Silvio Berlusconi
(spreek uit: [?silvjo berlu?skoni]
?
;
Milaan
,
29 september
1936
? aldaar,
12 juni
2023
)
[1]
was een
Italiaanse
ondernemer en politicus. Hij was driemaal premier van Italie: van 27 april 1994 tot 17 januari 1995, van 11 juni 2001 tot 17 mei 2006 en van 8 mei 2008 tot 16 november 2011. Hij was de leider van de politieke partij
Forza Italia
, oprichter van het Italiaans media-imperium
Mediaset
en een van de eigenaren van de Italiaanse voetbalclub
AC Milan
. Hij was met een geschat vermogen van zeven miljard euro in 2023 een van de rijksten van Italie.
[2]
Toen hij jong was werkte Berlusconi met zijn vriend, de latere zakenman
Fedele Confalonieri
, op cruiseschepen om geld te verdienen als muzikant en entertainer. Berlusconi is cum laude afgestudeerd in
rechten
, componeerde muziek en schreef boeken.
In 1961 richtte Berlusconi
Fininvest
op, dat in de volgende decennia zou uitgroeien tot de holdingmaatschappij van vele dochterbedrijven. De belangrijkste projecten betroffen toen enkele grote bouwprojecten in Milaan.
Door de aanleg van kabel-tv raakte hij verzeild in de mediawereld. Hij kocht een lokale zender en bouwde die als
Canale 5
uit tot een landelijke commerciele omroep. Een jaar later (in 1979) werd de publiciteitsgroep Publitalia 80 opgericht. In 1984 werd het tv-kanaal
Rete 4
opgekocht. Twee jaar later trad Fininvest de wereld van het voetbal binnen en werd het eigenaar van de voetbalclub
AC Milan
. Sinds 1991 maakt ook de uitgeverij
Mondadori
deel uit van de Fininvest Groep.
Medusa Film
, opgericht in 1995, werd in een aantal jaren de Italiaanse leider in filmproductie en filmdistributie.
In 1993, midden in een van de grootste politieke crises die Italie gekend heeft, besloot Berlusconi de politiek in te gaan. Met zijn partij
Forza Italia
(letterlijk 'Hup Italie') wilde hij het gat opvullen dat de geexplodeerde
Democrazia Cristiana
achterliet. De partij was erop gericht Italie als een bedrijf te besturen en heette te staan voor vrijheid, familiewaarden en ondernemerschap.
In 1994 werd Berlusconi voor het eerst premier van een centrumrechtse coalitie,
Huis van de Vrijheden
. Dat duurde maar acht maanden, tot coalitiepartner
Lega Nord
de coalitie liet vallen. Tussen 1996 en 2001 zat Huis van de Vrijheden in de oppositie na de overwinning van de centrum-
linkse
coalitie L'Ulivo (De Olijfboom) van
Romano Prodi
. In 2001 haalde Huis van de Vrijheden opnieuw een meerderheid. Dit keer was de regering stabieler. Het
kabinet-Berlusconi II
is de langstzittende regering in de geschiedenis van Italie.
In 2005, nadat er moeilijkheden waren ontstaan met de christendemocratische regeringspartner UDC (Centrumdemocratische Unie), nam Berlusconi ontslag. Vervolgens vormde hij zijn derde kabinet, het
kabinet-Berlusconi III
.
Bij de parlementsverkiezingen van 9 en 10 april 2006 leed Berlusconi een nipte nederlaag tegen de centrumlinkse coalitie. De linkse coalitie behaalde 49,8% van de stemmen, tegen 49,7% van Berlusconi´s coalitie. Hij verlangde echter hertelling van de stemmen. Het Italiaanse Hooggerechtshof bepaalde op 19 april dat Prodi in elk geval in het Huis van Afgevaardigden een meerderheid had behaald (van enkele tienduizenden stemmen).
