Petrus Stuyvesant
(hoogstwaarschijnlijk
Peperga
(
Weststellingwerf
),
1611
of
1612
?
New York
,
1672
) was een Nederlands koloniaal bestuurder. Stuyvesant was vanaf 1645
directeur-generaal
van de Nederlandse kolonie
Nieuw-Nederland
, totdat deze in 1664 werd veroverd door de Engelsen.
Er is vroeger foutief bericht dat Stuyvesant in 1592 of 1602 werd geboren in
Scherpenzeel
. Zijn vader (
Balthazar Stuyvesant
) werd echter pas tussen 1612 en 1619
predikant
in het Friese Scherpenzeel en stond voordien in
Peperga
, zodat dit de geboorteplaats van Pieter moet zijn. Zijn moeder was
Margaretha van Hardenstein
(1575-1625). Haar grafsteen bevindt zich in de
koepelkerk
van
Berlikum
, waar Pieters vader van 1622-1634 predikant was. Pieter is dus tussen 1612 en 1619 naar Scherpenzeel verhuisd en heeft daar tot 1622 gewoond. In zijn vroege jeugd voerde Stuyvesant de voornaam Pieter, maar later
latiniseerde
hij die tot Petrus. In de
19e eeuw
werd dit door Amerikaanse historici veramerikaanst tot Peter, een vorm die in de 17e eeuw nooit gebruikt is.
Op 8 augustus 1645 kregen Pieter Stuijvesant Directeur-Generaal van Nieuw-Nederland afkomstig van Stellingwerf en Judith Baijard afkomstig van Breda in Alphen vertoog om op 13 augustus in Breda te trouwen. Judith was de zus van zijn zwager Samuel Baijard, Frans-Schoolmeester in Alphen die op 21 oktober 1638 in Amsterdam getrouwd was met zijn zus Annetje Stuijvesant.
Als domineeszoon werd Stuyvesant als Petrus Stuijfsande in 1629 ingeschreven aan de
Universiteit van Franeker
, maar hij nam in het begin van de jaren dertig dienst bij de
West-Indische Compagnie
. Vanaf 1639 was hij gestationeerd op
Curacao
, van welke kolonie hij in 1643 directeur werd. In die hoedanigheid voerde hij het bevel over de zogenaamde '
ABC-eilanden
':
Aruba
,
Bonaire
en
Curacao
. Hij verloor een been tijdens een gevecht tegen de
Spanjaarden
op
Sint Maarten
en droeg voor het grootste deel van zijn volwassen leven een houten been.
[1]
In 1645 werd Peter Stuyvesant verkozen om in
Nieuw-Amsterdam
de vorige gouverneur (
Willem Kieft
) te vervangen. Hij slaagde erin de stad te beschermen tegen aanvallen van indianen en het gebied uit te breiden, onder meer met land dat bekendstond als
Nieuw-Zweden
. Onder zijn strenge regime heerste er geen volledige godsdienstvrijheid. Hij kwam in aanvaring met de
quakers
nadat hij hun jeugdige predikant
Robert Hodgson
publiekelijk een lijfstraf had opgelegd. Daarna vaardigde hij een decreet uit dat eenieder die onderdak verschafte aan quakers beboet en bestraft kon worden. Dit leidde tot protesten van de inwoners van
Flushing
(Vlissingen) in
Queens
. Hun protest staat bekend als de
Remonstrantie van Vlissingen
en was volgens sommigen een belangrijke voorloper van de grondwettelijke godsdienstvrijheid in de VS. Ook joodse immigranten onthield hij rechten. Er woonden al joden met Amsterdamse paspoorten in Nieuw-Amsterdam toen een volgende groep joden uit Brazilie arriveerde, die geen identiteitspapieren bezat. Door de
WIC
werd Stuyvesant gedwongen hen toe te laten, maar hij stond hun niet toe een
synagoge
te bouwen.
In 1664 zond de Engelse koning
Karel II
een vloot van vier schepen met 450 manschappen naar Nieuw-Amsterdam, die de overgave aan Engeland eisten. De WIC eiste dat Stuyvesant zich zou overgeven omdat men bang was dat de Engelse koning Karel II anders tegen Holland in het harnas zou jagen en dus tekende Stuyvesant voor de overgave op 24 september 1664. De inwoners van de stad, die New York ging heten, werd vrijheid van godsdienst gegarandeerd. Dit droeg bij aan het uitbreken van de
Tweede Engels-Nederlandse Oorlog
in 1665.
Een
replica
van de grafsteen van Stuyvesant is nog steeds te zien in de muur van St. Mark's in-the-Bowery te New York (Manhattan), waar ook een borstbeeld van hem staat.
-
-
-
-
-
Standbeeld op Stuyvesant Square, New York
-
Borstbeeld in New York voor de
St. Mark's Church in-the-Bowery
gemaakt door
Toon Dupuis
.
-
Peter Stuyvesant gedenksteen op St. Mark's Church, New York
-
Het huis van Stuyvesant bij "First avenue"
-
Onthulling standbeeld voor het Peter Stuyvesant College in
Curacao
door
prinses Juliana
(1944)
- Mariska Hammerstein:
Een ordeloze bende, Het New York van Pieter Stuyvesant
(2008).
ISBN 978 90 8560 543 0
Ninoboeken (SWP)
- Jaap Jacobs (2005), New Netherland: A Dutch Colony in Seventeenth-Century America. Leiden: Brill Academic Publishers, ISBN90 04 12906 5.
- Danielle Hermans,
De Man van Manhattan. Literaire Thriller.
Bruna, 2010.
ISBN 9044962655
Bronnen, noten en/of referenties
|