Spyker Cars
is een
Nederlandse
fabrikant van exclusieve
sportwagens
begonnen met het ontwerp van
Maarten de Bruijn
. Al snel na het verlaten van het bedrijf werd het ontwerp door
Victor Muller
&
Simon Koop
overgenomen.
Het motto van de autofabrikant is
"nulla tenaci invia est via"
(vertaald uit het
Latijn
betekent het "voor volhouders is geen weg onbegaanbaar"). Dit motto, en de merknaam zijn afkomstig van
Nederlandsche Automobiel- en Vliegtuigfabriek "Trompenburg"
, een
Nederlandse
automobielfabriek die begin 20e eeuw internationaal doorbrak maar in 1926 werd opgeheven (zie
Spyker
).
Spyker maakte op 26 januari 2010 bekend het veel grotere
Saab Automobile
over te nemen van
General Motors
. Saab en Spyker werden ondergebracht bij moederbedrijf
Swedish Automobile N.V.
Het Zweedse avontuur was van korte duur; in december 2011 werd Saab
failliet
verklaard. In april 2012 besloten de aandeelhouders weer verder te gaan onder de naam Spyker N.V. en zich weer volledig te richten op de productie van sportwagens. Hierna volgden een aantal jaren waarin geregeld berichten waren over betalingsachterstanden van Spyker. Eind 2014 werd Spyker failliet verklaard, maar begin 2015 werd dit faillissement teruggedraaid.
[1]
De merknaam
Spyker
werd in 1999 geregistreerd door de Nederlandse zakenman
Victor Muller
. Het kwam voort uit de samenwerking tussen Muller en
Maarten de Bruijn
, die een prototype sportwagen bouwde.
Het bedrijf, aanvankelijk gevestigd in een schuur bij de ouderlijke woning van De Bruijn waar De Bruijn sinds 1990 aan een prototype Silvestris werkte, kon met steun van Muller een
fabriek
in
Zeewolde
laten bouwen. Om te kijken of het ontwerp goed was hanteerde De Bruijn de "S.J.K.F."; de School-Jeugd-Kijk-Factor.
In 2004 was Spyker Cars NV een fabrikant van exclusieve
sportwagens
die rond de € 300.000 per stuk kostten. Het bedrijf had dealers in
Europa
, het
Midden-Oosten
,
Noord-Amerika
en
Azie
. Spyker kreeg op 27 mei 2004 een notering aan de
Euronext Amsterdam
; de introductiekoers was € 15,50.
[2]
Maarten de Bruijn, medeoprichter en creatief brein achter Spyker Cars, stapte in 2005 uit het bedrijf door een "verschil in inzicht" met medeoprichter Victor Muller. Hieraan lag onder andere ten grondslag dat De Bruijn met Spyker uitsluitend sportwagens wilde bouwen. Muller was echter ook geinteresseerd in de productie van luxe terreinwagens, waarvan de
Spyker D8 Peking to Paris
het resultaat is.
De Bruijn richtte met het geld dat hij verdiende met Spyker Cars (ongeveer € 2 miljoen)
[3]
een nieuw bedrijf op - Silvestris - dat zich richt op de productie van luxe
speedboten
, in dezelfde stijl als de door hem zelf ontworpen sportwagens.
In 2007 kwam Spyker meermaals negatief in het nieuws. Zo zou het bedrijf uit Zeewolde zijn rekeningen niet betalen.
De Telegraaf
publiceerde een fax van carrosseriebouwer
Karmann
waaruit bleek dat een rekening van ongeveer een half miljoen euro open stond.
Als gevolg van deze en andere negatieve berichten trad CEO Victor Muller af ten gunste van
Michiel Mol
. Muller bleef wel in dienst van Spyker.
Na een bericht in het
Algemeen Dagblad
van 28 augustus 2007, waarin werd gesteld dat schuldeisers het faillissement van Spyker Cars NV hadden aangevraagd, daalde het aandeel op
Euronext
met 12%. Noch bij de Maastrichtse rechtbank (waar de faillissementsaanvraag zou zijn ingediend), noch bij de verzekeraar van Spyker bleek echter iets bekend te zijn. Spyker verzocht vervolgens de
Autoriteit Financiele Markten
(AFM) een en ander te onderzoeken. De AFM draaide na onderzoek vervolgens de handel in het aandeel Spyker terug, en het
Algemeen Dagblad
rectificeerde haar berichtgeving via haar internetsite.