De centrumpartijen zoals de
UDC
erkenden de winst van Prodi, terwijl de rechtse partijen weigerden de hoop op te geven. Op 2 mei 2006 diende Berlusconi het ontslag van zijn regering in. Op 17 mei werden Prodi en diens nieuwe kabinet beedigd.
Na de val van het
kabinet-Prodi II
werden
nieuwe verkiezingen
uitgeschreven. Tijdens de campagne gingen verschillende politieke partijen met elkaar samenwerken, waardoor nieuwe partijen ontstonden zoals
Il Popolo della Liberta
(PdL) van Berlusconi, de linkse
Democratische Partij
van
Walter Veltroni
, de
Linkse Regenboog
en de
Unie van het Centrum
van UDC-leider
Pier Ferdinando Casini
. Het zag er al in de peilingen naar uit dat Berlusconi de verkiezingen ging winnen, en dat deed hij dan ook. Het was zijn derde termijn als premier. Hieraan kwam een einde door de instelling van het tussentijds
zakenkabinet
van Mario Monti.
Berlusconi zou in 2013 met zijn partij PdL kandidaat zijn voor de parlementsverkiezingen, zo gaf hij in december 2012 te kennen. Twee maanden eerder had hij nog gezegd van deelname af te zien.
[3]
Zijn kandidaatstelling lokte direct veel controverse uit, ook binnen de PdL en de Lega Nord, Berlusconi's belangrijkste coalitiegenoot in de afgelopen jaren. De Lega gaf aan niet opnieuw samen met hem een regering te willen vormen, maar kwam daar later op terug, en vormde wederom een alliantie met Berlusconi.
[4]
Berlusconi sloot een alliantie met de
Lega Nord
en andere liberale partijen. De alliantie wist de verkiezingen niet te winnen, Berlusconi eindigde tweede op geruime afstand van
Pier Luigi Bersani
. Wel werd hij de grootste in de
Italiaanse senaat
. Dit verschil was het gevolg van de Italiaanse kieswetgeving, die in de Kamer de grootste partij nationaal 55% van de zetels bezorgt, maar de grootste partij per regio 55% van de zetels per regionaal kiesdistrict in de Senaat bezorgt. Omdat Berlusconi sterk stond in het noorden door zijn alliantie met de Lega Nord, kon hij aldus een meerderheid in de Senaat halen.
In reactie op een voorgenomen stemming in de
Senaat
om hem zijn zetel te ontnemen, trok Berlusconi's partij op 26 november 2013 de steun aan het
kabinet-Letta
in.
[5]
Op 27 november 2013 stemde een meerderheid van de senators Berlusconi uit het parlement wegens zijn veroordeling voor belastingfraude.
[6]
In september 2022 maakte Berlusconi zijn terugkeer in de Italiaanse politiek.
[7]
In
Monza
kreeg hij meer dan 50% van de stemmen en dit bracht hem een zetel in de Senaat namens Forza Italia. In 2012 kreeg hij een verbod om een openbaar ambt te bekleden gedurende 10 jaar vanwege zijn veroordeling voor fraude.
Op 3 mei 2009 vroeg zijn tweede echtgenote Veronica Lario (artiestennaam van Miriam Bartolini) echtscheiding aan. Dit nadat ze vernam dat Berlusconi aanwezig zou zijn geweest op diverse seksfeestjes, en dit in de aanwezigheid van minderjarige meisjes, zoals Noemi Letizia. In december 2012 maakte hij bekend dat hij verloofd was met de toen 27-jarige presentatrice
Francesca Pascale
.
Op woensdag 5 april 2023 werd Berlusconi opgenomen op de intensive care in Milaan omwille van hartproblemen. Een dag later maakten de Italiaanse media bekend dat hij leed aan
leukemie
.
[8]
Berlusconi overleed op 12 juni 2023 in Milaan.
