Spar
(marketingnaam
SPAR
) is een internationale
keten
van
supermarkten
, in
1932
opgericht in
Zegwaart
door
Adriaan van Well
. In oorsprong luidde het motto van de organisatie:
D
oor
E
endrachtig
S
amenwerken
P
rofiteren
A
llen
R
egelmatig’, waaruit het
acroniem
DE SPAR is ontstaan, later ten gevolge van het toetreden tot de internationale markt verkort tot SPAR. Bij DE SPAR aangesloten kruideniers behielden hun zelfstandigheid, ze profiteerden van de gezamenlijke inkoop en reclame.
Vijf jaar na de oprichting hadden zich dertien groothandels en 2200 winkeliers zich bij de organisatie aangesloten. Ook buitenlandse winkeliers namen kennis van dit concept en sloten zich aan. Hiervoor werd naast SPAR-Nederland SPAR-International opgericht, eveneens ondergebracht in het hoofdkantoor te
Amsterdam
.
SPAR had in 2020 vestigingen in 48 landen en een gezamenlijke omzet van € 39,8 miljard via ruim 13.500 winkels.
[1]
Daarmee is het een van de grotere supermarktketens ter wereld.
Het sinds 1968 gebruikte logo is een restyling door de industriele ontwerper
Raymond Loewy
.
In 2020 heeft SPAR in Nederland 453 winkels.
[1]
Hierbij worden via vijf formules verschillende doelgroepen bediend: de buurtwinkels en stedelijke winkels (SPAR city) voor de dagelijkse boodschappen, de recreatiewinkels (SPAR enjoy), de universiteitswinkels (SPAR university) op de universiteitscampus, en winkels bij tankstations (SPAR express). Ook behoren sinds 1 januari 2019 de kleinere winkels van
Attent
en ook neutrale winkels tot
Spar Holding B.V.
Hiermee komt het aantal winkels in Nederland op ongeveer 500. In Nederland is Spar voor 45% van
Sperwer Groep
(tevens eigenaar van
PLUS
) en voor 45% van
Sligro Food Group
, de overige 10% van de aandelen is in eigendom van de zelfstandige Spar-ondernemers. Spar is aangesloten bij de inkoopvereniging
Superunie
.
De rijksoverheid verklaarde zich in 2013 bereid Sparwinkels in buurten die door krimp onder druk staan te helpen, door het bij elkaar brengen van publieke en private partijen die er voor kunnen zorgen dat voorzieningen op peil blijven.
[2]
De laatste jaren is SPAR in Nederland een andere route ingeslagen. SPAR wil "koning van het gemak" zijn. Daarvoor opent SPAR hippe stadswinkels gericht op directie consumptie of consumptie binnen 24 uur. Er is veel vers te krijgen en de klant ziet de producten ter plaatse bereid worden. Ook de (soms wat verouderde) buurtwinkels krijgen een hele nieuwe eigentijdse look met veel vers voor directe consumptie.
In 2024 rolt SPAR het merk "Foodclub" uit. Dit is als het ware de overkoepelende term voor alle in de winkel vers bereide producten naast het supermarkt assortiment.
In Belgie wordt het merk Spar door twee licentiehouders gebruikt. Sinds 1985 is
Lambrechts N.V.
licentiehouder van het Spar-logo voor Belgie dat een netwerk van Spar- en Spar express-buurtwinkels overkoepelt, uitgebaat door zelfstandige ondernemers.
Echter, in 2003 is er een tweede vennootschap bij gekomen met een eigen netwerk van Spar-buurtwinkels in Belgie en Luxemburg, namelijk
Colruyt
, via haar huidige dochtervennootschap
Retail Partners Colruyt Group NV
. Colruyt wilde hiermee zijn positie versterken bij de kleinere supermarktformules, waar concurrenten
Delhaize
en
Carrefour
een voorsprong hadden uitgebouwd. De keten is bekend om zijn 'laagste prijzen'-politiek.
De andere licentiehouder, Lambrechts NV, is niet gelinkt aan Colruyt, noch aan haar laagsteprijzenpolitiek. Anno 2021 heeft Lambrechts NV een honderdtal Sparwinkels in licentie.
[3]
Dit betekent dat in een gemeente twee verschillende Sparwinkels kunnen bestaan, een onder de Colruytkoepel en een onder een zelfstandig concept. Voor de consument is het verschil aan de buitenzijde van een Spar-supermarkt behorend tot de ene of de andere licentiehouder beter zichtbaar geworden door de vernieuwingswerken die Colruyt uitvoerde aan haar winkels in 2017.
