Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Het
parlementaire systeem
of
parlementaire stelsel
is een regeringsvorm waarbij de
uitvoerende macht
verantwoording schuldig is aan het
parlement
. Het parlementaire systeem wordt onderscheiden van het
presidentieel systeem
.
Landen met een parlementair systeem kunnen zowel een monarchie als een republiek zijn, men spreekt dan van resp. een
parlementaire monarchie
en een
parlementaire republiek
. Onder het parlementaire systeem ontleent de uitvoerende macht (de
regering
) haar
mandaat
aan het vertrouwen van het
parlement
. Meestal bestaat er een volledige scheiding tussen het
staatshoofd
(
president
of
monarch
) en de regeringsleider (
premier
), die verantwoording aflegt aan het parlement.
In een land met een parlementair systeem wordt de regeringsleider in het algemeen niet direct door het volk
verkozen
, wat hem immers een direct mandaat en dus meer macht zou opleveren. In landen waar dat wel gebeurt, zoals de
Verenigde Staten
, heeft men een presidentieel systeem. Wanneer aspecten van het parlementair en het presidentieel systeem worden gecombineerd, spreekt men van een
semi-presidentieel systeem
. In landen met een presidentieel systeem is de
scheiding der machten
vaak sterker dan in landen met een parlementair systeem: de president is er geen verantwoording schuldig aan de wetgevende macht, terwijl andersom de president de wetgevende macht niet kan ontbinden.
Nederland
en
Belgie
hebben op nationaal en gewestelijk niveau een parlementair systeem. Een van de belangrijkste gebeurtenissen in de vorming van het Nederlandse parlementaire systeem was de
Luxemburgse kwestie
. Op het niveau van de Nederlandse
Provinciale Staten
en
gemeenteraden
heerst een minder parlementair systeem. Weliswaar kunnen staten of raden het vertrouwen opzeggen in respectievelijk de
gedeputeerde staten
en
college van B en W
, maar de mogelijkheid van deze organen om ontbinding van staten of raad aan te vragen ontbreekt.