[1]
Tegenstanders hekelen zijn veelvuldige betrokkenheid bij
corruptieschandalen
, tegenwerking van de
vrijheid van meningsuiting
en
persvrijheid
door zijn grote mediabelangen, in het algemeen politieke en zakelijke belangenverstrengeling en zijn veelvuldige seksuele escapades. Niet enkel in Italie is de mening wijdverbreid dat Berlusconi het politieke toneel betrad om als volksvertegenwoordiger onschendbaarheid te verkrijgen in de corruptieprocessen die volgden op
Tangentopoli
.
Zijn partijen Forza Italia en
Il Popolo della Liberta
namen veel ex-leden op van ten onder gegane partijen als de PSI (Socialisten van
Bettino Craxi
) en Christendemocraten.
Berlusconi is door tegenstanders bekritiseerd voor zijn greep op de media. De tv-stations van Berlusconi waren de populairste van Italie. De journalistenorganisatie
Reporters zonder grenzen
meende in 2004 dat de tegenstrijdige belangen van premier en mediamagnaat Berlusconi de diversiteit van de berichtgeving bedreigde. De
Internationale Federatie van Journalisten
deelt deze kritiek. Berlusconi en zijn medestanders antwoordden dat de oplossing van dit probleem niet ligt in de gedwongen verkoop of vergroting van de onafhankelijkheid van zijn media-imperium, maar in de creatie van meer kanalen om een alternatief te bieden, aangezien er in Italie alleen
RAI
, Mediaset en de minder belangrijke
LA7
op landelijke schaal zichtbaar zijn.
Berlusconi heeft diverse hem onwelgevallige journalisten ontslagen, naar eigen zeggen om een bestaande
communistische
vooringenomenheid van de publieke omroep op te heffen. Verder zijn verschillende kritische journalisten na kritische opmerkingen van Berlusconi door de omroep ontslagen of uit de programmering geschrapt.
Door de
Wet-Gasparri
van
Maurizio Gasparri
in 2004 is het mediastelsel hervormd, waardoor Berlusconi zijn monopoliepositie in de media zou hebben vergroot. Hierdoor is Italie slechts het 77e land in de wereld qua persvrijheid.
Berlusconi werd in eerste instantie veroordeeld wegens verschillende misdrijven (
meineed
,
omkoping
, fraude). De door de regering van Berlusconi ingediende verjaringswetgeving en immuniteitswet leidden in beroep tot vrijspraak of ontslag van rechtsvervolging resp. seponering. Berlusconi wordt ervan verdacht om in diverse processen tegen hem of zijn bedrijf rechters te hebben
omgekocht
. Hijzelf beweert dat dit slechts een hetze tegen zijn persoon is, gevoerd door "communistische" rechters.
De regering-Berlusconi wist in juni 2003 een wet aangenomen te krijgen die bepaalde hoogwaardigheidsbekleders, waaronder in het bijzonder Berlusconi als premier, immuun voor vervolging maakte zolang ze hun post bekleedden. In januari 2004 werd deze wet echter ongrondwettelijk bevonden. Berlusconi tracht nu een nieuwe wet met dezelfde inhoud op meer deugdelijke wijze aangenomen te krijgen. Het proces tegen hem gaat weer verder, maar het lijkt erop dat zijn raadslieden, door de procesgang zo lang mogelijk te rekken, alsnog een veroordeling kunnen voorkomen.
Op 26 oktober 2012 werd Berlusconi veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf voor belastingontduiking in de zaak-
Mediaset
. Door een amnestiewet die de overbevolking in Italiaanse gevangenissen moet tegengaan zal deze straf worden teruggeschroefd naar een jaar. Naast de gevangenisstraf mag hij vijf jaar geen publiek ambt meer uitoefenen en moet hij, samen met de andere veroordeelden, 10 miljoen euro betalen aan de Italiaanse fiscus. Omdat Berlusconi heeft aangegeven in beroep te gaan, is de straf nog niet uitvoerbaar.
[9]
Het Italiaanse Hof van Cassatie heeft op 1 augustus 2013 de veroordeling tot 4 jaar cel van Berlusconi wegens belastingfraude bevestigd. De veroordeling van Berlusconi tot uitsluiting van openbare functies moet echter opnieuw worden bekeken. Het is voor het eerst dat de mediamagnaat en ex-premier definitief voor een misdrijf is veroordeeld.
