Rakvere
(Duits, hist.
Wesenberg
) is een stad in het noorden van
Estland
. Ze telde 15.614 inwoners op 1 januari 2023
[2]
en is de hoofdstad van de provincie
Laane-Virumaa
. Ze is tevens een stadsgemeente, een stad die tegelijk gemeente is. Om Rakvere heen ligt de ‘landgemeente’
Rakvere vald
. Rakvere zelf maakt daarvan geen deel uit.
De Esten hadden op deze plaats een houten verdedigingswerk dat
Tarvanpaa
(= Kop van de
oeros
) heette en in de 13de eeuw voor het eerst werd genoemd. Aan de oeros (of de wisent) herinnert ook de Duitse naam
Wesenberg
. De oeros is nog steeds het symbool van Rakvere.
De Denen bouwden op deze plaats een burcht, die in de 14de eeuw aan de
Duitse Orde
kwam en aanzienlijk werd vergroot. Het stadje bij de burcht kreeg in 1302 stadsrechten (Lubecks stadsrecht) en ontwikkelde zich aan de route tussen
Tallinn
(Reval) en
Novgorod
tot een bloeiend handelsstadje. Het werd in de
Lijflandse Oorlog
(1558-1583) echter verwoest. De burcht was tijdelijk in Russische handen, maar Rakvere viel aan het eind van de oorlog aan
Zweden
toe.
Na een nieuw Zweeds-Russisch conflict, de
Ingrische Oorlog
, kwam de burcht in 1617 in handen van een Nederlander:
Reinoud van Brederode
(1567-1633). Deze diplomaat en schoonzoon van
Johan van Oldenbarnevelt
had een belangrijke bijdrage geleverd aan de totstandkoming van het
Verdrag van Stolbovo
en kreeg als beloning van de Zweedse koning
Gustaaf II Adolf
de titel van baron van Wesenberg. De stedelijke vrijheden waren daarmee verloren gegaan. De dochters van Reinoud van Brederode hebben deze erfenis vervolgens verkocht aan de
Duits-Baltische
familie Von Tiesenhausen.
Rakvere werd in de
Grote Noordse Oorlog
wederom verwoest en kwam vervolgens aan Rusland. De burgers bevochten in de 18de eeuw hun verloren vrijheid. De opstand van de burgers tegen hun landheren in het 18de-eeuwse Rakvere is het uitgangspunt van een van de bekendste romans van
Jaan Kross
,
Strijd om de stad
(
Rakvere romaan
, 1982; Duits:
Die Frauen von Wesenberg oder Der Aufstand der Burger
, 1997).
Rakvere heeft een klein historisch centrum, dat wordt gedomineerd door de
ruine van de burcht
van de
Duitse Orde
op de heuvel Vallimagi. Het kasteel werd gebouwd voor
1226
op de plaats van een eerdere fortificatie. Op de Vallimagi staat ook het bekende oeros-standbeeld, gemaakt door de sculpturist Tauno Kangro. Het is het grootste standbeeld van een dier in de Baltische landen en werd gemaakt ter gelegenheid van de 700e verjaardag van de stad. Het bronzen beeld is 7 meter lang, vier meter hoog en weegt 7 ton.
De oudste huizen van Rakvere staan aan de straat
Pikk
(Langestraat). Uit de middeleeuwen dateert behalve de burchtruine (die tegenwoordig een museum herbergt) alleen de Drievuldigheidskerk (
Kolmainu kirik
). Dit is oorspronkelijk een laat-middeleeuwse
weerkerk
, maar inmiddels is hij overwegend
neogotisch
.
Rakvere is de kleinste stad in Estland (en destijds in de Sovjet-Unie) met een professioneel theater. Dit Theater van Rakvere (
Rakvere Teater
) werd in 1940 opgericht. In Rakvere vindt sinds 1990 het tweejaarlijkse internationale theaterfestival
Baltoscandal
plaats.
De bekende componist
Arvo Part
bracht zijn jeugd door in Rakvere en ging er naar school. Hij werd in 1995 ereburger van de stad. Ter gelegenheid van zijn 70e verjaardag werd er in 2005 een internationaal muziekfestival georganiseerd.
Rakvere onderhoudt
jumelages
met
Lapua
(Finland, sinds 1990),
Sigtuna
(Zweden, 1991),
Lappeenranta
(Finland, 1994),
Senaki
(Georgie, 1996),
Lutjenburg
(Duitsland, 1999),
C?sis
(Letland, 2005),
Panev??ys
(Litouwen, 2005) en
Szolnok
(Hongarije, 2008).
Bronnen, noten en/of referenties
|