Het huwelijk ( viv?ha , de bruid wegleiden uit het ouderlijk huis) is in het hindoeisme een van de velen samsk?ra's , religieuze riten, die voltrokken wordt in het leven van een hindoe. Door het ritueel wordt iemand geholpen om tot een nieuwe levensfase te komen. Het huwelijk is het begin van de tweede levensfase in het leven, die van gezinshoofd of grihasta .

De ceremonie van het huwelijk wordt deels voltrokken in het Sanskriet ; de heilige taal van het Hindoeisme. De exacte gebruiken en tradities van het huwelijk verschillen per regio, varna/ klasse en familie. Hindoes hechten doorgaans veel waarde aan het huwelijk; het gaat dan ook gepaard met uitgebreide ceremonien en feesten die meerdere dagen aanhouden. Hoewel het hedendaagse Hindoeisme grotendeels gebaseerd is op de Puja -vorm van bidden, is een hindoehuwelijk in de kern nog meestal een yajna -ceremonie.

Acht huwelijksvormen [ bewerken | brontekst bewerken ]

Er bestaan in het hindoeisme acht verschillende huwelijksvormen. De huwelijksvormen zijn vernoemd naar de rangorde van goden en demonen en zijn dus gerangschikt naar de graad van waardering die een bepaalde vorm van het huwelijk geniet.

1. Bramha-viv?ha : In deze huwelijksvorm zijn de bruid en bruidegom afkomstig uit een goede familie en van dezelfde varna . De bruidegom moet zijn Brahmacharya Ashram (studeerperiode) hebben voltooid. Er is geen bruidsschat, de bruid komt slechts met twee paar kleren in het huis van de bruidegom. De familie van de man benadert de familie van de vrouw. Het huwelijksritueel waarbij de vader zijn dochter overhandigt ( Kanyadaan ) is belangrijk.
2. Daiva-viv?ha : Wanneer er geen geschikte man wordt gevonden voor een vrouw, wordt ze gekoppeld (uitgehuwelijkt) aan een priester. De priester brengt een openbaar offer.
3. Arsha-viv?ha : De man offert een koe en een stier aan de vader van de vrouw. In ruil hiervoor overhandigt deze zijn dochter.
4. Praj?pati-viv?ha : Dit huwelijkstype komt voor een groot deel overeen met Bramha-viv?ha, maar hier benadert de familie van de vrouw de familie van de man. Ook wordt het ritueel van kanyadaan niet uitgevoerd.
5. Asura-viv?ha : Het huwelijk komt tot stand door het geven van geschenken aan de bruid en haar familie. De waarde van de geschenken wordt bepaald aan de hand van de positie van de familie van de vrouw.
6. Gandharva-viv?ha : De man en de vrouw kiezen zelf voor het huwelijk. Er wordt geen toestemming gevraagd aan de ouders of de ouders tegen het voorgenomen huwelijk zijn.
7. Rakshasa-viv?ha : De vrouw stemt in met het huwelijk, maar haar familie niet. De vrouw wordt hierop ontvoerd door de familie van de man
8. Pish?ca-viv?ha : Dit type huwelijk is niet toegestaan. De vrouw wordt in verlaagd bewustzijn (dronken, gedrogeerd, etc.) uitgehuwelijkt/verkracht ^[1]

Het hindoehuwelijk in het Caraibisch gebied en in Nederland kan getypeerd worden als een tussenvorm dat elementen bevat uit zowel de Praj?pati - als de Arsha -vorm. ^[2]

Het hindoehuwelijk kent beperkende bepalingen voor het aangaan van een huwelijk. Een daarvan is dat er niet gehuwd wordt met iemand uit de kring van verwanten: exogamie. Er zijn verschillende categorieen verwantschap, zoals bloedverwantschap, aanverwantschap, dorpsverwantschap en verwantschap door adoptie. In India, waar de meeste Hindoes wonen, is sinds 1955 per wet het huwelijk voor Hindoes uit alle kasten en stromingen geregeld.

Het Hindoehuwelijk in Suriname [ bewerken | brontekst bewerken ]

Bij beide Surinaamse hindoegemeenschappen, de Arya Samaj en de San?tana Dharam , verloopt het huwelijk grotendeels volgens dezelfde lijnen, zij het dat de Arya Samaj soberder is in veel gebruiken. Hieronder volgt een beschrijving van het hindoehuwelijk volgens San?tana Dharam -gebruik.

