Asteroidemane

Ein asteroidemane er ein asteroide som gar rundt ein annan asteroide. Astronomane gar ut fra at mange asteroidar har manar, ofte relativt store manar. Asteroidar med manar blir ofte kalla binære asteroidar .

Termen dobbelasteroide blir nokre gonger brukt for tilfelle der asteroiden og manen er omtrent like store. 90 Antiope er ein slik asteroide, der to like store delar gar i bane rundt eit felles gravitasjonssentrum.

Opphav [ endre | endre wikiteksten ]

Kvar asteroidemanar kjem fra veit ein ikkje sikkert, men det finst mange moglege forklaringar. Ein populær teori er at dei er blitt til ved at bitar er blitt slatt av asteroidar gjennom kollisjonar . Ein større asteroide kan og ha fanga ein mindre gjennom gravitasjonskrefter .

Oppdagingar [ endre | endre wikiteksten ]

Den første asteroidemanen ein identifiserte var Dactyl , som gar rundt 243 Ida . Denne blei oppdaga av Galileosonden i 1993 . I 1998 oppdaga ein den andre, Petit-Prince , som gjekk rundt 45 Eugenia .

Ved byrjinga av 2004 hadde ein funne nær førti fleire asteroidemanar ved hjelp av teleskop pa jorda. Det blei funne manar rundt hovudbelteasteroidar , trojanske asteroidar , nærjordsasteroidar og objekt i Kuiperbeltet .

I august 2005 fann ein det første maneparet rundt ein asteroide, Remus og Romulus som gjekk rundt 87 Sylvia . Seinare same aret oppdaga ein og to manar rundt 2003 EL61 .

Viktige asteroidar med manar [ endre | endre wikiteksten ]

Namn	Banetype	Diameter ( km ) (eller dimensjonar)	Namn pa manen	Diameter pa manen ( km ) (eller dimensjonar)	Avstand mellom paret ( km )
22 Kalliope	hovudbelte	(231.4×175.3×146.1)	Linus	38±6	1,065±8
45 Eugenia	hovudbelte	214.6±4.2	Petit-Prince	12.7±0.8	1,184±12
87 Sylvia	hovudbelte	(384×264×232)	Remus	7±2	706±5
87 Sylvia	hovudbelte	(384×264×232)	Romulus	18±4	1,356±5
90 Antiope	hovudbelte	110±16	S/2000 (90) 1	110±16	170±1
107 Camilla	hovudbelte	222.6±17.1 (325×223×139)	S/2001 (107) 1	9±1	1,235±16
121 Hermione	hovudbelte	209.0±4.7 (265×180×180)	S/2002 (121) 1	18	794.7±2.1
130 Elektra	hovudbelte	182.3±11.8	S/2003 (130) 1	4	1,252±30
243 Ida	hovudbelte	(59.8×25.4×18.6)	Dactyl	(1.6×1.4×1.2)	108
283 Emma	hovudbelte	148.1±4.6	S/2003 (283) 1	12	596±3
379 Huenna	hovudbelte	92.3±1.7	S/2003 (379) 1	7	3,400±11
617 Patroclus	trojansk asteroide	105	Menoetius	95	610
762 Pulcova	hovudbelte	137.1±3.2	S/2000 (762) 1	20	810
809 Lundia	hovudbelte	?	S/2005 (809) 1	?	?
854 Frostia	hovudbelte	15?	S/2004 (854) 1	?	~50
1089 Tama	hovudbelte	12.9	S/2003 (1089) 1	9	20
1313 Berna	hovudbelte	11	S/2004 (1313) 1	11	35
1509 Esclangona	hovudbelte	12	S/2003 (1509) 1	4	140
1862 Apollo	apolloasteroide	1.7	S/2005 (1862) 1	0.08	3
3671 Dionysus	nærjordsasteroide	1.5	S/1997 (3671) 1	0.4	2.2
3749 Balam	hovudbelte	7	S/2002 (3749) 1	1.5	310±20
4492 Debussy	hovudbelte	?	S/2004 (4492) 1	?	?
(26308) 1998 SM ₁₆₅	transneptunobjekt	420?	S/2001 (26308) 1	170?	11,310±110
(47171) 1999 TC ₃₆	plutino	590?	S/2001 (47171) 1	250?	7,640±460
(66391) 1999 KW ₄	nærjordsasteroide	1.2	S/2001 (66391) 1	0.36	2.6
69230 Hermes	apolloasteroide	~0.4	S/2003 (69230) 1	~0.4	~1

Bakgrunnsstoff [ endre | endre wikiteksten ]

Asteroids with Satellites

Solsystemet

Sola · Merkur · Venus · Jorda · Mars · Ceres · Jupiter · Saturn · Uranus · Neptun · Pluto · Eris
planetar · dvergplanetar · manar : Manen · marsmanar · jupitermanar · saturnmanar · uranusmanar · neptunmanar · plutomanar · erismanen
smalekamar : meteoroidar · asteroidar / asteroidemanar ( asteroidebeltet ) · kentaurar · TNO-ar ( kuiperbeltet / den spreidde skiva ) · kometar ( Oortskya )
Sja og himmellekamar , liste over lekamar i solsystemet , sorterte etter radius eller masse , og temasida om solsystemet