Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De
Jenisej
(
Russisch
: Енисей) is een rivier in
Siberie
en een van de machtige rivieren die dit gebied in zuid-noordrichting doorsnijden en de waterrijkste rivier van
Rusland
. Haar lengte bedraagt 5870 kilometer, als deze wordt gemeten via de langste zijrivieren: dat is de route langs de
Ider
, de
Selenga
en de
Angara
. De Angara voert bij de samenvloeiing met de eigenlijke Jenisej dan ook het meeste water aan, maar geldt om historische redenen als zijrivier. De eigenlijke Jenisej begint bij
Kyzyl
in de republiek
Toeva
, waar haar bronrivieren, de Kleine Jenisej en de kortere Grote Jenisej, bijeenkomen.
Op de plaats waar de Jenisej door het
Westelijke Sajangebergte
breekt, bevindt zich sinds 1978 de grootste
stuwdam
van Rusland, de
Sajano-Sjoesjenskaja
-dam, gelegen op het grondgebied van de republiek
Chakassie
. Sjoesjenskoje was tussen 1897 en 1900 een ballingsoord van
Lenin
. Vervolgens passeert de Jenisej de Chakassische hoofdstad
Abakan
.
De grootste stad aan de Jenisej is
Krasnojarsk
, waar zich eveneens een grote stuwdam bevindt en waar de
Trans-Siberische spoorlijn
de rivier kruist. De spoorbrug is de trots van de stad: zij dateert uit 1899 en kreeg op de
Wereldtentoonstelling van 1900
in Parijs dezelfde prijs als de
Eiffeltoren
. Krasnojarsk, gegroeid aan weerszijden van de rivier, heeft ook twee jongere verkeersbruggen.
Op weg naar het noorden neemt de Jenisej vervolgens naast vele andere rivieren de Angara (ook: Boven-Toengoeska), de
Stenige Toengoeska
en de
Beneden-Toengoeska
op. De grootste zijrivieren komen alle uit het oosten. Aan die kant ligt het
Midden-Siberisch Bergland
(met daarin ook het
Jenisejgebergte
), dat de Jenisej scheidt van het
West-Siberisch Laagland
links.
De Jenisej mondt uit in de
Karazee
, een randzee van de Noordelijke IJszee. Voor de monding ligt de belangrijke haven
Doedinka
, de enige plaats van betekenis na Krasnojarsk.
Aan het eind van de 19e eeuw werd het
Ob-Jenisejkanaal
gegraven. Dit
kanaal
verbindt de Jenisej met het stroomgebied van de
Ob
. Het was echter te smal en te ondiep en raakte al snel in verval. Het wordt tegenwoordig alleen door recreatief verkeer gebruikt.