De huwelijksplechtigheden bestaan uit 5 onderdelen: ^[3]

• de verloving: v?gd?n
• de ondertrouw: tilak
• de dag voor de bruiloft: bhatw?n
• de dag van de bruiloft: kany?d?n
• het afscheid

De verloving [ bewerken | brontekst bewerken ]

• Opnemen van contact: Er wordt door de ouders van het meisje contact opgenomen met de ouders van de jongen.
• Bardekh? : De vader van het meisje gaat officieel op bezoek bij de jongen om kennis te maken met zijn aanstaande schoonzoon.
• Gann? baith?n? : De pandits (geestelijken) van de families komen bij elkaar in het huis van de jongen om aan de hand van het sterrenbeeld van de jongen en het meisje te bepalen of ze voorbestemd zijn om met elkaar te trouwen.
• Bar-che?k? : De vader van het meisje gaat, vergezeld met zijn pandit, naar het huis van de jongen, om hem door middel van een geschenk voor zich te reserveren.
• Lagan : De pandits komen bij elkaar om de datum van de tilak en de trouwdag vast te stellen aan de hand van de patr? (astrologische almanak).

De ondertrouw: Tilak [ bewerken | brontekst bewerken ]

• Tilak : De vader van de bruid, zijn pandit en enkele mannelijk familieleden, gaan naar het huis van de bruidegom. Daar vindt er een p?j? , rituele plechtigheid, plaats. De vader van de bruid zet ter verering van de bruidegom een ereteken ( tilak ) op het voorhoofd van zijn aanstaande schoonzoon. Ten slotte geeft de schoonvader aan zijn schoonzoon een geschenk.
• Uitnodiging: Een paar dagen na de tilak wordt de n?? (barbier) van de familie van de bruid op pad gestuurd, om de gasten voor de bruiloft uit te nodigen. De n?? overhandigt de genodigden twee kruidnagels en/of een paar geel gekleurde rijstkorrels.
• Matkorw? : De matkorw? , waaraan uitsluitend vrouwen mogen deelnemen, wordt zowel in de familie van de bruid als de bruidegom verricht. Twee dagen voor de bruiloft komen tegen het vallen van de avond de vrouwen bij elkaar, om onder gezang de gelukbrengende aarde te gaan halen.
• Maken van de kohbar : In het ouderlijke huis van de bruid, maar ook in het huis van de bruidegom, wordt een kamer ingericht als heiligdom voor de familiegod en de gestorven voorvaderen.

De dag van Bhatw?n [ bewerken | brontekst bewerken ]

Op de dag van Bhatw?n zien de bruid en de bruidegom elkaar niet. Beide families verrichten de plechtigheden apart van elkaar. De plechtigheden zijn dezelfde voor zowel de bruid als de bruidegom. Het enige verschil is dat er thuis bij de bruidegom geen m??ro wordt gemaakt.

In het huis van de bruid:

• Het gereedmaken van de huwelijks- kals? : De zuster van de vader ( ph?? ) brengt met koemest een ring aan rond een aarden kruik en brengt aan de buitenkant van de kruik vakjes aan, die de verschillende delen van de aarde symboliseren. In de ring van koeienmest steekt de ph?? ongepekelde rijstkorrels als symbool van vruchtbaarheid.
• Het oprichten van de m??ro : Er wordt begonnen met het oprichten van de huwelijkstent. In de huwelijkstent vindt de volgende dag de huwelijksvoltrekking plaats.
• Plechtige p?j? voor de huwelijkskals?: De ouders van de bruid houden een rituele plechtigheid. De zuster van de vader vult de kals? met water, in ruil voor een geschenk van de vader van de bruid. Er wordt vervolgens een vier pitslampje aangestoken en de ouders bidden tot de goden met het verzoek om hun bijstand te verlenen.
• Hard? carh?n? : De bruid neemt plaats bij de kals? . Met behulp van de pandit houdt de bruid een p?j? . Vervolgens sprenkelt de pandit met behulp van een bosje d?bgras een mengsel van olie en hard? op de kals? en op het hoofd van de bruid. De ouders doen dit ook, maar raken naast het hoofd, ook de schouders, knieen en de voeten van de bruid mee aan.
• Kanganbandhan : De pandit bindt bij de bruid een beschermingsband om de linkerpols. De beschermingsband is een in hard? gekleurde stuk stof waarin geel gekleurde rijst, d?bgras, een bloem, gele mosterd en een mangoblad zonder nerf wordt geknoopt.
• M?trk?-p?j? : De ouders van de bruid verrichten een p?j? ter ere van de moeders, beschermgodinnen.
• Pitr-p?j? : Er vindt een rituele plechtigheid plaats ter verering en uitnodiging van de gestorven voorvaderen.
• Tilw?n en cum?wan : In de incomplete m??ro worden de schouders, armen en benen van de bruid door vijf gehuwde vrouwen met een mengsel van hard? en olie ingewreven ( tilwan ). De bruid krijgt vervolgens rijst in haar handen. Een van de vrouwen neemt een bosje d?bgras in de handen, dompelt ze in de hard? en drukt ze op de rijst in de handen van de bruid en raakt vervolgens ook haar voeten, knieen, schouders en hoofd mee. Vervolgens kust de tante het bosje d?bgras ( cum?wan ).
• Th?p? lag?n? : Er worden met een mengsel van hard? en rijstmeel handafdrukken gezet op de muren van de kohbar en aan de buitenkant van het huis. De afdrukken staan voor geluk en duiden op de komst van het huwelijk.
• Afmaken van m??ro : In de loop van de dag wordt de huwelijkstent afgemaakt.
• L?w? bh?njn? : ’s Avonds wordt er padi geroosterd, zodat er l?w? uit ontstaat. De l?w? wordt op de dag van de bruiloft vermengd met die van de bruidegom en zal vervolgens gebruikt worden bij de huwelijksvoltrekking.
• Bhatw?n : Bhatw?n is de dag van de bh?t , gekookte rijst, en familie en gasten eten op deze dag dan ook rijst.

Dag van de bruiloft: Vivaah [ bewerken | brontekst bewerken ]

De plechtigheden voorafgaand aan de eigenlijke bruiloft [ bewerken | brontekst bewerken ]

In het huis van de bruidegom:

• M?th? bh?t khil?n? : De moeder geeft aan de bruidegom en enkele andere ongehuwde jongeren een maaltijd van zoete rijst. Hiermee neemt de bruidegom afscheid van de ongehuwde staat.
• Ku?w?rpan uth?n? : De moeder van de bruidegom verzameld het overgebleven eten op een mangoblad. De moeder vraagt vervolgens aan haar zoon: Ku?w?rpan uth? gay?? (Is de maagdelijke staat weggeworpen?). De zoon antwoordt: Uth? gay? (Hij is weggeworpen).
• Satn?r?yan kath? : Er wordt door de ouders of alleen de vader een Satn?r?yan kath? gehouden.
• Tilw?n en cum?wan : Deze worden nog eens 4 keer uitgevoerd.
• Bar k? nah?n : De bruidegom krijgt een (geluks)bad.
• Nachu? of nech? : De bruidegom wordt aangekleed in zijn bruiloftskleding: jor? j?m? (een geelkleurige pak). Om het hoofd van de bruidegom wordt een gele tulband gewikkeld, waarop later de maur , een versierde kroon, zal komen. De bruidegom wordt vergezeld door een zwager die hem bijstand verleend en een neefje die bruidsjonker is (en ook een geel pak aan heeft). Ook worden de nagels van de bruidegom geknipt en worden zijn voeten rood geverfd.
• Iml? ghont?? : De broer van de moeder neem zeven mangobladeren en haalt de middelste nerven eruit. Hij laat vervolgens de bruidegom een voor een de toppen van de bladeren afbijten en in zijn mond houden. Hierna krijgt hij water om te drinken en spuugt het water met de nerftoppen in de hand van zijn moeder.
• K??? jh??kn? en ch?t? chu?n? : De moeder is verdrietig door het vertrek van haar zoon. De bruidegom moet zijn moeder troosten en haar beloven dat hij spoedig met zijn bruid terugkomt. De moeder drukt de hoofd van haar zoon tegen haar borst aan, als symbool dat ze hem voor het laatst als kind voedt.
• Vertrek van de bar?t : De bruidegomsstoet, bestaande uit de bruidegom, zijn vader, de pandit en alle andere mannelijke familieleden en vrienden, gaat naar het ouderlijke huis van de bruid toe waar de huwelijksvoltrekking zal plaatsvinden.