[4]
Echter, de negatieve berichtgeving hield aan. AFM verzocht Spyker de jaarrekening over 2006 te herzien, waarin 8 ton winst werd geboekt; volgens AFM had dat een verlies moeten zijn. Spyker kreeg op 28 december 2007 van de
Ondernemingskamer
gelijk. AFM ging in 2008 in beroep, maar ook de
Hoge Raad
oordeelde op 24 december 2008 dat Spyker op alle punten gelijk had. De procedure heeft Spyker € 800.000 gekost en leverde andermaal negatieve publiciteit op. Hoewel beide overwinningen op AFM nauwelijks werden gepubliceerd, kreeg de AFM veel publiciteit met haar aanklacht.
[5]
Na de verkoop van het Spyker F1 Team trok Michiel Mol zich terug als
bestuursvoorzitter
en nam Victor Muller weer zijn oude plaats in als CEO.
In maart 2009 onthulde Muller op de autosalon in
Geneve
de nieuwe Spyker C8 Aileron. Hij deed daarbij de belofte: "De Aileron is voor Spyker de auto die het bedrijf naar een langverwachte winstgevendheid leidt."
[6]
Op 20 november 2009 maakte Spyker bekend dat de productie in Zeewolde werd beeindigd. De assemblage zou voortaan gaan plaatsvinden in het Britse
Coventry
. Reden voor de verplaatsing was kostenbesparing. De fabrikant verwachtte met de ingreep miljoenen euro's aan kosten te kunnen besparen. Deze maatregel betekende het ontslag van de 45 medewerkers in Zeewolde. Spyker bood echter de groep getroffen werknemers de kans om mee te verhuizen naar Engeland.
[7]
Vanaf 22 november 2009 was Spyker Cars in onderhandeling met
General Motors
over de overname van het Zweedse
Saab Automobile
. Op 15 december werd bekend dat Spyker de enige overgebleven overnamekandidaat was voor Saab.
[8]
Na ruim twee weken van stilte werd onthuld dat Saab en Spyker nog steeds in onderhandeling waren. Deze gesprekken werden in
Stockholm
gevoerd.
[9]
Op 25 januari gingen geruchten dat Spyker en GM een overeenkomst zouden hebben gesloten, nabeurs maakte de nieuwe topman van
General Motors
echter bekend dat er inderdaad onderhandelingen gaande waren, maar dat er nog geen contract was getekend. Het aandeel Spyker Cars op de
Amsterdamse effectenbeurs
schoot door de geruchten omhoog.
Toen topman Victor Muller meldde dat de overname door Spyker Cars zo goed als rond was en er in de Zweedse media dergelijke geruchten rondgingen, werd op 26 januari door de AFM besloten om de handel in het aandeel stop te zetten.
[10]
[11]
Op 26 januari 2010 om 19.45 uur meldde General Motors dat Saab Automobile zou worden overgenomen door Spyker Cars. GM stopte direct met de afbouw van de activiteiten van Saab.
[12]
Spyker zou, volgens
Bloomberg
en
The Wall Street Journal
voor Saab een bedrag van $74 miljoen in cash en $326 miljoen aan preferente aandelen in het nieuwe Saab, Saab Spyker Automobiles, betalen aan GM. Dit werd echter nog niet officieel bevestigd. De overname moest volgens plan medio februari afgerond zijn.
2011: verkoop Spyker en faillissement Saab Automobile
[
bewerken
|
brontekst bewerken
]
Op 24 februari 2011 werd bekend dat Spyker Cars NV van plan was de sportwagendivisie Spyker te verkopen aan het Britse bedrijf CPP Global Holdings Limited,
[13]
dat in handen is van
Vladimir Antonov
.
[14]
De verkoop betrof een speciale financiele constructie voor maximaal € 32 miljoen. De groep wilde zich nu meer gaan richten op het merk Saab, en als naam van het moederbedrijf werd gekozen voor
Swedish Automobile NV
.
