Een
staatsbegrafenis
is een openbare
begrafenisceremonie
die gehouden wordt om
staatshoofden
of andere mensen van belang te eren.
Staatsbegrafenissen en zij die een staatsbegrafenis kunnen krijgen, verschillen per land.
Begrafenissen van leden van de Belgische koninklijke familie zijn altijd van publieke aard. Dit mag, bij wet, geen prive aangelegenheid zijn.
In de crypte van de
Onze-Lieve-Vrouwekerk
in
Laken
wordt de
koninklijke familie van Belgie
bijgezet.
Ministers van Staat
krijgen in principe een staatsbegrafenis. Op eigen verzoek of op verzoek van de familie kan daar van af worden gezien, zoals dat in 2009 gebeurde bij
Karel Van Miert
.
Een begrafenis van
staatslieden
, die tijdens hun regeringsdeelname komen te overlijden, kan als staatsbegrafenis worden gekenmerkt. Er is geen sprake van een
staats
begrafenis, in de zin dat formeel de staat, in feite de overheid, de begrafenis organiseert.
Nederland
kent geen staatsbegrafenis voor mensen van het
Koninklijk Huis
. Een koninklijke begrafenis is geen staatsbegrafenis. Het is in principe een prive-aangelegenheid van de koninklijke familie. Bij leden van het Koninklijk Huis komt wel een staatsrechtelijk aspect aan de orde. De uitvaart is in principe prive, maar wordt ten dele door de staatskas betaald, en bij de organisatie en uitvoering zullen staatsorganen betrokken zijn.
[1]
Men spreekt doorgaans over een bijzetting met groot militair ceremonieel bij een uitvaart van een lid van het Koninklijk Huis (vergelijk het protocol van het Ministerie van Defensie en de Rijksvoorlichtingsdienst).
Tot dit ceremonieel behoren onder andere:
- escorte van 16 motorrijders der Marechaussee bij overbrenging naar chapel ardente
- het continu betrekken van de dodenwacht
- formatie van erewachten bij de plaats van
opbaring
en de
Nieuwe Kerk
- ere-afzettingen langs de complete route van rouw- en uitvaartstoet
- ere-escortes te voet en te paard in de uitvaartstoet
- vlag over de kist
- minuutschoten vanaf aankomst in
Delft
tot aan bijzetting
- het dragen van de kist door acht onderofficieren
- toning van belangrijke onderscheidingen
Het groot
militair ceremonieel
wordt uitgevoerd door militairen van alle onderdelen van de krijgsmacht: de Koninklijke Landmacht, de Koninklijk Marine, de Koninklijke Luchtmacht en de Koninklijke Marechaussee. Ook veteranen zijn betrokken bij het militair ceremonieel.
Diverse functionarissen zijn betrokken bij de organisatie van de koninklijke bijzetting, waaronder de premier, de minister van Defensie, de ceremoniemeester van het staatshoofd, de chef van het Militaire Huis, en de militair gouverneur van Den Haag.
Sinds de bijzettingen van
prins Claus
,
koningin Juliana
en
prins Bernhard
is men in Nederland toch gaan spreken van staatsbegrafenis al kende het rouwbetoon ook strikte prive-momenten voor de leden van de koninklijke familie.
De
Minister van Buitenlandse Zaken
neemt het initiatief tot uitnodigen voor een staatsbegrafenis en biedt deze aan aan de officiele vertegenwoordigers van buitenlandse staatshoofden,
ambassadeurs
of regeringen. Ook te vergelijken autoriteiten zoals de president van het
Internationaal Strafhof
worden uitgenodigd.
In de
Verenigde Staten
is een staatsbegrafenis niet alleen weggelegd voor een overleden (ex-)
president
. FBI-chef
J. Edgar Hoover
ontving deze ook in 1972.
- ↑
www.uitvaart.nl
,
Vraag: Staatsbegrafenis HKH Prinses Juliana
, mr. W. van der Putten, 20 maart 2004