Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Willem Arend (Wim) Kayzer
(
Den Haag
,
17 oktober
1946
?
Hilversum
,
7 mei
2023
) was een
Nederlands
journalist
,
programmamaker
en
schrijver
.
[1]
Wim Kayzer begon zijn loopbaan halverwege de jaren 1970 bij de
VARA
, waar hij meewerkte aan het radioprogramma
Z.I.
. Hij botste met de leiding van de VARA, die een luchtiger programma-aanbod wilde. Toen de VARA het programma
Z.I
in 1983 stopte, stapte Kayzer over naar de
VPRO
. Hij maakte gespreksprogramma's zonder opsmuk. De gespreksserie
Nauwgezet en wanhopig
won in 1989 de
Zilveren Nipkowschijf
. Kayzer weigerde de onderscheiding in ontvangst te nemen omdat hij vond dat die naar de VPRO moest gaan vanwege de ruimte die deze omroep aan het programma geboden had.
Hij maakte daarna nog meerdere gespreksprogramma's, zoals
Een schitterend ongeluk
en
Van de schoonheid en de troost
. Een steeds terugkerende vraag in zijn programma's was wat het leven de moeite waard maakt. Ook publiceerde hij enkele boeken.
Kayzer had als opvallend uiterlijk kenmerk een zwart lapje voor zijn
linkeroog
, waaraan hij
blind
was als gevolg van een vergissing bij een
chirurgische
ingreep, waarbij zijn
oogzenuw
onherstelbaar werd beschadigd.
Wim Kayzer overleed op 76-jarige leeftijd op 7 mei 2023.
[2]
[3]
[4]
Onderstaand een overzicht van het werk van Wim Kayzer:
- 1977 ?
Voorwaarts en niet vergeten
(VARA), een in samenwerking met
Hedda van Gennep
, programma- en documentairemaakster, tot stand gekomen negendelige documentaire waarin aan de hand van
interviews
en
archiefmateriaal
een beeld wordt geschetst van de
geschiedenis
van de
arbeidersbeweging
in Nederland in de periode
1850
-
1920
.
- 1984 ?
Het onderhoud
(deze en verder genoemde programma's maakte Kayzer bij de
VPRO
), een maandelijkse reeks kritische gesprekken met belangrijke of invloedrijke mensen in een ondervragingssetting, namelijk in het
duister
onder een
lamp
aan een klein
tafeltje
.
- 1985/1986 ?
De waarheid en andere ongemakken
, een serie televisievertellingen waarin Kayzer met verschillende mensen diverse door de
mens
gecreeerde
fenomenen
en/of
woorden
belicht.
- 1987 ?
Beter dan
God
. Een fantastische vertelling
, een driedelige documentaire over
genetica
en
genetische manipulatie
.
- 1988 ?
Beter dan God. Een jaar later
.
- 1989 ?
Nauwgezet en wanhopig
, een vierdelige televisievertelling waarin aan de hand van de levensloop van vier schrijvers en
denkers
de menselijke geschiedenis van de twintigste eeuw in beeld wordt gebracht. Kayzer ontmoette:
- 1990 -
Aan de voet van de heuvel
, een driedelige televisievertelling waarin Kayzer in het
Hilton
-hotel in
Boedapest
gesprekken voert met uiteenlopende Hongaarse mensen naar aanleiding van de val van het
communisme
in
Hongarije
in 1989. Vijftig jaar
onderdrukking
wordt weergegeven door middel van
anekdotes
,
herinneringen
,
bespiegelingen
en
liederen
.
- 1991 ?
Over
Dresden
en
Schopenhauer
. Tweeluik.
- 1993 ?