[15]
[16]
Eind september 2011 meldde Swedish Automobile dat Spyker voor € 32 miljoen zou worden overgenomen door de
Amerikaanse
investeringsmaatschappij North Street Capital. Muller zou aanblijven als
CEO
. Hiermee was de overname door CPP van Antonov van de baan, alhoewel de productie wel in de CPP-fabriek in
Coventry
plaatsvond. In 2009 werden nog 36 auto's gefabriceerd maar in 2010 geen enkele.
[17]
Saab Automobile ging in december 2011 failliet. In april 2012 bleek dat Saab een schuld naliet van meer dan € 1 miljard na aftrek van de waarde van de bezittingen.
In augustus 2012 zei CEO Victor Muller van Spyker Cars dat zij een claim zullen neerleggen bij General Motors over het faillissement van Saab.
[18]
Victor Muller zei: "Sinds wij in december 2011 werden gedwongen om het faillissement van Saab Automobile aan te vragen, hebben we continu gewerkt aan de voorbereiding van een rechtszaak waarin we compensatie eisen ten gevolge van de onrechtmatige acties door General Motors".
Het aandeel was al sinds 13 september 2011 kandidaat voor verwijdering van de beurs, echter ondanks een ruime periode en twee verlengingen van de periode slaagde het bedrijf er niet in om te herstructureren. Op 13 september 2013 was de laatste dag dat het aandeel Spyker op de Amsterdamse beurs verhandeld werd.
[19]
In juni 2013 werd de claim van Spyker behandeld door een Amerikaanse federale rechter in Detroit. De rechter wees de claim van 3 miljard dollar door Spyker af. Volgens rechter Gershwin Drain: "General Motors had het contractuele recht om de voorgestelde transactie goed dan wel af te keuren," en "De rechtbank verwerpt de eis," en hij zei dat Spyker in de overeenkomst met General Motors, toen het Saab kocht, akkoord was gegaan met het feit dat General Motors de controle had over een verandering van eigendom.
[20]
Spyker Cars NV ging in beroep tegen de uitspraak. Het hoger beroep werd behandeld door de "
6th U.S. Circuit Court of Appeals in Cincinnati
". Het hof concludeerde op 24 oktober 2014 dat General Motors niet opzettelijk de verkoop van Saab aan Zhejiang Youngman Lotus Automobile Co frustreerde. Rechter Eugene Siler zei dat de acties van General Motors niet kwaadaardig waren en dat het bedrijf "legitieme zakelijke zorgen" had betreffende de verkoop, zoals de overdracht van technologie. Siler zei ook dat de claim "cruciale fouten had".
[21]
Op 2 december 2014 kreeg Spyker NV uitstel van betaling van de rechtbank Midden Nederland. Spyker had bescherming nodig tegen zijn crediteuren omdat het een tekort had aan geldelijke middelen. Victor R. Muller zei: "Wij denken hier sterker uit te komen als een innovatiever bedrijf en zijn goed gepositioneerd om te kunnen groeien en winst te maken" en "We zijn allemaal toegewijd om van deze financiele herstructurering een succes te maken".
[22]
Op 18 december 2014 sprak de rechtbank van Lelystad officieel het faillissement uit van Spyker Automobielen B.V. en Spyker Events & Branding B.V.
[23]
[24]
Op 29 januari werd door het gerechtshof in
Leeuwarden
het eerder uitgesproken faillissement in hoger beroep terug gedraaid. Spyker NV verkeerde op dat moment weer in de staat van surseance van betaling en een bewindvoerder trachtte vanaf toen om tot een overeenkomst te komen met de schuldeisers.
[25]
[26]
Spyker NV gaf aan verder te gaan met de ontwikkeling van luxe sportwagens en elektrische auto's. Op 13 mei van dat jaar werd er een overeenkomst gesloten tussen Spyker NV en de schuldeisers. Spyker had op dat moment een schuld van 44 miljoen en bood aan om per schuldeiser 12.000 euro af te betalen. De grootste schuldeiser was de curator van Saab GB; hij vorderde 24,9 miljoen euro en ging uiteindelijk akkoord met een uitkering van 61.000 euro.
[27]
Een poging van de Letse bank Lizings om meer geld te claimen,
[28]
draaide op niets uit.
