Lesley C. Artist
(circa 1974/1975 ?
Paramaribo
, circa
22 januari
2020
) was een
inheems-Surinaams
dorpshoofd, bestuurder en politicus. Hij was
kapitein
(dorpshoofd) van zijn dorp
Redidoti
en voorzitter van de
Vereniging Inheemse Dorpshoofden Suriname
(Vids). Daarnaast was hij van 2010 tot 2015 lid van
De Nationale Assemblee
voor de
Nationale Democratische Partij
(NDP).
Artist was een zoon uit een eenoudergezin en heeft ook nog een zusje. Hij werd op een ouderwetse, inheemse manier opgevoed door zijn grootouders. Na zijn basisschool in Redidoti ging hij naar een internaat in
Paramaribo
waar hij op de Paulusschool zat. Hierna ging hij naar de
Kweekschool
waar hij slaagde voor het A-diploma. Hierna werd hij onderwijzer tot hij zich vanaf 2004 volledig richtte op zijn functie van kapitein van Redidoti. Bij deze functie hoort een kleine maandelijkse vergoeding van de overheid.
[1]
Ondertussen volgde hij in 2006 in Canada nog een studie in grondrechten.
[1]
Daarnaast was hij rond 2008 ondervoorzitter van de
Vids
.
[2]
Hij is een achterneef
Rene Artist
, de voorzitter van de
Amazone Partij Suriname
van 2013 tot 2019. Toen ze beide jong waren, discussieerden ze veel over politieke onderwerpen.
[3]
In 2005 werd hij benaderd door
Ricardo Panka
, een van de leidende personen van de
NDP
. Die bracht hem in contact met de partijleider
Desi Bouterse
. In dat gesprek merkte hij dat ze veel gelijke politieke ideeen en doelen hadden. Vervolgens kwamen er nog veel overleggen met familie, dorpelingen en andere dorpshoofden bij te kijken, voordat hij de goedkeuring kreeg om zich aan te sluiten bij de NDP.
[1]
Hij deed in zijn district
Para
mee als lijsttrekker tijdens de
parlementsverkiezingen van 2010
[4]
en werd voor een termijn van vijf jaar gekozen in
De Nationale Assemblee
(DNA).
[5]
In zijn dorp werd na de verkiezingen gerekend op de inlossing van zijn verkiezingsbelofte om de Carolinabrug te herstellen. Deze werd nog tijdens de bouw kapot gevaren.
[6]
[7]
Dit punt verzilverde Artist bij de voltooiing van nieuwbouw in 2014.
[8]
Daarnaast werden tijdens zijn lidmaatschap van DNA twintig huizen en een
kruto oso
(vergaderzaal) in zijn dorp gebouwd.
[9]
Ondertussen werd hij in 2012 door alle vijftig dorpshoofden van de
Vids
gekozen tot hun voorzitter.
[10]
In 2015 keerden Artist en
Hugo Jabini
niet terug op de verkiezingslijst van de NDP; Jabini heeft een
marron
-inheemse achtergrond.
[11]
Een ander belangrijk onderwerp waarvoor hij zich hard wilde maken tijdens zijn parlementslidmaatschap, was de erkenning van grondrechten voor inheemsen (
inheemsen
en
marrons
). Hierin voelde hij zich gesteund bij
Hugo Jabini
die tegelijk met hem voor de NDP in DNA kwam.
[1]
In februari 2016 overhandigde Artist als voorzitter van de Vids het vonnis van het
Inter-Amerikaans Hof
aan minister
Edgar Dikan
waarin de Surinaamse staat wordt gesommeerd binnen twee jaar aan de volken
Kali’na
en
Lokono
collectieve grondrechten op hun traditionele territorium toe te kennen.
[12]
In 2017 beklaagde Artist zich echter dat het vonnis noch het akkoord met de regering uit 1992 verandering heeft gebracht aan de grondrechtenproblematiek van de inheemse Surinamers.
[13]
In augustus 2017 tekende hij met Dikan een intentieverklaring om de rechten te gaan regelen; Bouterse stelde de ondertekening op het laatste moment uit.
[14]
[15]
[16]
Hij tekende weliswaar later,
[17]
maar de Wet Beschermde Dorpsgebieden, die in 2017 door DNA werd goedgekeurd, bleef ongetekend liggen op het bureau van Bouterse (stand juli 2019).
[18]
Ondertussen volgde
Theo Jubitana
Artist op 28 augustus 2017 op als voorzitter van de Vids.
[19]
In september 2018 stapte het dorp Redidoti met Artist aan het roer uit de Vids, na een verschil van mening met Jubitana over de grondrechtenkwestie.
[17]
Hierna volgden nog negen andere dorpen.
[20]
Zijn achterneef reageerde vermanend en bezorgd, omdat "een gewezen voorzitter ... zou moeten weten dat de Vids niet een organisatie is, maar een instituut dat gekoppeld is aan het traditioneel gezag. Dus gewoon eruit of erin stappen doe je ook niet zomaar," aldus Rene Artist. Ook benadrukte hij dat een breuk de gezamenlijke doelen in de weg stond.
