De
Peloponnesos
of
Peloponnesus
(
Grieks
:
Πελοπ?ννησο?
,
Peloponnesos
) is het grootste
schiereiland
van
Griekenland
, en ligt ten zuiden van het Griekse vasteland. Het wordt daarvan gescheiden door de
Golf van Korinthe
en de
Golf van Egina
en ermee verbonden door de
landengte van Korinthe
. Deze landengte wordt doorsneden door het
Kanaal van Korinthe
. De oppervlakte bedraagt 21.379 km². Het aantal inwoners bedroeg in 2011 1.155.019.
Het is genoemd naar de Griekse held
Pelops
, het woord
nesos
betekent eiland, hoewel de Peloponnesos een schiereiland is. Bij de uitspraak van de Griekse naam Peloponnisos ligt de hoofdklemtoon op de derde lettergreep. Sinds de middeleeuwen wordt de Peloponnesos ook wel
Morea
genoemd.
In de oudheid was de Peloponnesos onder andere van belang vanwege het feit dat de stad
Sparta
, lange tijd een rivaal van
Athene
, hier lag. De ruines van de oude stad liggen dichtbij de plaats
Mystras
. Verder was het oude Korinthe ook een belangrijke stad. De ruines van deze oude stad,
archaia Korinthos
, liggen dicht bij de moderne stad Korinthe. Verder was het heiligdom van
Hera
, een godin uit de
Griekse mythologie
, te
Argos
ook beroemd. In diverse plaatsen op de Peloponnesos waren heiligdommen aan haar gewijd.
Het schiereiland heeft een bergachtig landschap met toppen tot meer dan 2000 meter. Vruchtbare akkers liggen tussen de bergketens. De Peloponnesos is onderverdeeld in landstreken. Enkele nederzettingen waren al bekend in de
oudheid
zoals
Argolis
,
Arkadia
en
Lakonia
. Maar ook plaatsen als
Olympia
,
Sparta
,
Epidaurus
,
Mystras
en
Mycene
gaan qua historie terug tot de oudheid. De
Saronische Eilanden
liggen ten oosten van het schiereiland en de
Ionische Eilanden
ten westen en zuiden ervan. Enkele ervan liggen niet ver van de kust, zoals het eiland
Kythira
bij de zuidoostelijke punt van de Peloponnesos. Het binnenland van de Peloponessos bestaat uit gebergte en wordt gevormd door het departement
Arcadia
, waar ook skigebieden liggen.
Peloponnesos
is ook de naam van een van de dertien
periferieen van Griekenland
(regio's). Deze regio bestrijkt maar ongeveer drie kwart van het schiereiland (15.490 van de 21.379 km²). Het overige is
West-Griekenland
op een klein stuk
Attika
na.
Men kan per trein op het schiereiland rondreizen. De trein rijdt langzaam, vaak ongeveer 40 kilometer per uur. Er is een treinverbinding van het vliegveld in Athene naar Korinthe. Verder reizen veel Grieken veelal per 'poulman' (touringcars met airco). Deze bussen rijden regelmatig en zijn ten opzichte van de trein snel en goedkoop, hoewel in de binnenlanden de (haarspeld)bochten de rit doen vertragen.
Een groot deel van het schiereiland valt buiten de toeristische regio's van Griekenland. Veel delen hebben een rijke flora. In het zuidwesten rondom Kalamata groeien duizenden olijfbomen.
De stad
Patras
in het noorden is de voornaamste havenstad, met een regelmatige veerverbinding met onder meer de Ionische eilanden
Korfoe
en
Kefalonia
. Bij Patras ligt de
Rio-Antirriobrug
over de Golf van Korinthe naar 'het vasteland' van Griekenland.