinte joniske øyane
. Etter Londontraktaten i 1864 vart Ithaki, i lag med dei andre øyane, avstatt til Hellas.
Mange av bygningane pa øya vart øydelagd under eit jordskjelv i 1953.
Dei største byane og tettstadene i kommunen er:
Dei andre busetnadane pa øya er:
- Frikes (37)
- Anoji (34)
- Levki (21)
- Aetos (17)
- Exoji (14)
- Ajos Ioannis (12)
- Moni Katharon (0)
Smaøyar i kommunen: