Sleuth
is een speelfilm uit
1972
naar het
gelijknamige toneelstuk
van
Anthony Shaffer
uit 1970. Voor
regisseur
Joseph L. Mankiewicz
betekende de film de kroon op een carriere die eerder onder meer
All About Eve
en
Cleopatra
(met
Elizabeth Taylor
en
Richard Burton
) had voortgebracht.
Vanwege het grote succes van de theatervoorstelling was Shaffer in eerste instantie niet enthousiast over het idee om de
filmrechten
af te staan, maar nadat Mankiewicz hem overtuigd had van de goede zaak, schreef hij een zeer getrouw
screenplay
. Op de podia in
Londen
en
Broadway
werden de hoofdrollen van Andrew Wyke en Milo Tindle gespeeld door
Anthony Quayle
en
Keith Baxter
. Shaffer schreef de bewerking ook met Quayle in gedachten, en met
Alan Bates
voor de tegenspeler. Mankiewicz opteerde voor
Laurence Olivier
, hoewel hij met zijn 65 jaar tamelijk oud was voor de rol en hij het toneelstuk had afgedaan als een "piece of piss", en
Michael Caine
.
De inspiratie voor het toneelstuk, winnaar van de
Tony Award
for Best Play
in 1971, had Shaffer opgedaan bij
Stephen Sondheim
, die hij een
obsessie
voor het spelen van
spelletjes
toedichtte
[1]
. Maar "
If it's only a game, why the blood?
". Op de filmposter werd de kijker nieuwsgierig gemaakt met de vraag "
If it was murder, where 's the body?
". Een andere
tagline
luidde: "
Think of the perfect crime... Then go one step further.
"
[2]
.
Het is moeilijk om de film goed te bespreken zonder de vele intrigerende wendingen te verraden. Net als bij het originele toneelstuk staan er mensen op de titelrol die helemaal niet meespelen. Eve Channing bestaat net zomin als Marguerite Wyke, haar naam is een knipoog naar Eve Harrington en Margot Channing, de hoofdpersonages in
All About Eve
. In het verhaal is zij bovendien slechts aanwezig als een schilderij aan de muur, nauwelijks opvallend tussen de
myriaden
buitengewoon speelse decorstukken waarmee ontwerper
Ken Adam
de acteurs en de kijkers telkens op het verkeerde been zet. Waar het toneelstuk in vorm en inhoud de grenzen tussen de werkelijkheid en de voorstelling verkent, tilt Adam de onbestaanbare wereld van het toneelpodium naar de nog abstractere wereld op het platte filmdoek. Het gevoel van vervreemding wordt versterkt door de schijnbaar terloopse camerawendingen en het
doolhof
van stille
weerspiegelingen
en verwijzingen die overal in woord en beeld opduiken. Model voor het portret van mevrouw Wyke stond overigens een foto van een levensechte
Joanne Woodward
, de tweede vrouw van
Paul Newman
.
De film ging in premiere in de
Verenigde Staten
op
10 december
1972
, Nederland volgde 26 december 1973.
Begin 2002 werd de film op
dvd
uitgebracht. Als bonusmateriaal werden twee
trailers
en een interview met de auteur bijgevoegd, waarin deze zijn aanvankelijke reserves omtrent de verfilming niet verzwijgt, maar toch ook zijn uiteindelijke tevredenheid met het resultaat uitspreekt.
In Nederland en Vlaanderen werd de film destijds uitgebracht als
De speurhond
. De Spaanse titel
La huella
is in vertaling "het
spoor
", maar de Franse titel
Le Limier
oftewel "de
bloedhond
" blijft dichter bij het origineel. De Portugese vertaling legt de vinger op de zere plek:
Jogo mortal
betekent "ik speel dodelijk" of "dodelijk spel".
In 2007 verschijnt een
gelijknamige remake
van
Kenneth Branagh
met een screenplay van
Harold Pinter
.
Jude Law
(die tevens optreedt als de
producent
) speelt daarin Tindle en Michael Caine de rol van Wyke.
De film werd genomineerd voor vier
Academy Awards
:
Addisson werd genoemd nadat
Nino Rota
's nominatie voor de muziek van
The Godfather
was ingetrokken toen bleek dat die zich had gebaseerd op een oudere filmscore.
De film werd ook genomineerd voor vier
BAFTA Awards
:
Ook drie
Golden Globes
bleven onverzilverd. Olivier was daarentegen wel de
Best Actor
volgens de welhaast even prestigieuze
New York Film Critics Circle
, en Caine won als
Best Actor
een
Evening Standard British Film Award
. Shaffer won een
Edgar Award
(genoemd naar
Edgar Allan Poe
) voor het mysterieuze screenplay.
Bronnen, noten en/of referenties
|