Een schitterend ongeluk
, een zevendelige televisievertelling waarin zes mensen, werkzaam als
wetenschapper
, hun visie geven op hun werk, de
natuur
en de mens, met als centraal thema cq hoofdvraag: 'Tot waar bent u gekomen in uw begrip over ons
denken
en doen? Waartoe heeft de
wetenschap
, of wat daarvoor door wil gaan, ons eigenlijk gebracht aan het eind van de 20ste eeuw:
kennis
of ook
begrip
?'. Of anders gezegd: 'Tot welk begrip heeft de duizelingwekkende wetenschappelijke
analyse
geleid aan het eind van onze even boeiende als sinistere 20ste eeuw?'. Kayzer ontmoette:
- Daniel C. Dennett
,
Amerikaans
filosoof
, in zijn
woonhuis
nabij Dale Street in
North Andover
,
Massachusetts
- Freeman Dyson
, Brits/Amerikaans theoretisch
natuurkundige
, in een kamer van het
Jesus College
van de
Universiteit van Cambridge
in
Cambridge
(
GB
)
- Stephen Jay Gould
, Amerikaans
evolutionair
bioloog
en
paleontoloog
, in zijn werkkamer in het
Museum of Comparative Zoology
in
Cambridge
, Massachusetts
- Oliver Sacks
, Brits
neuroloog
en
psychiater
, in zijn studeer/werkkamer in
Manhattan
- Rupert Sheldrake
, Brits
biochemicus
en
celbioloog
, in zijn woonhuis in de wijk
Hampstead
in
Londen
, en
- Stephen Toulmin
, Brits
wetenschapsfilosoof
, in een kamer van
Hotel Ritz
in
Lissabon
.
- 1995 ?
Vertrouwd en o zo vreemd
, een vijfdelige televisievertelling over het
menselijk geheugen
. Kayzer hield in
Huis Verwolde
, gelegen in het
Gelderse
Laren
, gesprekken met onder anderen:
- Alan Baddeley
, Brits
geheugenpsycholoog
- Merlin Donald
,
Canadees
psycholoog
- Elizabeth Loftus
, Amerikaans psychologe
- Gary Lynch
, Amerikaans
hersenwetenschapper
- Willem Albert Wagenaar
, Nederlands experimenteel psycholoog
- Hans Bloemendal, Nederlands
hoogleraar
biochemie
- Frans de Waal
, Nederlands bioloog
- Joseph Brodsky
,
Russisch
/Amerikaans schrijver en
dichter
- Willem Leonard Brugsma
, Nederlands
journalist
- G.L. Durlacher
, Nederlands schrijver en
socioloog
- Ben Okri
,
Nigeriaans
/Brits schrijver en dichter
- Mario Vargas Llosa
,
Peruaans
schrijver, en
- Armando
, Nederlands
kunstschilder
, schrijver en dichter.
- 2000 ?
Van de schoonheid en de troost
. De vraag 'Vertel me wat dit leven de moeite waard maakt' was de grondslag voor een zevenentwintigdelige televisieserie waarin 26 mensen, werkzaam als schrijver, filosoof, wetenschapper, beeldend kunstenaar of musicus, vragen krijgen voorgelegd over schoonheid en troost en waarin zij ook
reflecteren
op de innige relatie tussen schoonheid en troost. Iedereen bleek het onderwerp niet alleen vanuit een bepaald perspectief te bezien, maar verbond de woorden schoonheid en troost ook met de meest persoonlijke ervaringen. Aan elk van hen is een afzonderlijke aflevering gewijd. De laatste aflevering bestaat uit een samenkomst van de meeste gasten. Kayzer ontmoette:
- Freeman Dyson
, Amerikaans theoretisch natuurkundige, in zijn woonhuis in
Princeton
,
New Jersey
- Leon Lederman
, Amerikaans experimenteel natuurkundige, in het
Fermilab
, nabij
Chicago
,
Illinois
- Steven Weinberg
, Amerikaans theoretisch natuurkundige, in zijn werkkamer op de
Universiteit van Texas
in
Austin
,
Texas
- Edward Witten
, Amerikaans theoretisch natuurkundige, in het
Institute for Advanced Study
in Princeton, New Jersey
- Stephen Jay Gould
, in zijn werkkamer in het Museum of Comparative Zoology (sinds 1998 onderdeel van het
Harvard Museum of Natural History
) in Cambridge, Massachusetts, alsmede in de
Jordan Hall
van de
New England Conservatory
in
Boston
, Massachusetts
- Elizabeth Loftus
, Amerikaans psychologe, in haar woonhuis aan het
Lake Washington
(uitkijkend op Union Bay), nabij
Seattle
,