[10]
Op 7 maart 2013 werd Berlusconi veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf wegens het
afluisteren
van een vertrouwelijk telefoongesprek rond een bankschandaal.
[11]
Eind 2010 kwam aan het licht dat Berlusconi de questuur van Milaan had gebeld om een 17-jarige Marokkaans meisje dat van diefstal werd beschuldigd vrij te laten. Het gaat hierbij om Karima El-Mahroug (bijgenaamd "Ruby Rubacuori", Ruby de Hartensteelster) die zijn seksfeesten zou hebben bijgewoond en volgens Berlusconi vrijgelaten moest worden omdat ze de kleindochter van de Egyptische ex-president
Hosni Mubarak
zou zijn. Dit bleek een leugen. Dit meldde de Italiaanse krant
Corriere della Sera
. Berlusconi reageerde door te zeggen dat het een linkse lastercampagne was.
Op 6 april 2011 begon in Milaan het proces tegen de Italiaanse premier, die hierbij onder meer beschuldigd werd van "aanzetten tot minderjarige prostitutie".
[12]
Op 24 juni 2013 werd Berlusconi schuldig bevonden aan het betalen voor seks met een minderjarige en machtsmisbruik, en veroordeeld tot zeven jaar gevangenisstraf.
[13]
In het vonnis wordt gesteld dat "bewezen is dat de verdachte een seksuele relatie had met El Mahroug in ruil voor grote sommen geld en andere waardevolle spullen, zoals juwelen".
Ook is volgens de rechtbank bewezen dat Berlusconi grote sommen geld uitgegeven heeft om een veroordeling wegens machtsmisbruik en prostitutie met minderjarigen te voorkomen.
Zo beloofde hij 'Ruby' 5 miljoen euro als zij voor de rechters zou verklaren dat hij niet wist dat zij minderjarig was toen zij seks met elkaar hadden.
Met zijn betalingen bereikte Berlusconi dat getuigen voor hem logen, onder wie ook vrouwelijke parlementariers, zoals senator Maria Rosaria Rossi en Europarlementarier Licia Ronzulli.
Berlusconi kreeg uiteindelijk een taakstraf opgelegd.
Berlusconi stond erom bekend dat hij vaak ongelukkige of controversiele uitspraken deed. Hiermee kwam hij meerdere malen in een lastig parket. Een paar voorbeelden:
- Twee dagen na de
aanslagen
in
New York
en
Washington
op 11 september 2001, zei Berlusconi: "We moeten ons bewust zijn van de superioriteit van onze beschaving, met zijn normen en waarden, welvaart voor de mensen, respect voor mensenrechten en godsdienstvrijheid. Dat respect bestaat zeker niet in de
Islamitische wereld
."
- Op 11 september 2003 verklaarde Berlusconi dat de voormalige fascistische dictator
Benito Mussolini
geen bloed aan zijn handen had: "Mussolini heeft nooit iemand vermoord. Mussolini stuurde mensen gedwongen op vakantie."
- Begin juli 2003, tijdens de eerste
EU
-vergadering onder zijn voorzitterschap, veroorzaakte hij groot tumult door de Duitse Europarlementarier
Schulz
toe te bijten dat die geknipt zou zijn voor de rol van
Kapo
(door de Duitsers met toezicht belaste collaborerende medegevangene) in een nieuwe Italiaanse film over een
nazi
concentratiekamp
. De rel werd gesust nadat het leek alsof hij persoonlijk zijn excuses aan de Duitse Bondskanselier
Gerhard Schroder
aanbood. Later ontkende hij echter dat hij zijn excuses had aangeboden.
- In de aanloop naar de
gemeenteraadsverkiezingen
van de
Siciliaanse
stad
Palermo
, noemde Berlusconi stemmers van links "geestelijk gehandicapt". Hij vond dat ze in een psychiatrisch ziekenhuis opgenomen zouden moeten worden.
