Exxon Mobil Corporation
of
ExxonMobil
(
NYSE
: XOM), hoofdkantoor in
Irving
,
Texas
,
VS
, is een olieproducent en is ontstaan op 30 november 1999, door de fusie van
Exxon
en Mobil, maatschappijen die ieder op zich waren voortgekomen uit de opbraak van
Standard Oil
in 1911 na een
antitrustproces
. Exxon kwam voort uit
Standard Oil of New Jersey
en Mobil Oil uit
Standard Oil of New York
.
ExxonMobil is het moederbedrijf van de tankstations
Exxon
, Mobil en
Esso
rond de wereld. Het behoort tot de '
Supermajor
'-maatschappijen, de zes grootste staatsonafhankelijke
oliemaatschappijen
.
ExxonMobil is een van de grootste oliemaatschappijen ter wereld. De activiteiten zijn in drie onderdelen verdeeld:
upstream
, downstream en chemie. De bijdrage van de olie- en gaswinning aan de totale concernwinst was gemiddeld zo’n 75% in de jaren 2008 tot en met 2012. Voor de chemie was dit gemiddeld zo’n 10%.
[1]
ExxonMobil is betrokken bij de productie van olie en
aardgas
in 40 landen wereldwijd.
[1]
In de periode 2008 tot en met 2012 schommelde de totale productie tussen de 4 en 4,5 miljoen
vaten olie-equivalent
per dag.
[1]
Het aandeel van gas was ongeveer 40%. ExxonMobil is betrokken bij alle vormen van olie- en gaswinning, op land en ter zee en conventioneel en niet-conventioneel. De winning van olie uit
teerzanden
en
schalie-olie
en -gas behoren tot de laatste. Belangrijke projecten waarbij het is betrokken zijn de gaswinning in Nederland via een 50%-belang in de
Nederlandse Aardolie Maatschappij
, teerzanden in Canada, in de
Golf van Mexico
, voor de Afrikaanse kust van
Nigeria
en
Angola
, het megagasveld North Field in
Qatar
en de olie- en gaswinning in het uiterste oosten van Rusland bij
Sachalin
.
[1]
In oktober 2023 werd de overname van Pioneer Natural Resources aangekondigd.
[2]
ExxonMobil voldoet de overnamesom in eigen aandelen. Het bod heeft een waarde van US$ 59,5 miljard en verder neemt ExxonMobil schulden over van US$ 5 miljard. Het is de grootste acquisitie sinds de overname van Mobil in 1999. Pioneer wint
schalieolie
in het westen van Texas en na de overname verdubbelt de oliewinning van ExxonMobil in deze regio naar 1,3 miljoen vaten olie-equivalent per dag in 2023.
[2]
Op basis van de bestaande plannen zal dit verder stijgen naar zo'n 2 miljoen vaten in 2027.
[2]
Voor de downstreamactiviteiten beschikt de maatschappij over 21
raffinaderijen
in 14 landen.
[1]
Deze verwerken ca. vijf miljoen
vaten
olie per dag. Zo’n 45% van de capaciteit staat in Noord-Amerika, vooral in de staten
Texas
en
Louisiana
aan de kust van de Golf van Mexico. In Europa staat 30% van de capaciteit en de rest in het Midden-Oosten en Verre-Oosten.
[1]
De geraffineerde producten worden verkocht in ongeveer 120 landen.
De chemie-activiteiten zijn geconcentreerd in drie regio’s, namelijk bij de Noord-Amerikaanse raffinaderijen aan de Golfkust, in Nederland en Belgie en in
Singapore
. Per jaar verkoopt het bedrijf circa 25 miljoen ton aan chemicalien.
[1]
Het Benelux-hoofdkantoor van ExxonMobil staat in
Breda
. In
Nederland
werken er 1675 mensen voor ExxonMobil, die onder meer actief is met de merknamen
Esso
en Mobil.
- ExxonMobil heeft een
raffinaderij
in de
haven van Rotterdam
, waarvan de bouw begon in 1958. Deze raffinaderij is een van de modernste ter wereld en omvat een Flexicoker, Hydrocracker, waterstoffabriek en zeer omvangrijke ontzwaveling, waarmee alle stookolie wordt omgezet naar lichtere producten. Vlak daarnaast staat een fabriek voor aromatische koolwaterstoffen. In
Rotterdam
is er ook de Rotterdam Plasticizers & Intermediates Plant, die drie fabrieken omvat: een oxo-alcoholfabriek in de
Europoort
, een
ftaalzuuranhydridefabriek
en een
weekmakerfabriek
, beide in de
Botlek
. De eerste twee fabrieken produceren de grondstoffen voor de weekmakersfabriek.
