Margaretha Theresia
(
Madrid
,
12 juli
1651
?
Wenen
,
12 maart
1673
),
infante
van
Spanje
, was de keizerin van het
Heilige Roomse Rijk
door haar huwelijk met
keizer Leopold I
.
Infante Margaretha Theresia werd geboren als de oudste dochter van koning
Filips IV van Spanje
en diens tweede echtgenote
Maria Anna van Oostenrijk
. De drie volgende kinderen uit dit huwelijk stierven erg jong. Het vijfde kind, de ziekelijke
Karel
, werd na de dood van Filips IV de laatste Spaanse koning uit het
Huis Habsburg
. Margaretha Theresia werd de lieveling van haar vader. Haar dertien jaar oudere halfzus
Maria Theresia
, uit het eerste huwelijk van Filips IV, werd in 1660 de echtgenote van
Lodewijk XIV van Frankrijk
. Daarnaast had de koning nog tientallen buitenechtelijke kinderen, van wie hij enkel zijn zoon
Juan
erkende.
In de zomer van 1666 verliet Margaretha Theresia Spanje en reisde ze met enkele hovelingen naar
Wenen
, waar ze plechtig ontvangen werd door haar oom,
keizer Leopold I
. Op 5 december trad ze met hem in het huwelijk. Margaretha Theresia was toen vijftien jaar oud, terwijl Leopold zesentwintig was. De echtverbintenis was al jaren van tevoren door haar vader gepland om politieke redenen. Ondanks het leeftijdsverschil waren ze gelukkig, onder andere doordat ze veel gezamenlijke interesses hadden als theater en muziek.
Een van de meest luisterrijke evenementen gedurende hun regeerperiode was de schitterende opvoering van de
opera
Il pomo d'oro
(
De gouden appel
) van de Italiaanse hofcomponist
Antonio Cesti
, ter gelegenheid van Margaretha Theresia's zeventiende verjaardag in juli 1668. Kosten noch moeite werden gespaard. Er werd een gloednieuw theater gebouwd, met talrijke vernuftige constructies voor het creeren van aardbevingen, stormen, vuurspuwende draken, donder en bliksem. Deze spectaculaire vertoning wordt vaak beschouwd als het hoogtepunt van de
barokopera
in het Wenen van de zeventiende eeuw.
Uit hun huwelijk werden vier kinderen geboren, twee zonen en twee dochters, maar drie van hen stierven jong. Alleen
Maria Antonia
(
1669
-
1692
) groeide op en trad vervolgens in het huwelijk met keurvorst
Maximiliaan II Emanuel van Beieren
. Maria Antonia stierf in 1692 in het kraambed.
Margaretha Theresia's gezondheid was nooit erg goed geweest. Als kind leed ze aan
schildkliervergroting
. Toen ze vanaf haar vijftiende jaar in zes jaar tijd vier kinderen kreeg, verslechterde haar gezondheid steeds meer. Uiteindelijk werd duidelijk dat ze zou sterven en aan het hof was men al op zoek naar een nieuwe echtgenote voor Leopold. Margaretha Theresia merkte dit en haar gezondheid ging meer en meer achteruit. Uiteindelijk stierf ze op 21-jarige leeftijd in het kraambed.
Margaretha Theresia was de tweede "Grote Dame" van de
Orde van de Slavinnen van de Deugd
, een
Damesorde
.
Het huwelijk tussen Margaretha Theresia en Leopold I was onderdeel van een uitgebreide huwelijkspolitiek en was dan ook al lang van tevoren gepland. Om Leopold in Wenen op de hoogte te houden van zijn toekomstige bruid werden er dan ook veel schilderijen gemaakt van de jonge infante. Vooral
Velazquez
maakte een hele reeks portretten van de prinses, waaronder het beroemde
Las Meninas
.
- Carl B. Schmidt, "Antonio Cesti's "Il pomo d'oro": A Reexamination of a Famous Hapsburg Court Spectacle",
Journal of the American Musicological Society
, 1976.