[29]
30 augustus 2020 werd in verschillende media gemeld dat Spyker een deal zou hebben gesloten met de nogal omstreden Russische oligarch Boris Rotenberg. De deal, waarmee "enkele tientallen miljoenen" zouden zijn gemoeid, zou het bedrijf de kans geven in 2021 drie nieuwe modellen, de C8 Preliator, de D8 Peking-to-Paris SUV en de B6 Venator in productie te nemen, een aftersalesafdeling en servicefaciliteiten op te zetten in de nieuwe Duitse fabriek van Rotenberg in Trier, en een nieuwe ‘Flagship Store’ te openen in Monaco.
[30]
[31]
Saillant detail: Boris Rotenberg, samen met zijn broer Arkady en andere oligarchen in Vladimir Poetins directe omgeving, vallen sinds 20 maart 2014 onder sancties van het ministerie van Financien van de Verenigde Staten.
[32]
In januari 2021 ging Spyker N.V. opnieuw failliet.
[33]
Victor Muller zegt in 2022 een
doorstart
te zullen maken met behulp van twee nieuwe investeerders. Een Britse vennootschap,
Spyker Ltd.
vestigt daartoe een hoofdkantoor in
Luxemburg
. Drie aangekondigde modellen zullen in productie worden genomen. Het
chassis
moet uit Rusland komen en de techniek uit Duitsland. De
assemblage
zal in Nederland plaatsvinden.
[34]
[35]
Spyker heeft sinds 2007 zware verliezen geleden. De jaar
omzet
is al die jaren zeer bescheiden geweest en de bedrijfsresultaten altijd zwaar negatief. Het extreem grote verlies in 2010 was vooral het gevolg van de overname van Saab Automobile dat in 2011
failliet
ging.
[36]
Spyker was vervolgens niet langer verplicht het negatieve
eigen vermogen
van Saab te
consolideren
. Het uit de boekhouding vallen van dit bedrag leidde tot een boekwinst van € 53 miljoen waardoor het jaar met een winst kon worden afgesloten. De grote winst in 2012 was vooral het gevolg van een conversie van schulden in
aandelen
. De omwisseling leidde tot een grote winst, het aantal uitstaande aandelen vertienvoudigde en het eigen vermogen kwam marginaal positief uit. In de onderstaande tabel staan de belangrijkste financiele gegevens van Spyker:
[37]
in miljoenen
Jaar
|
Omzet
|
Bedrijfs-
resultaat
|
Netto
resultaat
|
Eigen
vermogen
|
Uitstaande aandelen
per jaareinde
|
Aantal werknemers
in
FTE
(x 1)
|
2007
|
€ 5,1
|
€ -29,7
|
€ -71,3
|
€ 25,6
|
9,7
|
166
|
2008
|
€ 7,9
|
€ -21,8
|
€ -24,8
|
€ 24,9
|
15,6
|
132
|
2009
|
€ 6,8
|
€ -19,2
|
€ -22,9
|
€ 2,6
|
15,9
|
131
|
2010
|
€ 3,3
|
€ -64,1
|
€ -218,3
|
€ -206,5
|
17,5
|
55
|
2011
|
€ 1,5
|
€ -13,8
|
€ 16,1
|
€ -151,2
|
36,0
|
56
|
2012
[38]
|
€ 0,7
|
€ -6,1
|
€ 114,4
|
€ 0,1
|
373,9
|
37
|
In december 2012 hebben de aandeelhouders van Spyker ingestemd met een omgekeerde aandelensplitsing, waarbij 100 aandelen met een nominale waarde van € 0,04 samengevoegd worden tot een nieuw aandeel, waarna de nominale waarde wordt verlaagd tot € 1,30 per aandeel. Na deze actie heeft Spyker 3,7 miljoen aandelen uitstaan.
[39]
In 2005 behaalde het raceteam van Spyker (
Spyker Squadron
) de eerste successen in de loodzware
FIA GT
-endurancewedstrijden. Deze races werden jarenlang gedomineerd door de fabrieks-
Porsches
en -
Ferrari's
. Onder leiding van
Peter van Erp
en
Ronald van de Laar
werden meerdere podiumplaatsen behaald.
