Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Thomas Kuhn
|
|
Persoonsgegevens
|
Naam
|
Thomas Samuel Kuhn
|
Geboren
|
18 juli 1922
|
Overleden
|
17 juni 1996 (73 jaar)
|
Land
|
Amerika
|
Functie
|
wetenschapsfilosoof
|
Orienterende gegevens
|
Tijdperk
|
20e eeuw
|
Belangrijkste ideeen
|
Paradigmaverschuiving
,
incommensurabiliteit
en
normale wetenschap
|
Beinvloed door
|
Immanuel Kant
,
Pierre Duhem
,
Alexandre Koyre
,
Emile Meyerson
,
Helene Metzger
,
Michael Polanyi
,
Gaston Bachelard
,
Jean Piaget
,
Bertrand Russell
en
Karl Popper
|
Beinvloedde
|
Imre Lakatos
,
Larry Laudan
,
Paul Feyerabend
|
|
Thomas Samuel Kuhn
(
Cincinnati
(
Ohio
),
18 juli
1922
?
Cambridge
(
Massachusetts
),
17 juni
1996
) was een
Amerikaans
natuurkundige
en
wetenschapsfilosoof
. Kuhn is vooral bekend door zijn boek
The Structure of Scientific Revolutions
(1962), in Nederlandse vertaling verschenen als:
De structuur van wetenschappelijke revoluties
[1]
, waarin hij het idee naar voren brengt dat wetenschap niet geleidelijk
evolueert
maar door
paradigmawisselingen
sprongsgewijs verandert.
Hij is geboren in Cincinnati, Ohio, in een Joods gezin. Zijn vader was Samuel L. Kuhn, een industrieel ingenieur en zijn moeder Minette Stroock Kuhn. Hij behaalde zijn bachelordiploma in de
fysica
in 1943, zijn masterdiploma in 1946 en zijn doctoraat in 1949 aan de
Harvard-universiteit
. Daar gaf hij een cursus wetenschapsgeschiedenis van 1948 tot 1956 op aanraden van James Conant. Daarna ging hij naar de
universiteit van Californie
, Berkeley, waar hij zowel in het departement filosofie als geschiedenis les gaf. In 1961 werd hij benoemd tot professor in de wetenschapsgeschiedenis. In 1964 ging hij naar de
Princeton-universiteit
als M. Taylor Pyne professor van de wetenschapsfilosofie en ?geschiedenis. In 1979 werd hij benoemd als Laurance S. Rockefeller professor van filosofie aan het
Massachusetts Institute of Technology
(MIT), waar hij bleef tot 1991. Drie jaar later werd kanker bij hem vastgesteld, waaraan hij stierf in 1996.
Kuhn is twee keer getrouwd, eerst met Kathryn Muhs bij wie hij drie kinderen kreeg en later met Jehane Barton.
Volgens Kuhn doorloopt een wetenschappelijke discipline de volgende opeenvolgende fasen:
- pre-wetenschap: er is nog geen paradigma dus is er geen overeenstemming
- normale wetenschap: er is een paradigma, dus eenstemmigheid, waardoor vooruitgang mogelijk is
- crisis:
anomalieen
oftewel onverklaarbare verschijnselen binnen de theorie worden openlijk onderkend
- revolutie: deze leidt tot een nieuwe normale wetenschap
Het belang van de zienswijze van Kuhn, is dat hij niet zozeer naar de rechtvaardiging van wetenschappelijke kennisaanspraken kijkt als de vakfilosofen voor hem, zoals
Karl Popper
en de
logisch positivisten
, maar als
historicus
en
socioloog
. De wetenschapsfilosofen zoeken naar een logische reconstructie van de processen die een rechtvaardiging en legitimatie aan theorieen kunnen verstrekken in termen van
geldigheid
of
waarheid
. Voor Kuhn hadden anderen er al op gewezen dat de geldigheid van theorieen slechts binnen een context van andere theorieen en experimenten kan worden aangetoond.
Bij Kuhn krijgt deze context een veel bredere sociaal-historische betekenis. Het paradigma verwijst nadrukkelijk naar sociale en psychologische aspecten. Hiermee lijkt de rationaliteit van het wetenschappelijk bedrijf in het geding te komen. Opvolging van wetenschappelijke zienswijzen is dan ook niet de uitkomst van een rationeel, maar van een sociaal proces. Paradigma's sterven uit met hun verdedigers en nieuwe paradigma's ontstaan met nieuwe generaties onderzoekers. Kuhns bijdrage aan de wetenschapstheorie wordt vaak afgezet tegen die van Popper en is op zijn beurt bekritiseerd door
Imre Lakatos
. Deze episode in de filosofische discussie wordt ook wel aangeduid als de Popper-Kuhn-Lakatosdiscussie.
In 1954 werd hij Guggenheim Fellow en in 1982 kreeg hij de George Sarton Medal van de History of Science Society. Daarnaast kreeg hij talrijke eredoctoraten.
- PhilPapers - Thomas Kuhn
(Index en links naar publicaties over Thomas Kuhn, onderhouden door de Australische Kuhn-expert Howard Sankey (University of Melbourne))
Bronnen, noten en/of referenties
|