Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De
seismologie
is een wetenschappelijke discipline binnen de
geofysica
die zich bezighoudt met het bestuderen, beschrijven en meten van
seismische golven
bij
aardbevingen
.
Een verwante discipline is de
seismiek
, waarin met opgewekte seismische golven de structuur van de ondergrond onderzocht wordt met als doel
grondstoffen
te lokaliseren. Dit is een vorm van
exploratiegeofysica
. Door aan het oppervlak van de Aarde een
explosie
te veroorzaken, worden seismische golven de Aarde ingestuurd. Deze
golven
kaatsen terug tegen de verschillende aardlagen. Uit de ligging van de aardlagen kan worden afgeleid waar mogelijk
aardolie
aanwezig is.
Hoewel het ontstaan van de theorie van de
platentektoniek
een veel beter inzicht verworven heeft in de processen die tot het ontstaan van aardschokken leiden, is het nauwkeurig voorspellen nog grotendeels onmogelijk.
Toch is de wetenschap er wel in geslaagd om gebieden te lokaliseren waar met grote waarschijnlijkheid aardschokken te verwachten zijn en er is een groeiend lichaam van kennis in de architectuur die de bouw in staat stelt maatregelen te nemen die de gevolgen van een aardschok ten minste verminderen kunnen.
Een voornaam instrument van de seismologie is de
seismometer
. Hiermee kunnen overigens niet alleen natuurlijke, maar ook door de mens veroorzaakte schokken waargenomen worden, bijvoorbeeld ten gevolge van een atoomexplosie.
Het netwerk van seismometers waarmee een groot deel van de Aarde bedekt is, is ook de voornaamste bron van informatie over de
inwendige structuur van de Aarde
.
De
straalpaden
van
seismische golven
worden bepaald door de verhoudingen in seismische snelheden tussen verschillende lagen in de Aarde. Deze snelheidsverschillen worden veroorzaakt door de met druk en
temperatuur
variabele
materiaalconstanten
van de
materialen
waar de Aarde uit is opgebouwd. Bij een
aardbeving
worden verschillende typen seismische golven opgewekt. Uit de verschillen in
looptijden
van deze golven tot ver uit elkaar liggende meetstations kunnen veranderingen in seismische snelheid tussen verschillende lagen in de Aarde afgeleid worden.
Gereflecteerde of afgebogen golven lopen via verschillende straalpaden door de aardlagen en leveren daarom informatie over verschillende dieptes tegelijkertijd. Door op een groot aantal meetstations gegevens te verzamelen kunnen verschillen in seismische snelheid door de Aarde heen in kaart gebracht worden. Dit geeft indirecte informatie over de aanwezige materialen binnenin de Aarde.
Door zo veel mogelijk gegevens te combineren zijn
modellen
opgesteld voor seismische snelheden, die een inzicht geven in de interne structuur van de Aarde. Voorbeelden van zulke modellen zijn
PREM
of
IASP91
.