Zie
Spyker F1
voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Op 9 september 2006 werden de geruchten bevestigd dat Spyker de
Formule 1
in zou gaan, door met een groep investeerders onder leiding van
Michiel Mol
het Midland-
MF1 Racing
team over te nemen. Tijdens de
Grand Prix Formule 1 van Italie
in 2006 werd bekendgemaakt dat het consortium daadwerkelijk MF1 Racing had overgenomen. De naam van het team veranderde in
Spyker MF1
. Spyker betaalde
$
106,6 miljoen verdeeld over drie termijnen: $68,6
miljoen
voor 30 september 2006, de rest in twee jaarlijkse termijnen van respectievelijk $15 miljoen en $23 miljoen. Op 27 september 2006 gingen de aandeelhouders van Spyker akkoord met de uitgifte van 2.650.000 nieuwe aandelen, die werden geprijsd op € 20 per stuk, een flinke premie ten opzichte van de beurskoers op dat moment.
Michiel Mol
kocht het merendeel van deze aandelen.
Op 29 september 2007 gingen de aandeelhouders van Spyker - ironisch genoeg het weekend dat het F1-team haar enige WK-punt scoorde - akkoord met de verkoop van het F1-team voor € 88 miljoen aan een combinatie van Strongwind (Michiel Mol) en Kingfisher/Watson Limited (
Vijay Mallya
) uit India. Dat was € 6 miljoen meer dan het aanvankelijke overnamebedrag. Toch was er geen sprake van een boekwinst, omdat Spyker fors had geinvesteerd en eveneens forse verliezen had geleden door de hoge operationele kosten. In totaal hebben deze activiteiten tot een verlies geleid van € 35,7 miljoen in 2007.
[40]
Op 5 oktober werd de verkoop afgerond.
[41]
Ad-interim directeur
Hans Hugenholtz
noemt het "geen mooie transactie, maar het is de best mogelijke en eerlijke prijs". Op 4 oktober 2008 kreeg Spyker een aanvullend bedrag van € 2,6 miljoen van de
derdenrekening
van het Formule 1-team. Spyker heeft nog een claim lopen tegen
Orange India Holding
, de nieuwe eigenaar van het F1-team, en verwacht in 2009 nog € 2 miljoen te kunnen ontvangen.
Aanwezigheid in films
("
product placement
") is bij Spyker onderdeel van de marketingstrategie. Het komt erop neer dat Spyker auto's levert voor
Hollywoodfilms
en dat Spyker daarna niets hoeft te betalen voor de vertoning in de film.
Zo rijdt hoofdrolspeelster
Sharon Stone
in de film
Basic Instinct 2
(2006) in een
Spyker C8 Laviolette
. In
The Pink Panther
(2006) zijn twee shots te zien met een geparkeerde Spyker sportwagen. De C8 Spyder en een C12 LaTurbie zijn te zien in de
martial-arts
-actiethriller
War
.
Ook is een Spyker C8 Spyder te zien in de reboot van Knight Rider uit 2008.
Productiemodellen
Prototypes
Spyker Squadron
Formule 1
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
Spyker toch niet failliet - Carros
.
Carros
(
29 januari 2015
). Gearchiveerd op
4 maart 2016
. Geraadpleegd op
25 oktober 2018
.
- ↑
SPYKER CARS
.
www.euronext.com
. Gearchiveerd op
25 oktober 2018
. Geraadpleegd op
25 oktober 2018
.
- ↑
Geboren: een speedboot
.
de Volkskrant
. Geraadpleegd op
25 oktober 2018
.
- ↑
Spyker: wel vordering, niet failliet
,
Algemeen Dagblad
, 28 augustus 2007
- ↑
Spyker: 8 ton winst 2006 blijkt 13 miljoen verlies
,
autoblog.nl
, 11 oktober 2007
- ↑
Victor Muller: ‘Aileron leidt Spyker naar winst’
.
Quote
. Geraadpleegd op
25 oktober 2018
.
- ↑
Spyker stopt met productie in Nederland
,
NRC Handelsblad
, 20 november 2009
- ↑
GM:Spyker is laatste kans voor Saab
,
NOS.nl
, 15 december 2009
- ↑
Spyker en GM praten in Stockholm over Saab
,
NRC Handelsblad
, 23 januari 2010
- ↑
GM en Spyker hebben een bindende overeenkomst
,
NOS.nl
, 26 januari 2010
- ↑
Spyker: zeer binnenkort uitkomst over Saab
,
Algemeen Dagblad
, 26 januari 2010
- ↑
Spyker nieuwe eigenaar Saab
,
NRC Handelsblad
, 26 januari 2010
- ↑
(
en
)
Spyker to sell sportscar business
.