[14]
- Kort na de verkiezing van
Barack Obama
als
president van de Verenigde Staten
, tijdens een vergadering met de president van Rusland
Dmitri Medvedev
, noemde Berlusconi Barack Obama 'knap, jong en gebruind'.
[15]
Hij noemde dat een 'compliment'.
[16]
- Naar aanleiding van de
aardbeving
in
Abruzzo
begin april 2009, zorgde Berlusconi voor opschudding door voor de Duitse televisiezender
n-tv
te zeggen dat de getroffen Abruzzese bevolking haar tijdelijke onderkomen in tentenkampen maar moest nemen als "een weekendje op de camping".
[17]
- Op
3 oktober
2010 sneerde Berlusconi naar de linkse oppositie dat ze hem naar huis wilden sturen, maar dat hij niet wist naar welke van zijn twintig huizen. Vervolgens maakte hij twee controversiele moppen over respectievelijk joden en christenen.
- Begin november 2010 ontstond er irritatie in de Italiaanse
homogemeenschap
toen Berlusconi riep dat je beter gepassioneerd kon zijn door knappe meisjes, dan homoseksueel. De Italiaanse homobeweging
Arciygay
eiste daarop excuses van de premier. Zijn minister voor gelijke kansen
Mara Carfagna
beweerde dat de premier het als een grapje bedoelde en niet zozeer als belediging. Berlusconi echter zou dat hebben tegengesproken. "Een echte Italiaan valt op mooie vrouwen, daarom zijn wij nog
macho
's," zei hij erbij. Met macho's bedoelde hij zichzelf en zijn aanhang. Hij weigerde dan ook excuses aan te bieden.
- In oktober 2011 lekten afgeluisterde telefoongesprekken uit waarin Berlusconi de Duitse bondskanselier
Merkel
in vulgaire termen beledigde: ze zou een 'onneukbare dikke kont' hebben. Reeds eerder had Berlusconi Merkel geschoffeerd, door in 2009 op een
NAVO-top
in
Kehl
al bellend met premier van Turkije
Recep Tayyip Erdogan
heen en weer te lopen, terwijl Merkel op de rode loper klaarstond om hem te verwelkomen.
Op 18 april 2008 ontving hij de bevriende
Vladimir Poetin
in zijn vele kamers bevattende vakantiepaleis op Sardinie.
[18]
Een jaar na diens illegale annexatie van de
Krim
in 2014 toastte hij, inmiddels oud-premier, daar met hem in het bekende kuuroord
Jalta
.
[19]
Weer zeven jaar later uitte hij zijn diepe teleurstelling in zijn oude vriend vanwege de
Russische invasie van Oekraine in 2022
.
[20]
In oktober 2022 bracht het nieuwsagentschap LaPresse teksten naar buiten uit een niet publieke toespraak van Berlusconi aan partijleden van Forza Italia in het parlement.
[21]
Hij verklaarde met de Russische president in contact te staan en noemde Poetin "een van zijn vijf beste vrienden". Hij verklaarde dat de twee verjaardagscadeaus hebben uitgewisseld en "lieve brieven".
[21]
Berlusconi verklaarde enkele weken eerder dat Poetin tot zijn offensief in Oekraine was gedwongen.
[21]
- Berlusconi draagt in de Italiaanse media de bijnaam
Il Cavaliere
(De Ridder), omdat hij in 1977 de onderscheiding
Ordine al Merito del Lavoro
kreeg.
- In 2006, aan de vooravond van de verkiezingen, werd de komische politieke film
Il caimano
van
Nanni Moretti
uitgebracht, die deels over Berlusconi's leven gaat. De titel verwijst naar de bijnaam van Berlusconi, de "Kaaiman".