- In
Pernis
heeft ExxonMobil een
smeerolie
-mengfabriek. Van 1995 tot 2009 had ExxonMobil ook een fabriek voor
esters
in
Amsterdam
.
- Verder neemt ExxonMobil voor 50% deel in de
Nederlandse Aardolie Maatschappij
en heeft in een
joint venture
met
DSM
een LDPE-fabriek in
Geleen
.
In
Belgie
heeft ExxonMobil drie productievestigingen:
De ontwikkeling van de
omzet
en winst is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de
olieprijs
op de wereldmarkt. De eigen productie van olie en aardgas is licht gedaald in de laatste vijf jaren. In 2020 leed ExxonMobil een groot verlies, dit was de eerste maal in 40 jaar. Grote afschrijvingen op olie- en gasvelden en een sterk gedaalde vraag naar brandstoffen door de
coronapandemie
drukten het resultaat in de rode cijfers.
[3]
Het oliebedrijf kondigde extra reorganisaties aan om de kosten met US$ 3 miljard op jaarbasis te drukken waarmee de totale kostenbesparingen op US$ 6 miljard uitkomen in 2023.
Jaar
[4]
|
Omzet
(×miljoen)
|
Nettoresultaat
(×miljoen)
|
Aantal
werknemers
|
Olieproductie
(×1000 vaten/dag)
|
Gasproductie
(×miljoen cf/dag)
|
Productie in
BOE
(×1000 vaten/dag)
|
1960
[5]
|
US$ 7911
|
US$ 630
|
|
|
|
|
1970
|
US$ 14.930
|
US$ 1048
|
|
|
|
|
1980
|
US$ 79.107
|
US$ 4295
|
|
|
|
|
1990
|
US$ 86.656
|
US$ 3510
|
|
|
|
|
2000
|
US$ 163.881
|
US$ 7910
|
|
|
|
|
2008
|
US$ 459.579
|
US$ 45.220
|
79.900
|
|
|
|
2009
|
US$ 301.500
|
US$ 19.280
|
80.700
|
|
|
|
2010
|
US$ 370.125
|
US$ 30.460
|
83.600
|
2422
|
12148
|
4447
|
2011
|
US$ 467.029
|
US$ 41.060
|
82.100
|
2312
|
13162
|
4506
|
2012
|
US$ 453.123
|
US$ 44.880
|
76.900
|
2185
|
12322
|
4239
|
2013
|
US$ 420.836
|
US$ 32.580
|
85.100
|
2202
|
11836
|
4175
|
2014
|
US$ 194.105
|
US$ 32.520
|
83.600
|
2111
|
11145
|
3969
|
2015
|
US$ 259.488
|
US$ 16.150
|
75.600
|
2345
|
10515
|
4097
|
2016
|
US$ 218.608
|
US$ 7840
|
72.700
|
2365
|
10127
|
4053
|
2017
|
US$ 237.162
|
US$ 19.710
|
71.200
|
2283
|
10211
|
3985
|
2018
|
US$ 279.332
|
US$ 20.840
|
71.000
|
2266
|
9405
|
3833
|
2019
|
US$ 264.938
|
US$ 14.340
|
74.900
|
2386
|
9394
|
3952
|
2020
|
US$ 181.502
|
US$ ?22.440
|
72.000
|
2349
|
8471
|
3761
|
2021
|
US$ 285.640
|
US$ 23.040
|
63.000
|
2289
|
8537
|
3712
|
2022
|
US$ 413.680
|
US$ 55.740
|
|
2354
|
8295
|
3737
|
De grootste milieuramp waar (toen nog) Exxon verantwoordelijk voor was, waren de gevolgen van de aanvaring van de
Exxon Valdez
in 1989
[6]
: de olieramp in
Prince William Sound
. Als symbool voor de niet afgeloste schuld van 5 miljard dollar aan schadevergoeding is in 2007 in Cordova, Alaska, een
schandpaal
opgericht met daarop de beeltenis van voormalig Exxon-topman Lee Raymond. Zo'n 25 jaar na het ongeval zijn er nog steeds grote stukken kust waar het negatieve effect van de olieramp op het ecosysteem duidelijk zichtbaar is.
[7]
In 2001 kwam ExxonMobil in opspraak vanwege
mensenrechtenschendingen
van militairen die ze hadden ingehuurd ter bewaking van een gasveld en pijpleiding in
Indonesie
. De militairen maakten zich schuldig aan
verkrachting
,
marteling
en
moord
.
[8]
Op 26 mei 2021 stemden de aandeelhouders voor opname in de raad van bestuur van twee vertegenwoordigers van het
activistische
hefboomfonds
Engine No. 1
? dat slechts 0,02% van de aandelen bezit ? en dit zeer tegen het advies in van het management.
