Brigham Young
Statsborgarskap	USA
Fødd	1. juni 1801 Whitingham
Død	29. august 1877 (76 ar) Salt Lake City
Yrke	teolog , tømrar , profet , politikar
Sprak	engelsk
Religion	Jesu Kristi Kyrkje av Siste Dagars Heilage, Mormons
Far	John Young
Mor	Abigail Nabby Howe
Ektefelle	Miriam Angeline Works Young, Mary Ann Angell, Lucy Ann Young, Harriet Elizabeth Young, Emily Dow Partridge, Clarissa Ann Young, Louisa Beeman, Eliza R. Snow, Margaret Young, Mary Elizabeth Rollins Lightner, Margaret Maria Young, Zina D. H. Young, Lucy Young, Harriet Amelia Folsom, Ann Eliza Young, Hannah T. King
Brigham Young pa Commons

Brigham Young (fødd  1. juni   1801  i Whitingham i Vermont i USA , død  29. august   1877  i Salt Lake City ) var den andre profeten og president for Jesu Kristi kyrkje av siste dagars heilage , populært kalla mormonane. Han grunnla Salt Lake City og mange andre byar i Utah og fleire andre av veststatane. Han har vorte kalla ≪Den amerikanske Moses≫ pa grunn av rolla si i koloniseringa av eit omrade av Mexico som seinare vart amerikansk og etterkvart vart til staten Utah .

Biografi [ endre | endre wikiteksten ]

Young kom fra ein bondefamilie i Vermont og arbeidde som omreisande snikkar og glassmed. I 1824 gifta han seg med Miriam Angeline Works. Aret før vart han metodist , men etter a ha lese Mormonarboka kort etter at ho vart utgjeve i 1830 og vorte tiltrekt av bodskapane her, gjekk han over til mormonismen. Han vart offisielt oppteken i kyrkja i 1832, og drog til Canada som misjonær. Den første kona hans døydde i 1833, og deretter tilslutta Young seg mange mormonar som slo seg ned i Kirtland i Ohio .

Young var sterkt engasjert i den nye trua si. Han vart ordinert til apostel og vart ein av det sakalla quorum av dei tolv apostlar (Radet til dei tolv apostlane) han 14. februar 1835.

Under dei antimormonske forfølgingane i Missouri seint i 1830-ara mista han alt godset sitt og matte tole mykje motgang. I 1840 og 1841 misjonerte han i England . Mange av dei han konverterte kom over til USA og slo seg ned i dei mormonske busetjingane der. I 1840-ara var Brigham Young ein av dei som skipa byen Nauvoo i Illinois ved Mississippielva som mormonarbustad. Byen var den gongen omtrent jamstor med Chicago , og vart hovudsetet til kyrkja.

Medan kyrkjepresidenten Joseph Smith var i fengsel i pavente av rettssak, vart han og broren Hyrum drepne av ein væpna folkemengd i 1844. Det vart usemje om kven som skulle tre inn som leiar for kyrkja. Under eit møte der dette skulle diskuterast, meinte mange a gjenkjenne Joseph Smith si røyst og endatil utsjanad da Brigham Young tok ordet. For mange var det eit teikn pa at Young var den utvalde leiaren, og dei flokka seg om han. Andre ville ikkje ga med pa det, og dette medførte ei splitting.

Etter tre ar under Radet til dei tolv apostlane reorganiserte Young eit nytt første presidentskap og vart erklært for president for den største gjenverande fraksjonen i (etter at eit anna leiarskap var etablert i Pittsburgh ) i 1847. Gjentekne konfliktar fekk Young til a føre gruppa si til eit omrade i det som i dag er Utah men som da var ein del av Mexico . Young organiserte reisa som skulle føre dei truande gjennom Nebraska , der dei lag i vinterkvarter, og til Salt Lake Valley der dei kom fram den 24. juli 1847.

Ikkje lenge etter avstod Mexico dette nordlegare omradet til USA. Young bad da den amerikanske kongressen om a etablere ein ny delstat der, ved namn Deseret . Men i staden vart Utah Territory skapt, og Young vart innsett som guvernøren i staten. No leia han bade dei kyrkjelege og dei økonomiske tilhøva. Han gjekk inn for sjølvstende og sjølvberging. Mange av byane i Utah vart grunnlagt av Young.

Da dei føderale styresmaktene fekk overdrivne meldingar fra Utah om misforhold i dommarstanden bestemde president Buchanan seg for a innsetje ein ikkje-mormon som guvernør. Troppar vart sendt avstad, men Brigham Young klarte a halde dei pa avstand ein vinter. Han la planar om a brenne Salt Lake City og ta med seg tilhengarane sine til Mexico, men ombestemte seg i siste stund og gjekk med pa a ga av som guvernør.

Eit spørsmal som stadig melder seg er om Brigham Young var involvert i ordren til det som er vorte kjent som Mountain Meadows-massakren i Washington County i 1857. Saka er ikkje eintydig avklart. Det vart sendt bod fra han til a la vogntoget ga gjennom uforstyrra, men bodet kom for seint, og folket der som hadde vorte paranoid pa grunn av tidlegare forfølgingar, som nokon i vogntoget var kjene for a ha delteke i, slakta ned heile vogntoget med hjelp av paiute-indianarar. Young vart ein gong sikta for mord i saka, men han vart aldri dømd. Lokal-leiaren John D. Lee vart avretta pa staden, som ansvarleg for massakren.

I tillegg til a grunnleggje Utah , organiserte Young og Mormon Tabernacle Choir og grunnla University of Deseret i 1850 ( i dag University of Utah ). Brigham Young University er kalla opp etter han.

Young praktiserte polygami , og hadde fleire koner. Han sørgde for bygginga av bygningane Lion House og Beehive House for seg og familien sin. Han oppheldt seg i Beehive House da han døydde.

Kjelder [ endre | endre wikiteksten ]