- In de week voorafgaand aan de verkiezingen in april 2006 noemde Berlusconi de linkse stemmers, oftewel diegenen die niet op hem zouden stemmen, 'coglioni' ('eikels'). Een deel van de links-stemmers, en dan vooral het meest radicale deel, nam het woord 'coglioni' aan als een
geuzennaam
. Na de verkiezingswinst van
Romano Prodi
en diens coalitie van linkse partijen liepen veel Italianen rond in T-shirts met de tekst 'Orgoglioso di essere coglione' (Trots een eikel te zijn).
- Branbergen, Anne & Martin ?imek.
Silvio: modern leiderschap
. Amsterdam: De Bezige Bij, 2010. - 326 p.
ISBN 978-90-234-5821-0
. INHOUD: Journalistiek portret van de Italiaanse media-magnaat en minister-president Silvio Berlusconi in de vorm van een dagboek over de periode september 2009-september 2010.
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
a
b
Oud-premier Silvio Berlusconi (86) overleden, melden Italiaanse media
.
De Morgen
(
12 juni 2023
). Geraadpleegd op
12 juni 2023
.
- ↑
Zack O'Malley Greenburg
,
Silvio Berlusconi & family
.
Forbes
.
- ↑
Berlusconi toch weer herkiesbaar
NOS, 8 december 2012
- ↑
Lega weigert met Berlusconi in zee te gaan
, ANP/
Reformatorisch Dagblad
, 12 december 2012
- ↑
'Partij Berlusconi uit regering'
,
NOS
26 november 2013.
- ↑
(
it
)
'Il Senato vota si alla decadenza. Berlusconi e fuori dal Parlamento'
,
la Repubblica
27 november 2013.
- ↑
'Terug van weggeweest: Berlusconi (86) wint zitje in senaat'
,
Het Laatste Nieuws
27 september 2022.
- ↑
Italiaanse oud-premier Berlusconi heeft leukemie: chemotherapie opgestart
.
hln.be
(
6 april 2023
). Geraadpleegd op
6 april 2023
.
- ↑
'Amnestiewet schroeft celstraf Silvio Berlusconi terug naar een jaar'
,
De Standaard
26 oktober 2012.
- ↑
Berlusconi: veroordeling is totaal ongegrond'
,
De Volkskrant
1 augustus 2013.
- ↑
Berlusconi krijgt jaar celstraf in afluisterzaak
,
de Morgen
, 7 maart 2013
- ↑
Proces tegen Berlusconi
, vtm.
- ↑
Oud-premier Silvio Berlusconi veroordeeld tot zeven jaar cel
, NRC Handelsblad, 24 juni 2013
- ↑
Berlusconi: "Kiezers van links zijn geestelijk gehandicapt", op nu.nl (5 mei 2007)
. Gearchiveerd op
8 mei 2007
. Geraadpleegd op
5 mei 2007
.
- ↑
nu.nl
; Berlusconi verrukt over teint Obama, 6 nov 2008
- ↑
Berlusconi spot weer met huidskleur Obama
.
NU
.
Gearchiveerd
op
4 maart 2016
.
- ↑
Berlusconi e quella frase sul week-end in campeggio
.
ilsole24ore.com
.
Gearchiveerd
op
6 maart 2016
.
- ↑
(
en
)
Reuters
,
Berlusconi hosts Putin in Sardinia
.
timesofmalta.com
(
18 april 2008
). Geraadpleegd op
27 juni 2022
.
- ↑
Ine Roox
,
Italie probeert zich nu razendsnel los te maken uit de omstrengeling met Moskou
.
NRC
(
24 juni 2022
). Geraadpleegd op
27 juni 2022
.
- ↑
ANP
,
Berlusconi zwaar teleurgesteld door gedrag Poetin
.
Nederlands Dagblad
(
9 april 2022
). Geraadpleegd op
27 juni 2022
.
- ↑
a
b
c
Nieuwe uitspraken van Berlusconi gelekt over vriendschap met Poetin
.
Het Belang van Limburg
(
19 oktober 2022
). Geraadpleegd op
19 oktober 2022
.
|