In
China
, in de stad
Weihai
werd een eerste winkel geopend in 2005, met een oppervlakte van 8000
vierkante meter
(een winkel in Nederland is gemiddeld ongeveer 250 m²). In
Oostenrijk
,
Hongarije
,
Slovenie
,
Kroatie
en
Tsjechie
heeft Spar naast supermarkten ook een sportwinkelketen onder de naam
Hervis
. In een aantal landen (waaronder Oostenrijk) vindt men ook EUROSPAR- en INTERSPAR-winkels. EUROSPAR-winkels hebben een verkoopvloeroppervlak van 1.000?2.500 m². INTERSPAR winkels zijn te rekenen tot de
hypermarkten
. Ze hebben een verkoopvloeroppervlak van 2.500?6.000 m² en een assortiment van ca. 45.000 artikelen, waarvan ca. 20.000 food-artikelen.
In 2020 zijn er ruim 13.500 SPAR-winkels in 48 landen.
[1]
Er werken in totaal 410.000 medewerkers.
[1]
- SPAR University: kleine supermarkten op Nederlandse universiteiten, met een volledig
"self-checkout systeem"
.
- EuroSpar (
Europa
) en SuperSpar (
Afrika
): dit zijn middelgrote supermarkten. Ze zijn ontworpen om te passen in de
niche
tussen de buurtwinkels en de traditionele supermarkten.
- InterSpar: dit zijn hypermarkten
- Spar Express
(
KwikSpar
in
Afrika
): dit is het kleinste winkeltype. Ze zijn ontworpen voor kleinere locaties en tankstations
De Spar is een afkorting van het motto "Door Eendrachtig Samenwerken Profiteren Allen Regelmatig". Het lidwoord was een essentieel onderdeel van de naam.
[5]
[6]
Men nam ook wel eens aan dat de naam "De Spar" willekeurig was gekozen, omdat de oprichter Van Well een
spar
had getekend op de notulen van de oprichtingsvergadering, of om een andere reden, en in dat geval heeft men het motto bij de naam bedacht,
[7]
een
backroniem
.
Toen er in Duitsland Spar-winkels kwamen is het woordje "De" vervallen. In sommige landen, onder meer in
Italie
, is men de naam
DeSpar
blijven gebruiken.
In het
Duits
denkt men bij de naam Spar aan sparen. Toch gebruikt de keten daar hetzelfde logo met een groen omcirkelde
sparrenboom
(die in het Duits
Tanne
heet). Het huidige logo is in
1968
ontworpen door
Raymond Loewy
.
Bij sommige winkels is een slijterij met de naam
Le Sapin
. Dat is de Franse vertaling van
De Spar
.
- Op 16 mei 2009 is op de plaats van het ontstaan van Spar (Dorpsstraat,
Zoetermeer
) op initiatief van de bewoners een kunstwerk gekomen ter herinnering aan de start van SPAR. Het kunstwerk is gemaakt door
Vera Zegerman
en is te zien in het portiek naast huisnummer 178.
- Elk jaar wordt in de maand februari een SPAR-ondernemersbeurs gehouden.
- Pe Daalemmer & Rooie Rinus
hadden het in hun liedjes regelmatig over "pinda's van de SPAR".
- The Undertones
doen boodschappen bij SPAR (in het nummer
Mars Bars
).
- In
Leiderdorp
is het
SPAR-museum
gevestigd.
[8]
- Voor de Tweede Wereldoorlog werd Frederik (Frits) Hanf directeur bij de Spar. Samen met zijn broer
Bob Hanf
waren ze aan het nadenken voor het logo en hoe ze uiteindelijk kwamen op de slogan “Kopen bij de Spar is sparen bij de koop”. In 1940 werd Frits ontslagen als directeur, omdat hij joods was.
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
a
b
c
d
SPAR CI Annual Review English - 2020
- ↑
Intentieverklaring betrokkenheid SPAR Holding B.V. en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties met betrekking tot leefbaarheid in krimp- en anticipeergebieden
, Rijksoverheid.nl, 9 oktober 2013 (via
Internet Archive
).
- ↑
Sparwinkels
, Lambrechts NV
- ↑
Jaarverslag SPAR 2020
.
- ↑
Historie
op spar.nl, geraadpleegd op 17 mei 2016.
- ↑
'Een snack willen we nu en hier, niet straks'
,
Het Parool
, 1 september 2017.
- ↑
Crisiskind de Spar breidde zich uit over 17 landen
,
Nieuwsblad van het Noorden
, 3 juli 1982, geraadpleegd op
Delpher
op 27 juli 2014.
- ↑
Spar-museum in Leiderdorp
boekrecensies-vervoer.nl
|