Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
1540 Strobolume, een professionele stroboscoop van
General Radio Company
Stroboscopisch effect van een draaiende propellor opgenomen met een digitale camera. Omdat de camera op repeterende momenten een beeld maakt lijkt de propellor langzaam achteruit te draaien
Een stuiterende bal gefotografeerd met een stroboscopische flits met 25 flitsen per seconde
Een
stroboscoop
(van de Griekse woorden
strobos
, 'rondwerveling', en
skopein
, 'kijken') is een
optisch instrument
waarmee de beweging van een object schijnbaar kan worden stilgezet. Het effect ontstaat door de waarneming van het object slechts kortstondig toe te staan, steeds als het object zich in dezelfde positie bevindt. Het oog mist de andere posities, waardoor de illusie van stilstand ontstaat.
Harold Edgerton
heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de stroboscoop.
Een stroboscoop kan worden gebruikt om onderzoek te doen aan roterende objecten. Door de waarnemingsfrequentie af te stemmen op de rotatiesnelheid lijkt het object slechts langzaam te bewegen of stil te staan. Dit effect is een vorm van
aliasing
.
Een eenvoudige stroboscoop bestaat uit een roterende schijf waarin op regelmatige afstanden gaten zijn gemaakt waardoor het object bekeken wordt. Moderne stroboscopen zijn uitgevoerd met een repeterend
flitslicht
of een
hoge-snelheidscamera
. Bij
platenspelers
was vaak een geblokte cirkel op de rand van de draaitafel aangebracht, die als hij door de
lichtnet
frequentie
belicht werd, stil moest lijken te staan. Een bekende proef is het stroboscopisch belichten van een
druppelende
kraan, zodat het lijkt of de druppel zweeft of zelfs weer terugkeert in de kraan. Andere voorbeelden van bewegende zaken die zo schijnbaar kunnen worden 'stilgezet' zijn: een ventilator, een slinger, een fietswiel enzovoort. Daarnaast worden stroboscopen vaak in
discotheken
gebruikt. Hierdoor lijken de dansende mensen af en toe kortstondig stil te staan.
Het licht van een stroboscoop wordt meestal gemaakt door een
xenonbuis
, een
flitsbuis
die in
elektronen
flitsers
van fotocamera's wordt gebruikt. Een hoge spanningspiek (4 - 6
kV
) ontsteekt het edelgas en laat het kortstondig fel oplichten gedurende het ontladen van een
condensator
die tot een lagere spanning (100 - 350 V) was opgeladen. Door de relatief korte duur van de flits kan de
frequentie
van de flitsen tot boven de 100
Hz
worden opgevoerd. Met hogere frequentie kunnen snellere effecten worden 'stilgezet'. Tegenwoordig wordt er steeds meer gebruikgemaakt van
ledflitsers
waarmee nog hogere frequenties kunnen worden opgewekt.
Een stroboscoop kan bij mensen die aan fotogevoelige
epilepsie
lijden een
insult
veroorzaken.
[1]
Als een onderdeel van een machine met dezelfde frequentie als de knipperfrequentie van het licht (of een veelvoud daarvan) beweegt, wordt het steeds in dezelfde stand belicht en lijkt het net alsof de machine stilstaat. Dit kan tot ernstige ongelukken leiden als een toeschouwer met die illusie de machine benadert.
Een zwarte schijf met een radiaal geplaatste witte lijn (vanaf het centrum van de schijf tot aan de rand) kan, tijdens het snel ronddraaien ervan, het aantal ontladingen laten zien in een bliksem.
[2]
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
Lichtflitsgevoelige aanvallen
. Epilepsie.nl. Url geraadpleegd op 25 januari 2024
- ↑
M.G.J. Minnaert:
De Natuurkunde van 't Vrije Veld
, Deel 2:
Geluid, Warmte, Elektriciteit
- Blz 310, § 225:
De duur van de bliksem
, met beschrijving van de ronddraaiende zwarte schijf