BBC News
(
24 februari 2011
). Geraadpleegd op
25 oktober 2018
.
- ↑
Vladimir Aleksandrovich Antonov
,
en.wikipedia.org
- ↑
Muller: Spyker zal floreren als apart bedrijf
,
Reformatorisch Dagblad
, 24 februari 2011 (
ANP
-bericht)
- ↑
Naam Spyker verdwijnt
,
Automotive Management
, 23 mei 2011
- ↑
Spyker naar North Street Capital
,
AutoWeek
, 29 september 2011
- ↑
(
en
)
Spyker Sues GM for $3 Billion Over Saab Bankruptcy
,
Bloomberg
, 8 juni 2012, geraadpleegd op 8 juni 2012
- ↑
Saab Spyker weg van beurs Amsterdam
,
De Telegraaf
, 16 augustus 2013, geraadpleegd 17 augustus 2013
- ↑
(
en
)
Ben Klayman
,
Saab parent's $3 billion lawsuit versus GM thrown out by U.S. judge
.
U.S.
. Geraadpleegd op
25 oktober 2018
.
- ↑
'U.S. appeals court rules for GM over Spyker's Saab sale'
. Reuters (
24 oktober 2014
). Gearchiveerd op
29 oktober 2014
. Geraadpleegd op
29 oktober 2014
.
- ↑
(
en
)
Spyker N.V. Files For Voluntary Financial Restructuring | Spykercars
.
www.spykercars.com
. Geraadpleegd op
25 oktober 2018
.
- ↑
Spyker failliet verklaard
.
NRC
. Geraadpleegd op
25 oktober 2018
.
- ↑
Spyker Companies Declared Bankrupt
. Geraadpleegd op
25 oktober 2018
.
- ↑
Spyker toch weer niet failliet
.
nos.nl
. Geraadpleegd op
9 augustus 2021
.
- ↑
Persbericht Spyker
website Spyker Cars NV, geraadpleegd op 29 januari 2015
- ↑
Meerderheid schuldeisers Spyker slikt akkoord
BNR 13 mei 2015
- ↑
SCHIKKING TUSSEN SPYKER-TOPMAN EN SCHUDEISERS OP LOSSE SCHROEVEN | BNR Nieuwsradio
.
www.bnr.nl
. Geraadpleegd op
21 juni 2017
.
- ↑
Hof bekrachtigd schuldenregeling Spyker
Nu.nl 21 juli 2015
- ↑
Spyker staat (weer) op uit de dood: ‘Volgend jaar drie nieuwe modellen’
.
ad.nl
. Geraadpleegd op
12 november 2020
.
- ↑
Spyker wil meer auto’s gaan bouwen na deal met rijke Rus
.
Telegraaf
(
28 augustus 2020
). Geraadpleegd op
30 augustus 2020
.
- ↑
Treasury Sanctions Russian Officials, Members Of The Russian Leadership’s Inner Circle, And An Entity For Involvement In The Situation In Ukraine
.
www.treasury.gov
. Geraadpleegd op
30 augustus 2020
.
- ↑
Geen geld voor sportwagenmaker, Spyker NV failliet
.
RTL Nieuws
(
14 januari 2021
). Geraadpleegd op
9 augustus 2021
.
- ↑
Sportwagenbouwer Spyker vindt nieuw investeerders
.
RTL Nieuws
(
31 december 2021
). Geraadpleegd op
31 december 2021
.
- ↑
En weer maakt Spyker een doorstart
, dagblad Trouw, 5 januari 2022
- ↑
Het faillissement werd op 19 december 2011 uitgesproken.
- ↑
Spyker jaarverslag 2011, vijfjarenoverzicht, p. 9
- ↑
Spyker jaarverslag 2012, p. 11
- ↑
IEX.NL
Aandelensplitsing Spyker goedgekeurd,
iex.nl
, 21 december 2012
, geraadpleegd op 27 augustus 2013
- ↑
(
en
)
Spyker
jaarverslag 2007, p. 18
, geraadpleegd op 17 augustus 2013
- ↑
Officieel: Spyker F1 verkocht!
,
autoblog.nl
, 5 oktober 2007
|