In het huis van de bruid worden ook de plechtigheden van m?th? bh?t khil?n? , ku?w?rpan uth?n? , satn?r?yan kath? en tilw?n en cum?wan verricht. Met het bad en de aankleding van de bruid moet gewacht worden.

De eigenlijke bruiloft in het huis van de bruid [ bewerken | brontekst bewerken ]

De bruiloft kan in 4 fasen worden verdeeld:

• Aankomst van de bar?t
• De bruid alleen in de m??ro
• De bruidegom alleen in de m??ro
• Bruid en bruidegom beiden in de m??ro (huwelijkssluiting)

Aankomst van de bar?t

• Agawan? en mil?n : De bruidegom en bar?t (andere mannelijk familieleden en vrienden) worden door de vader van de bruid, zijn pandit en andere mannelijke familieleden, ontvangen en verwelkomd.
• Dw?r-p?j? : De vader van de bruid en de bruidegom verrichten een vuuroffer voor de god Ganesha .
• Parchan : De bruidegom wordt de door de getrouwde vrouwen van de familie van de bruid vereerd. De moeder van de bruid , die als eerste begint, komt met een schaal ( thaali ) waarin zich een bran-dend lichtje, deegballetjes, bloemen en rijst bevindt. Zij draait de schaal met het lichtje om het gezicht van de bruidegom, geeft hem en de bruidsjonker een geschenk en gooit met enkele deegballen in de richting van de gasten.
• Bruidegom en bar?t?’s in de janwas : De bruidegom en zijn aanhang gaan na de parchan naar een apart verblijf, dat speciaal voor hen is ingericht: de janwas . Daar worden blijft de bruidegom totdat hij naar de m??ro moet gaan.

Bruid alleen in de m??ro

• Bad en aankleden van de bruid
• Nachu? (zie 2.4.1. punt 6)
• Iml? ghont?? (zie 2.4.1. punt 7)
• D?l p?j? :Na een offerceremonie ter ere van de god Ganesha , Gauri , de negen planeten en de goden, krijgt de bruid van haar schoonvader een grote mand ( d?l ) met geschenken.
• T?g-p?t : De oudste broer van de bruidegom doet een soort ketting van zijdedraad om bij de bruid, zonder haar daarbij aan te raken. De pandit vertelt hem daarbij dat hij de bruid nooit mag aanraken, tenzij in een extreem noodgeval.
• Uitpakken van de d?l : De pandit van de bruid pakt de geschenken uit.

De bruidegom alleen in de m??ro

• P?rh? k? p?j? : Het huwelijksbankje waarop later de bruid en de bruidegom plaats zullen nemen wordt door de bruidegom vereerd.
• Plechtige argha : De bruidegom gaat nu uit de janwas naar de m??ro toe, waar hij ontvangen wordt door de vader van de bruid.
• Agnisth?pana : Het vuur dat nodig is voor de huwelijksvoltrekking wordt aangemaakt.

Bruid en bruidegom beiden in de m??ro (huwelijkssluiting)

• Vatrad?n : De vader van de bruid overhandigt vier kledingstukken aan de bruidegom, 2 voor de bruid en 2 voor de bruidegom zelf.
• Parasparam?k?a?a : De bruid en bruidegom bekijken elkaar.
• Hastalepana : De ouders van de bruid wassen de handen en voeten van hun dochter en wrijven met d?bgras hard? op haar handen.
• S?khocc?ra : De bruid en de bruidegom krijgen van de pandit ieder een gele band waarin d?bgras , een bloem en een geldstuk zit geknoopt. Uiteindelijk worden de twee stukken aan elkaar geknoopt en reciteert de pandit de s?khocc?rra van de bruidegom als achterkleinzoon van zijn overgrootvader. Vervolgens doet de pandit hetzelfde voor de bruid.
• Kany?d?n : De ouders van de bruid geven hun dochter officieel weg aan de bruidegom.
• Paupuj? : De familieleden van de bruid eren het paar door de voeten van de bruid en bruidegom te wassen en geschenken te geven.
• Bruid en bruidegom gaan naar het offervuur: Opzeggen van mantra .
• Vaiv?hikahoma : De bruidegom vereert de voeten van zijn pandit .
• L?j?- homa en bh??war : Eerst wordt de l?w? die op de bhatw?n geroosterd is door de families van de bruid en bruidegom gemengd. De bruid en bruidegom maken vervolgens zeven rondgangen om het vuur. Tijdens de eerste 4 rondgangen gooit de bruid, bijgestaan door de bruidegom, de l?w? in het vuur.
• Saptapad? : De bruid en bruidegom zetten zeven stappen. De stappen in noordoostelijke richting beginnen met de rechtervoet. Bij iedere stap zegt de bruidegom een korte mantra .
• Abhi?eka : Het echtpaar gaat zitten op het huwelijksbankje en de bruidegom besprenkelt met een mangoblad water op het hoofd van de bruid.
• Dhruv?valokana : Dhruva is de poolster. De bruidegom wijst de bruid op de poolster.
• H?dayaspar?a : De bruidegom raakt over de rechterschouder van de bruid heen haar hart aan en spreekt een vers uit.
• Verwisselen van plaats op het huwelijksbankje: De bruid zat tot nu toe aan de rechterkant, maar haar plaats als echtgenote is aan de linkerzijde van haar echtgenoot. De bruid neemt echter pas plaats nadat de bruidegom beloofd heeft de zeven voorwaarden die de bruid heeft gesteld te vervullen.
• Suma?gal? en sird?rd?n : De bruid en bruidegom worden bedekt met een gele doek. Onder de doek zet de bruidegom sind?r, vermiljoen, in de haarscheiding van de bruid. Als de bruidegom klaar is, komt een getrouwde vrouw de sind?r bij werken.
• Slot van het vuuroffer en zegen van de pandit
• Naar de kohbar : De bruid en de bruidegom gaan in gezelschap van enkele vrouwen, de nau en de bruidsjonker naar de kohbar . Voordat ze naar binnen kunnen gaan wordt het echtpaar tegengehouden door een zus of nicht van de bruid. Pas wanneer de bruidegom haar een geschenk (geld) heeft geven, laat ze hen door. In de kohbar vraagt het paar hun zegen aan de goden en gestorven voorvaderen. Daarna speelt het paar een spelletje: j?? kheln? (dobbelen).
• Bruiloftsmaal: De bruid blijft in de kobhar waar ze samen met de andere vrouwen zal eten. De nau brengt de bruidegom en de bruidsjonker terug naar de m??ro , waar zij met de andere belangrijke bar?t?’s hun maaltijd zullen nuttigen.

Het afscheid en de komst in het huis van de bruidegom [ bewerken | brontekst bewerken ]

• Het eten van de khica?? : De ochtend na de bruiloftsnacht komen de bruidegom, zijn vader en de bar?t?’s weer samen in de m??ro . De vader van de bruid biedt het gezelschap khicar? , rijst met d?l (erwtenmoes) aan.
• M??ro hil?n? : Na het eten van de khicar? schudt de vader van de bruidegom de m??ro , ten teken dat de bruid hier niet meer kan verblijven, maar mee moet met de bruidegom.
• Bid?? : De bruid vertrekt samen met de bruidegom. Voordat ze gaat neemt nog afscheid van haar familie.
• Vadh?prave? : De komst van de bruid in het huis van de bruidegom.
• Caturth? : Op de vierde dag na de bhatw?n vinden er een paar rituelen, bevruchtingsceremonies, plaats.

Na een paar dagen bij haar schoonfamilie verbleven te hebben, gaat de bruid weer terug naar haar ouderlijke huis. Na een korte verblijf vertrekt ze voor een tweede keer, dit keer definitief, naar het huis van de bruidegom.

Zie ook [ bewerken | brontekst bewerken ]

• Hindoeisme
• Hindoestanen

Zie de categorie Hindu weddings van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.