Inkomen
is alles wat iemand als
opbrengst
van
arbeid
,
bedrijf
(onderneming),
vastgoed
(onroerend goed) of
particulier vermogen
geniet, bijvoorbeeld
arbeidsloon
,
winst
,
huur
,
pacht
,
dividend
of
rente
, en daarnaast eventuele
uitkeringen
.
Bij inkomen wordt veelal over
geld
gesproken ? echter
goederen
of
diensten
kunnen ook tot het inkomen behoren. Teneinde het inkomen (voor een vergelijking of een berekening) in dezelfde eenheid te kunnen uitdrukken zal men de niet-geldelijke inkomens in een geldswaarde dienen uit te drukken.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie soorten inkomens: primair, secundair en tertiair.
- Het primair inkomen wordt gedefinieerd zoals hierboven, zonder uitkeringen.
- Het secundair inkomen is het primair inkomen minus directe
belastingen
en sociale premies, en vermeerderd met inkomensoverdrachten (inkomens waarvoor geen prestatie wordt geleverd, bijvoorbeeld een uitkering).
- Het tertiair inkomen is het secundair inkomen minus indirecte prijsverhogende belastingen (zoals
omzetbelasting
(btw)), vermeerderd met prijsverlagende subsidies.
Bij het winnen van een
prijs
, het ontvangen van een
erfenis
, of een waardestijging van bezittingen (waaronder
effecten
), varieren de regels of deze meetellen als inkomen voor
inkomstenbelasting
, andere inkomensafhankelijke regelingen en statistieken. Er kunnen ook aparte belastingen over geheven worden.
Hoofdstuk IVA (art. 21 t/m 21k) van de
Algemene wet inzake rijksbelastingen
(AWR) regelt sinds 1 januari 2009 een
basisregistratie
: de
Basisregistratie Inkomen
(BRI), waarin inkomensgegevens met bijbehorende temporele en meta-kenmerken zijn opgenomen. Het inkomensgegeven is een
authentiek
gegeven.
In Nederland worden gegevens over de inkomens van de bevolking verzameld, statistisch verwerkt en gepubliceerd door het
Centraal Bureau voor de Statistiek
(CBS), dat als een gezaghebbende bron voor informatie daarover geldt, die ook door de regering wordt geraadpleegd voor de jaarlijkse vaststelling van de
Rijksbegroting
en belastingmaatregelen.
Onder meer wordt door het CBS jaarlijks het gemiddeld persoonlijk inkomen van de beroepsbevolking berekend, alsook het aantal personen dat gelet op de laagte van hun inkomen
onder
het
sociaal minimum
leeft.
Afhankelijk van het inkomen zijn de verschuldigde
inkomstenbelasting
en
premies volksverzekeringen
.
Uitkeringen in de
sociale zekerheid
zijn vaak afhankelijk van het voormalige inkomen (als ze het wegvallen daarvan verzekeren) en/of van het huidige inkomen, zoals bij aanvulling tot het sociaal minimum, en bij inkomensafhankelijke
toeslagen
.
Ook eigen bijdragen in de zorg kunnen inkomensafhankelijk zijn, zoals de
eigen bijdragein
de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de
eigen bijdrage
in de Wet Langdurige Zorg (WLZ).
Verder zijn er sinds 2013 inkomensafhankelijke verhogingen van
huurprijzen van woonruimte
.
Bij de
overbruggingsregeling
in de Algemene Ouderdomswet (AOW) speelt inkomen op drie manieren een rol, de eerste met positief, de andere twee met negatief effect op (het krijgen of de hoogte van) de overbruggingsuitkering: inkomen dat stopt waardoor een overbrugging nodig kan zijn, inkomen waarvan men had kunnen sparen waardoor men zelf voor overbrugging had kunnen zorgen, en doorlopend of nieuw inkomen waardoor overbrugging niet of minder nodig is.
Als twee mensen gaan
samenwonen
dan komen ze soms in mindere mate in aanmerking voor sociale zekerheid, toeslagen en heffingskortingen, door expliciete afhankelijkheid van de huishoudsamenstelling, of door regelingen die uitgaan van het huishoudinkomen. Dit wordt gerechtvaardigd door de besparingen bij samenwonen.
[1]
Bij inkomensafhankelijke regelingen kan varieren welke inkomensbestanddelen meetellen. Verder is er bij de inkomstenbelasting een apart tarief voor elk van de drie boxen. Het
verzamelinkomen
is dan ook maar beperkt voor de inkomstenbelasting van belang, maar vormt bij veel andere regelingen wel de basis.
Vermogensinkomensbijtelling
is een
vermogensafhankelijke
opslag op het inkomen waarmee gerekend wordt, waardoor een inkomensafhankelijke regeling ook vermogensafhankelijk gemaakt wordt.
Bronnen, noten en/of referenties
|