[9]
In september 2022 weigert de voormalig directeur van ExxonMobil in Nederland Joost van Roost om verhoord te worden door de parlementaire enquetecommissie die onderzoek doet naar de gaswinning in Groningen. Hiermee is hij de enige hoofdrolspeler die weigert voor de commissie te verschijnen. Voor de enquetecommissie verschijnen is verplicht, echter omdat Van Roost de Belgische nationaliteit heeft kan hij niet worden gedwongen. Het wordt als zeer onbehoorlijk gezien om niet voor een enquetecommissie te verschijnen.
In 2015 bleek uit berichten dat ExxonMobil mogelijk 40 jaar daarvoor al onderzoek had gedaan waaruit zou blijken dat mensen voor
klimaatverandering
zorgen. Volgens die berichten verspreidden ze daarna bewust informatie die het tegendeel moest bewijzen.
[10]
Toch bleef het bedrijf nog decennia lang twijfel zaaien over deze link. Genoemde modellen bleken aardig te kloppen met latere wetenschappelijke onderzoeken en werkelijk gemeten temperatuurstijgingen.
Voormalig topman Lee Raymond had in 2000 nog gezegd dat "we nu niet voldoende wetenschappelijk inzicht hebben in klimaatverandering om redelijke voorspellingen te doen en drastische maatregelen te rechtvaardigen." Volgens hem was de klimaatwetenschap nog te onzeker om er conclusies aan te verbinden. Tot in 2013 bleef dit het officiele standpunt. ExxonMobil blijft deze kennis ontkennen. Zij heeft, als een van de laatste olieconcerns, inmiddels ook de ommezwaai naar nul uitstoot van broeikasgassen gemaakt.
In 2015 begon een gerechtelijk onderzoek dat in 2018 leidde in een dagvaarding door de New Yorkse procureur-generaal
Barbara Underwood
. ExxonMobil wordt ervan beschuldigd zijn
aandeelhouders
niet de juiste informatie te hebben gegeven over de financiele risico's die de klimaatopwarming (en bijhorende klimaatwetgeving) heeft voor het bedrijf. ExxonMobil ontkent schuldig te zijn. Het proces over deze zaak begon op 22 oktober 2019.
[11]
[12]
ExxonMobil werd uiteindelijk vrijgesproken.
[13]
[14]
Naslagwerken:
- Steve Coll
Private Empire: ExxonMobil and American Power
, Penguin Press, 2012,
ISBN 978-1594203350
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
ExxonMobil
Jaarverslag 2012
, geraadpleegd op 26 mei 2013
- ↑
a
b
c
(
en
)
New York Times
Exxon Mobil Strikes $60 Billion Deal for Shale Giant, 11 oktober 2023
, geraadpleegd op 20 oktober 2023
- ↑
FD.NL
ExxonMobil lijdt voor het eerst in veertig jaar verlies, 2 februari 2021
, geraadpleegd op 4 februari 2021.
Gearchiveerd
op 2 februari 2021.
- ↑
Diverse jaarverslagen van ExxonMobil
- ↑
(
en
)
Fortune
50 years of FORTUNE's list of America's largest corporations, voor de periode 1960-2000
, geraadpleegd op 26 augustus 2019
- ↑
Exxon Valdez Oil Spill
.
NOAA
. Geraadpleegd op 18-12-2015.
- ↑
(
en
)
CNN
After 25 years, Exxon Valdez oil spill hasn't ended, 25 maart 2014
, geraadpleegd op 30 juli 2022.
Gearchiveerd
op 5 juli 2022.
- ↑
Martelzaak achtervolgt Exxon
. Trouw (
10 maart 2006
).
- ↑
Klimaatactivisten veroveren plek in raad van bestuur Exxon Mobil
.
tijd.be
(
26 mei 2021
).
Gearchiveerd
op
27 januari 2023
.
- ↑
Exxon Knew about Climate Change Almost 40 Years Ago
.
Scientific American
. Geraadpleegd op
18 december 2015
.
- ↑
Wereld kijkt naar 'klimaatproces' tegen ExxonMobil
.
De Standaard
(
23 oktober 2019
). Geraadpleegd op
30 oktober 2019
.
- ↑
ExxonMobil voor de rechter wegens misleiding eigen beleggers
.
RTL Nieuws
(
23 oktober 2019
).
Gearchiveerd
op
14 april 2023
. Geraadpleegd op
29 juli 2022
.
- ↑
(
en
)
Exxon Is Cleared in Climate-Change Accounting Case
.
Gearchiveerd
op
9 april 2023
.
- ↑
(
en
)
AG James' Statement On ExxonMobil Ruling
.
ag.ny.gov
.
Gearchiveerd
op
29 juli 2022
. Geraadpleegd op
29 juli 2022
.
|