[21]
Op een lijmpoging van Patricia Sabajo en Mireille Draaibas reageerden Jubitana en Artist in juli 2019 positief.
[22]
In december 2018 was er onrust onder de dorpelingen van Redidoti vanwege dorpsgelden, materialen en een winkelpand die onder beheer stonden van Artist. In het dorp had zich twee jaar lang een Chinese winkelier gevestigd die daarvoor vijfduizend USD betaalde. Daarna zou het pand onrechtmatig zijn verhuurd aan zijn moeder, werd een deel van het bos gekapt en zouden voertuigen, werktuigen en een houtfabriek zijn verkocht. Van deze opbrengsten zou niets gedeeld zijn met de dorpsbewoners.
[23]
Artist overleed in 2020 na een ziekbed in
's Lands Hospitaal
in
Paramaribo
; de familie maakte dit bekend op 22 januari. Ervoor was hij nog vergeefs voor behandeling in
Cuba
. Artist is 45 jaar oud geworden.
[24]
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
a
b
c
d
Sharon Crawford,
Dorpskapitein Artist (NDP) maakt zich op voor Assemblee
, 8 juni 2010.
Gearchiveerd
op 27 november 2019.
- ↑
Marianne Bruin,
Erken ons!
[dode link]
, Universiteit Utrecht, november 2008
- ↑
Parbode,
Rene Artist
, circa 31 juli 2013 (2016 is herpublicatie)
- ↑
StarNieuws,
Mega Combinatie legt laatste hand aan kandidatenlijst
, 8 april 2010
- ↑
DNA,
Gewezen leden 2010 - 2015
- ↑
Heleen Westerman,
Redi Doti
[dode link]
, 12 januari 2011
- ↑
Sharon Crawford,
Artist kondigt verandering aan over 10 dagen
, StarNieuws, 14 mei 2010.
Gearchiveerd
op 28 november 2019.
- ↑
Suriname Herald,
Nieuwe Carolinabrug wordt zondag feestelijk geopend
, 20 december 2014.
Gearchiveerd
op 28 november 2019.
- ↑
Gilliamo Orban,
Twintig woningen Redi Doti voltooid
, 6 juli 2012.
Gearchiveerd
op 28 november 2019.
- ↑
Wanita Ramnath,
Lesley Artist nieuwe voorzitter VIDS
, StarNieuws, 1 december 2012.
Gearchiveerd
op 28 november 2019.
- ↑
StarNieuws,
Jabini weet niet waarom hij niet gekandideerd is
, 8 april 2015
- ↑
StarNieuws,
Vonnis in zaak grondenrechten bij minister Dikan
, 6 februari 2016
- ↑
Melvin Mackintosh,
“Watji, natji, bedeka wakona”
, Bisdom Paramaribo, 2017
- ↑
Rene Gompers,
Regering en Inheemsen tekenen alvast overeenkomst
, StarNieuws, 5 augustus 2017.
Gearchiveerd
op 28 november 2019.
- ↑
Rene Gompers,
Gezamenlijke verklaring Inheemsen: President tekent niet
, StarNieuws, 7 augustus 2017.
Gearchiveerd
op 28 november 2019.
- ↑
StarNieuws,
Dorpshoofden blijven alert in grondenrechtenkwestie
, 7 augustus 2017.
Gearchiveerd
op 28 november 2019.
- ↑
a
b
StarNieuws,
Redi Doti stapt uit VIDS; meer dorpen volgen
, 7 september 2018
- ↑
Gilliamo Orban,
Wet Beschermde Dorpsgebieden nog niet afgekondigd
, De Ware Tijd, 31 juli 2019.
Gearchiveerd
op 7 oktober 2022.
- ↑
Waterkant,
Nieuwe voorzitter Vereniging Inheemse Dorpshoofden in Suriname
, 29 augustus 2017.
Gearchiveerd
op 7 juli 2022.
- ↑
Raoul Lith,
VIDS-voorzitter: Aanvallen en dreigementen verwacht
, StarNieuws, 27 september 2018
- ↑
Raoul Abisoina,
Rene Artist: breuk binnen VIDS niet bevorderlijk voor gezamenlijke doelen
, 13 september 2018.
Gearchiveerd
op 28 november 2019.
- ↑
De Ware Tijd,
Organisaties steunen initiatief voor bundeling inheemsen
, 30 juli 2019.
Gearchiveerd
op 28 november 2019.
- ↑
Julian Neijhorst,
Gedoe over dorpsgeld in Redi Doti
, Parbode, 7 december 2018
- ↑
Starnieuws,
Lesley Artist heengegaan; dc Jurel diep geschokt
, 23 januari 2020.
Gearchiveerd
op 25 januari 2020.
|