Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Niehove
(
Gronings
:
Nijhoof
) is een
wierdedorp
in de
Nederlandse
provincie
Groningen
, in de gemeente
Westerkwartier
met 130 inwoners (1 januari 2023). Het gehele dorp is
beschermd dorpsgezicht
.
Het dorp was onder de naam
Suxwort
of
Suxwerd
("Zuidwierde") de hoofdplaats van het voormalige
waddeneiland
Humsterland
. De oude radiaire wierdestructuur is nog goed te zien: midden op de
wierde
staat
een kerk
uit de
13e eeuw
. Daaromheen zijn in twee cirkels de huizen van het dorp gebouwd, met de achterkant naar de velden gekeerd. Het kerkhof was tot 1830 van de straat gescheiden door een cirkelvormige gracht, die diende om de geesten op het kerkhof te houden. Vanaf de wierde lopen smalle paden (de zogenaamde
kerkenpaden
) naar de ringweg beneden.
De wierde van Niehove wordt al zo'n 2200 jaar onafgebroken bewoond. Nadat rond
800
de
Lauwerszee
was ontstaan, kwam Niehove (toen nog Suxwort) op een eiland te liggen, Humsterland. Zo'n 400 jaar later nam het aantal
stormvloeden
toe, waarna er een ringdijk rond Humsterland werd gelegd. Hierdoor werd het eilandkarakter van Humsterland nog versterkt. Pas vanaf 1500 werd het Humsterland door dijken met het vasteland verbonden, waarna
Cistercienzer
monniken uit
Aduard
grote delen rond het eiland inpolderden. Het Humsterland kwam hierdoor aan het vasteland te liggen. Tegenwoordig ligt Niehove midden op het vasteland van Groningen.
In het (niet meer bestaande) huis de Ipkemaheerd woonde de
proost
van Humsterland, die vanuit Niehove een groot deel van oostelijk
Friesland
(
Achtkarspelen
) en westelijk
Groningen
(
Westerkwartier
) bestuurde. Rond 1200 verhuisde de proost zijn zetel naar
Hummerze
, waar de dorpsoudsten van Humsterland al vanouds bijeenkwamen om te vergaderen en recht te spreken. Nadat de proost in de veertiende eeuw weer terug was verhuisd naar Suxwort, richtte men ook hier een rechtsstoel in, de zogenaamde
Nieuwe Hof
, in tegenstelling tot de
Oude Hof
in Hummerze. De dorpen Suxwort en Hummerze staan vanaf het eind van de 14e eeuw bekend als respectievelijk Niehove en Oldehove.
In de moderne Nederlandse zangcultuur is het dorp als coulisse te zien in
Kinderen voor Kinderen 12
(1991), die grotendeels op locatie in Niehove opgenomen werd.
Elsevier Weekblad
wees Niehove in oktober 2019 aan als "mooiste dorp van Nederland".
[2]
-
De 13e-eeuwse kerk
-
Kerkstraat nabij het cafe-restaurant
-
Vroegere smederij aan de Kerkstraat
-
Dorpspomp
-
Vroegere
sarrieshut
aan het Molenpad
-
Gezicht over het Molenpad richting de kerk
-
Begraafplaats van Niehove met op de achtergrond het
baarhuisje
Bronnen, noten en/of referenties
|