Hol-relief in
Taq-e-Bustan
: een levensboom
Een
relief
is een driedimensionale
beeldhouwkundige
afbeelding in
steen
,
hout
,
keramiek
of
metaal
(bijvoorbeeld
brons
) die niet helemaal vrijstaand is. Een relief heeft een driedimensionale voorkant en meestal een platte achterkant.
Het voordeel van het relief boven vrijstaand beeldhouwwerk is dat ook beeldinhoud die wel in
tweedimensionale
afbeeldingen zoals
tekeningen
of
schilderijen
kan worden weergegeven, maar niet of zeer moeilijk in
ruimtelijk
werk zoals wolken, bomen, achtergronden, vergezichten, wel in een relief kan worden afgebeeld.
Het relief is daarmee een overgangsgebied tussen tekening en beeldhouwwerk, wat het mogelijk maakt om met een relief thema's verhalend weer te geven. Om deze reden is het relief dan ook door alle eeuwen heen, van het
Oude Egypte
tot in de huidige tijd, onder andere gebruikt om verslag te doen van belangwekkende gebeurtenissen en ter verduidelijking van religieuze motieven. Een goed voorbeeld hiervan is wel de
Zuil van Trajanus
.
- Een
haut
-relief (hoogrelief) heeft relatief veel hoogteverschil. De voorstelling is veel volumineuzer uitgewerkt; soms zijn de figuren zelfs bijna vrijstaande beeldhouwwerken.
- Een
bas
-relief (laagrelief) heeft weinig hoogteverschil, zoals de afbeelding op een munt.
- Ook bestaat er verder nog het verdiept relief, een vorm van bas-relief waarbij de achtergrond niet is bewerkt, maar alleen de figuur zelf is uitgehouwen uit het oppervlak.
Een haut-relief of hoogrelief is een
beeldhouwwerk
in relief. In tegenstelling tot bas-relief vertoont de afbeelding grote verschillen tussen achtergrond en afbeelding, zodat de figuren bijna vrijstaand zijn. Hierdoor vormen ze zowel van voren bezien als van een zijkant een overtuigende voorstelling.
Haut-reliefs zijn in het verleden in vele materialen uitgevoerd, maar vooral in
brons
en
steen
.
Een bas-relief is een
beeldhouwmethode
waarbij de weergegeven voorstelling vrij ondiep uitgewerkt is. De afbeelding is gewoonlijk sterk afgeplat, waardoor het alleen in vooraanzicht realistisch overkomt. Bij zicht van een zijkant geeft het bas-relief een sterk vertekend beeld.
Meestal gaat het om afbeeldingen die in een gevel verwerkt zijn, en waarvan toch enkel maar de voorkant zichtbaar is. Dit in tegenstelling tot een haut-relief, waarbij de verschillen groter zijn. Een bijzonder bas-relief (en het grootste ter wereld) bevindt zich op 120 m hoogte op
Stone Mountain
, een berg niet ver van
Atlanta
in de
VS
. Het meet 27 bij 58 meter en is 13 m diep uit de rots uitgehakt (zie afbeelding). Het toont de leiders van de
zuidelijke staten
tijdens de
Amerikaanse Burgeroorlog
en is daarom controversieel.
Het verdiept relief is een vorm van waarbij de voorstelling is uitgewerkt binnen een contour, verdiept liggend in het muuroppervlak. Het
fond
(de achtergrond) is niet bewerkt; dit is nog het oorspronkelijke muuroppervlak. Dit kwam oorspronkelijk alleen als wanddecoratie voor in de
Oud-Egyptische beeldhouwkunst
. In de twintigste eeuw is dit type relief weer toegepast voor modern beeldhouwwerk.
Bronnen, noten en/of referenties