Luzern
(Duits:
Luzern
; Frans:
Lucerne
; Italiaans:
Lucerna
; Reto-Romaans:
Lucerna
; Engels:
Lucerne
) is een
kanton
in
Centraal-Zwitserland
. Het ligt aan de voeten van de
Alpen
.
De inwoners van het kanton zijn voor het overgrote deel
rooms-katholiek
(70,9%), 12,2 % is
protestant
(2003).
Het kanton grenst aan de kantons van
Schwyz
,
Obwalden
,
Nidwalden
,
Aargau
,
Bern
en
Zug
.
De Brienzer Rothorn is het hoogste punt met 2349 meter.
De volgende rivieren stromen door het kanton:
Reuss
, Kleine Emme, Wigger, Luther, Suhre en de Entle. Het kanton ligt aan de volgende meren:
Vierwaldstattersee
,
Zugersee
,
Hallwilersee
en heeft de volgende meren geheel binnen de grenzen:
Rotsee
,
Baldeggersee
,
Sempachersee
,
Mauensee
en de
Soppensee
.
Van de totale oppervlakte van het kanton is 90% productief. De agrarische industrie is van oudsher sterk in dit gebied. De dienstensector is in vergelijking nog relatief zwak ontwikkeld. De bouwbranche is een van de sterkste sectoren.
Ook het toerisme is een grote inkomstenbron.
Luzern is een belangrijk kanton in het transitverkeer tussen
Italie
en
Duitsland
. De opening van de
Gotthardtunnel
in 1882 voor treinverbindingen is echter niet alleen positief geweest voor de economie van Luzern.
Moedertaal (2000)
[1]
:
Het kanton is opgedeeld in 5 districten en 106 gemeenten.
- Luzern
, 60.400 inwoners (dec. 2003)
- Emmen
, 26.973 inwoners (2002)
- Kriens
, 25.168 inwoners (2002)
- Littau
, 16.154 inwoners (2002)
- Horw
, 12.309 inwoners (2002)
- Ebikon
, 11.315 inwoners (2002)
Het toerisme concentreert zich rond Luzern en de Vierwaldstattersee. De brug van Luzern over de Reuss is wereldberoemd en is al enige malen afgebrand.
De districten van Luzern zijn per 1 januari 2008 afgeschaft.
Vanuit het
steentijd
(ca. 8000-4000 voor Chr.) zijn de eerste tekenen van bewoning in kanton Luzern aangetroffen. Tussen 800 en 300 voor Chr. komen de eerste
Kelten
- vooral de Helvetiers - naar Binnen-Zwitserland en handelen al over de Gotthardpas. 15 voor Chr. wordt dit deel van Zwitserland in het
Romeinse Rijk
geintegreerd.
Na het einde van het Romeinse Rijk komen vanaf de 6e eeuw de
Germanen
hier. In
750
wordt
Luceria
gesticht, het latere Luzern.
Omstreeks 1290 is Luzern een zelfstandige stad met ongeveer 3000 inwoners. In deze tijd krijgen de
Habsburgers
meer macht en koning
Rudolf I van Habsburg
voegde Luzern toe aan
Oostenrijk
. In
1291
sluiten de buren Uri, Nidwalden en Schwyz een verbond, waarna ze Luzern helpen in de strijd tegen de Habsburgers, wat er uiteindelijk toe leidt dat Luzern zich bij het
Zwitsers Eedgenootschap
aansluit in
1332
. In
1386
winnen ze de laatste slag tegen de Habsburgers. De grenzen van toen zijn ongeveer gelijk aan de grenzen van nu.
In
1848
wordt de statenbond tot een bondsstaat omgevormd en wordt Luzern een van de 26 kantons.
Bronnen, noten en/of referenties
|
Gemeenten in het kanton
Luzern