Washington
- Gary Lynch
, Amerikaans hersenwetenschapper, in zijn tot werkruimte verbouwde
trailer
alsook in een nabijgelegen
laboratorium
voor
hersenonderzoek
van het Center for the Neurobiology of Learning and Memory aan de Mesa Road op de
campus
van de
Universiteit van Californie - Irvine
in
Irvine
,
Californie
- Jane Goodall
, Brits
antropologe
en
biologe
, in een televisiestudio
- George Steiner
, Frans/Brits
literatuurcriticus
, schrijver en cultuurfilosoof, in zijn woonhuis nabij
Midsummer Common
in Cambridge (GB)
- Martha Nussbaum
, Amerikaans humanitair filosoof, in de studeerkamer van haar appartement in Chicago, kijkend op het Harold Washington Park gelegen aan het
Lake Michigan
- Richard Rorty
, Amerikaans filosoof, in een Amerikaanse televisiestudio
- Roger Scruton
, Brits filosoof, in zijn woonboerderij nabij
Brinkworth
in
Wiltshire
(GB)
- John M. Coetzee
,
Zuid-Afrikaans
schrijver, in een hotelkamer in het centrum van
Kaapstad
en op Diaz Beach (Zuid-Afrika)
- Gyorgy Konrad
, Hongaars schrijver, in een kamer van een
grachtenpand
staand aan de
Zeedijk
en uitkijkend op de
Oudezijds Voorburgwal
in
Amsterdam
- Rutger Kopland
, Nederlands dichter en schrijver, in het tuinhuisje van zijn woonhuis gelegen aan de
spoorlijn
Assen
-
Groningen
in
Glimmen
- Germaine Greer
,
Australisch
schrijfster (Greer maakte een
homevideo
, onder andere in het zuidwesten van
West-Australie
en in
Papunya
, een kleine
nederzetting
van
Aboriginals
gelegen in het
Noordelijk Territorium
)
- Simon Schama
, Brits
historicus
en schrijver, in een hotelkamer van The Ritz aan
Piccadilly
in Londen, uitkijkend op
Green Park
- Wole Soyinka
, Nigeriaans schrijver en dichter, in een zaaltje voor
Afrikaanse
kunst
in het
Michael C. Carlos Museum
, onderdeel van de
Emory-universiteit
, in
Atlanta
,
Georgia
- Tatjana Tolstaja
, Russisch schrijfster
- Dubravka Ugre?i?
,
Kroatisch
schrijfster, onder andere op een
rommel
- en curiosamarkt op een
braakliggend terrein
gelegen aan de
Moritzplatz
in
Berlijn
- Vladimir Ashkenazy
, Russisch
pianist
, in de grote repetitiezaal van het
Deutsches Symphonie-Orchester Berlin
in het gebouw van de
Sender Freies Berlin
aan de Masurenallee in Berlijn
- Catherine Bott
, Brits
sopraan
, in de grote zaal van het
Concertgebouw
in Amsterdam
- Richard Dufallo
, Amerikaans dirigent, in de grote zaal van het
Muziekcentrum Vredenburg
in
Utrecht
- Yehudi Menuhin
, Amerikaans/Brits
violist
en
dirigent
, onder andere in zijn woonhuis aan Chester Square in Londen
- Rudi Fuchs
, Nederlands kunsthistoricus, in de studeerkamer van zijn woonhuis in Amsterdam, en
- Karel Appel
, Nederlands kunstschilder en
beeldhouwer
.
- 2002 ?
Voetnoten
uit het voorlopig
testament
van de
danser
, de dichter en de tekenaar
, een documentaire waarin Kayzer gesprekken voert met
Rudi van Dantzig
,
choreograaf
en schrijver,
Willem Wilmink
, dichter, en
Marten Toonder
,
tekenaar
, over de manier waarop zij vroeger in het
leven
stonden en op welke manier nu. De gesprekken gaan onder andere over hun
jeugd
, de
Tweede Wereldoorlog
,
dromen
,
werk
, de
dood
en de toekomst van de
wereld
.
- 1986 ?
Geen dag, geen nacht, maar ook geen schemering
, een bundeling korte
verhalen
, waarin Kayzer als
waarnemer
het alledaagse
bestaan
onverwacht van haar vanzelfsprekendheid ontdoet, mede naar aanleiding van een uitzending van het radioprogramma
Het Spoor
(VPRO, 1985, titel 'Vrijheid is voor de goddelozen') over het begrip 'vrijheid'.
- 1988 ?
Onfatsoenlijke herinneringen
, het
debuut
van Kayzer als
romanschrijver
.
- 1993 ?
Een schitterend ongeluk
- 2000 ?
Het boek van de schoonheid en de troost
- 2004 ?
De waarnemer
- 2014 ?
De laatste tafel