Kebnakaise
Residentie van de landshovding in Lulea
Norrbottens lan
,
Nederlands
: provincie Norrbotten, is het noordelijkste
lan
van
Zweden
. De provincie bestaat sinds 1810.
Het westen van Norrbottens lan ligt in het
Scandinavische Hoogland
.
Norrbottens lan ligt aan de
Botnische Golf
en grenst aan de Zweedse provincie
Vasterbottens lan
, de Noorse provincies
Nordland
en
Troms
en aan het
landschap Lapland in Finland
. De hoofdstad van Norrbottens lan is
Lulea
en de oppervlakte bedraagt 98.911 km², wat 24,1% van de totale oppervlakte van Zweden is. Daarmee is Norrbottens lan de grootste provincie van het land. Norrbottens lan telde 249.683 inwoners in 2021. Het
lan
omvat het historische landschap
Norrbotten
en het noordelijke deel van het
landschap Lapland
.
Zowel de hoogste berg van Zweden, de
Kebnekaise
, als het diepste meer, het
Hornavan
, liggen in Norrbottens lan. Een groot deel van de provincie maakt deel uit van het
Tornedal
, een
Euregio
in Zweden en
Finland
.
De grens in het oosten van Norrbottens lan tussen Zweden en Finland vanaf het drielandenpunt
Treriksroset
met nog
Noorwegen
tot aan de Botnische Golf is een aaneenschakeling van
rivieren
. Het
meer Kilpisjarvi
ligt op minder dan vijf kilometer van Treriksroset en daarna komen de volgende rivieren: de
Kilpis
,
Konkama
,
Muonio
en de
Torne
.
Aan de Botnische Golf ligt de
scherenkust van Norrbotten
, die in vier
eilandengroepen
is onderverdeeld. Er zijn bij elkaar meer dan 750 eilanden. Er komen daarmee corresponderend vier rivieren in de Botnische Golf uit: de
Pite
,
Lule
,
Kalixalven
en de Torne.
De
aardrijkskunde
van het gebied verandert door de
postglaciale opheffing
. Het gebied komt nog ieder jaar een enkele millimeter omhoog.
De
spoorlijn Lulea - Narvik
, beter bekend als de Ertsspoorlijn, verbindt de steden
Lulea
,
Boden
en
Kiruna
in Zweden met
Narvik
aan de
Atlantische Oceaan
in Noorwegen. Er wordt vooral
ijzererts
over vervoerd.
Norrbottens lan heeft, zoals alle Zweedse provincies, een meerduidig bestuur. Binnen de provincie vertegenwoordigt de
landshovding
de landelijke overheid. Deze heeft een eigen ambtelijk apparaat, de
lansstyrelse
. Daarnaast bestaat de
landsting
, dat feitelijk een eigen orgaan is naast het lan, en dat een democratisch bestuur, de
landstingsfullmaktige
, heeft dat om de vier jaar wordt gekozen.
Lotta Finstorp is sinds februari 2021 de vertegenwoordiger van de rijksoverheid in Norrbottens lan.
De Landsting, formeel
Norrbottens lan landsting
, wordt bestuurd door de landstingsfullmaktige die sinds 1982 uit 71 leden bestaat. Door de landstingfullmaktige wordt een dagelijks bestuur, de landstingsstyrelsen, gekozen. Men heeft een meerderheidscoalitie bestaande uit Norrbottens lokale partij Norrbottens sjukvarsparti, Moderaterna en de Centrumpartij.
Bij de laatste verkiezingen in 2018 was de zetelverdeling in de landstingsfullmaktige:
Er wordt al jaren in Zweden over een provinciale herindeling gedebatteerd, maar de verschillende plannen hiervoor zijn nog niet uitgevoerd. Norrbottens lan zou volgens de plannen met
Vasterbottens lan
worden samengevoegd of nog rigoureuzer met Vasterbottens lan,
Jamtlands lan
en
Vasternorrlands lan
in een nieuw Stornorrland.
Er is in de geschiedenis maar een club uit Norrbotten die de
Allsvenskan
bereikte.
IFK Lulea
speelde in 1971 op het hoogste niveau, maar eindigde als laatste waardoor directe degradatie volgde naar de
Superettan
. Het speelde nog 29 seizoenen in de Superettan,
Bodens BK
elf keer,
Kiruna FF
vijf, Lulea SK vijf, Lira Lulea BK drie, IFK Kalix twee, Lulea FF een,
Pitea IF
een en Gallivare SK een keer speelden ook nog seizoenen in de Superettan, maar op het moment spelen alle clubs bij de amateurs. De Boden Arena van Bodens BK is het grootste voetbalstadion van de provincie.
Lulea HF
speelt in de
Swedish Hockey League
, de hoogste ijshockeyklasse van Zweden. Lulea Hockey werd in het eerste seizoen van de
Champions Hockey League
, in het seizoen
2014-2015
, Europees kampioen.
De volgende
gemeenten
liggen in Norrbottens lan: