Nero Claudius Drusus
(
38 v.Chr.
?
9 v.Chr.
), ook bekend als
Drusus de Oudere
of
Drusus Senior
was een Romeins generaal onder keizer
Augustus
die hem beschouwde als zijn bekwaamste bevelhebber. In Nederland is Drusus bekend vanwege de in oude Romeinse geschriften genoemde
Drususgracht
en
Drususdam
. Over de ligging van de Drususgracht bestaan meerdere theorieen. De Drususdam heeft waarschijnlijk gelegen op het splitsingspunt van de (toenmalige)
Waal
en
Nederrijn
.
Nero Claudius Drusus was de jongste zoon van
Livia
en
Tiberius Claudius Nero
, broer van
Tiberius
, en echtgenoot van
Antonia
. Hij was de vader van
Germanicus
, die in zijn voetsporen zou treden, en van
Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus
, de latere keizer Claudius I, en
Livilla
. Hij was de grootvader van onder anderen keizer Gaius ("
Caligula
") en
Agrippina de Jongere
. Ten slotte was hij overgrootvader van keizer
Nero
.
Toen Augustus zijn vader dwong te scheiden van
Livia
, zodat hijzelf met haar kon trouwen, was Livia reeds in verwachting van Nero Claudius Drusus. Augustus voedde hem op als zijn eigen zoon. Rond
18 v.Chr.
trouwde Nero Claudius Drusus met
Antonia
, een nicht van Augustus. Gedurende de betrekkelijk korte tijd die hij na zijn huwelijk nog leefde , kregen zij drie kinderen, namelijk
Germanicus
, geboren rond
15 v. Chr.
,
Livilla
in
13 v. Chr.
, en de ziekelijke
Claudius
in
10 v. Chr.
.
De eerste militaire operatie van Drusus in 16 v.Chr. was bij
Bolzano
in
Zuid-Tirol
, waar een brug werd geslagen over de Talvera, later bekend als de Drususbrug. Via de
Brennerpas
trok hij de
Alpen
over. Zijn 4 jaar oudere broer Tiberius sloot vanuit Gallie bij de bron van de
Donau
aan, waarmee om de Alpen een ring van Romeinse overheersing ontstond.
Drusus werd in 13 v.Chr door keizer Augustus aangesteld als gouverneur van
Gallie
en verhuisde met zijn gezin naar Lyon, Hij kreeg een dubbele opdracht mee, ten eerste het uitvoeren van een volkstelling (census) met een taxatie van de inkomsten van de bevolking, en ten tweede een aanval vanuit het westen vanaf de Rijn uit te voeren op
Germanie
. Zijn broer Tiberius zou vanuit het zuiden over de
Donau
optrekken, en men zou elkaar bij de
Elbe
ontmoeten. De census werd in augustus van 12 v.Chr. afgesloten met de instelling van de keizercultus in Lyon onder leiding van de Gallier
Gaius Julius Vercondaridubnus
.
[2]
Op het eind van de zomer voer Drusus via het toenmalige
Flevomeer
naar de Noordzee tot aan de monding van de
Wezer
.
[3]
Hij werd hierbij geholpen door de
Friezen
, die o.a. landdekking gaven.
Drusus versloeg de
Bructeren
bij het eiland Burchana.
[noot 1]
Het was echter te laat in het seizoen om een landing uit te voeren, zodat Drusus besloot terug te keren naar de winterkampen aan de Rijn. Op deze terugtocht kwam zijn vloot door stormen wel in moeilijkheden, maar met behulp van de Friezen kreeg hij zijn vloot weer vlot. De Friezen waren met de zee en zeevaart vertrouwd. Het lijkt er op dat het Friese gebied als een onderdeel van het
Romeinse Rijk
werd beschouwd, al werd er pas halverwege de eerste eeuw een apart Fries bestuursgebied ingericht.
In het jaar 11 v.Chr. viel Drusus Germanie binnen vanuit
Castra Vetera
via de
Lippe
en bereikte de
Wezer
. Langs de Lippe werd een groot fort bij
Oberaden
gebouwd. In het jaar 10 v.Chr. volgden er campagnes, meer naar het zuiden, en in 9 v.Chr. werd de
Elbe
bereikt. Op de terugreis raakte Drusus gewond (hij brak zijn dijbeen) door een val van zijn paard. Als gevolg van de complicaties bij deze breuk overleed hij korte tijd later in
Mainz
in het bijzijn van zijn broer Tiberius.
Tiberius wilde zijn broer in Mainz cremeren, maar Augustus beval anders. Tiberius begeleidde de lijkstoet te voet tot aan de
Ticino
, waar Augustus en
Livia
zich bij hem voegden. Drusus werd gecremeerd op het
Marsveld
, zijn as bijgezet in Augustus eigen
Mausoleum
. De lijkredes werden uitgesproken door Augustus en Tiberius. Het Romeinse volk, de soldaten, de Senaat, Tiberius, Augustus maar vooral zijn vrouw Antonia, waren allen diep getroffen door zijn dood. Augustus schreef later een biografie over hem; zijn 27-jarige weduwe heeft nooit willen hertrouwen.
Na zijn dood in
Mainz
werd Drusus op talrijke plaatsen door de Romeinse legioenen in
Germania Inferior
en
Germania Superior
vereerd. Hij was het onderwerp van lofdichten en van talrijke monumenten. De 'Drusussteen' in
Mainz
(toen nog
Mogontiacum
) is waarschijnlijk het overblijfsel van een enorm monument voor Drusus. De aan Drusus verleende erenaam
Germanicus
ging na zijn dood over op zijn zonen
Germanicus Julius Caesar
en de latere keizer
Claudius I
. Keizer
Caligula
, die in
Mogontiacum
was met zijn vader en daar van de legioenen zijn bijnaam ontving, heeft volgens Mainzer legenden ter ere van Drusus nog een twee weken durend feestmaal gehouden bij de Drusussteen. Er is in de buurt van de citadel van Mainz een straat naar Drusus vernoemd.
- zie ook
Boog van Drusus
- Volgens de klassieke auteur
Florus
waren er garnizoenen in de tijd van Drusus langs de Eems, de
Elbe
en de Wezer te vinden. Na Drusus heeft zijn broer Tiberius in het jaar 5 een expeditie naar de Eemsmonding geleid.
Er kan verwarring ontstaan bij de naam Drusus.
Nero Claudius Drusus
is de bekendste met de naam
Drusus
. Zijn neef (zoon van zijn broer Tiberius)
Drusus Julius Caesar
(13 v.Chr.-23 n.Chr.), (ook bekend als
Drusus de Jongere
of
Drusus minor
) wordt ook Drusus genoemd. Zie ook de opschriften op de muntportretten van beiden:
NERO·CLAVDIVS·DRVSVS
etc. voor de eerste, en
DRVSVS·CAESAR
etc. voor de tweede.
Bronnen, noten en/of referenties
Literatuur
- Lex Lammen
(
31 december 1989
).
Drusus in de Betuwe
. Ambo.
ISBN 90 263 0988 0
. Geraadpleegd op
15 november 2021
.
- Lindsay Powell
-
Eager for Glory: The Untold Story of Drusus the Elder, Conqueror of Germania
; Pen & Sword Military, Barnsley, 2011
Verwijzingen
Noten