Gustave Caillebotte
|
|
Gustave Caillebotte, ca. 1878
|
Persoonsgegevens
|
Geboren
|
19 augustus 1848, Parijs
|
Overleden
|
21 februari 1894, Gennevilliers
|
Geboorteland
|
Frankrijk
|
Beroep(en)
|
Kunstschilder
|
Orienterende gegevens
|
Stijl(en)
|
Impressionisme
|
|
RKD-profiel
|
|
Gustave Caillebotte
(
Parijs
,
19 augustus
1848
- Petit
Gennevilliers
,
21 februari
1894
) was een
Frans
schilder en
mecenas
. Hij begunstigde het werk van de
impressionisten
financieel, en trad later, na veel
naturalistisch
werk te hebben gemaakt, ook toe tot de beweging.
Caillebotte schilderde portretten en binnenhuisscenes, maar ook stadsgezichten, landschappen en stillevens.
Caillebotte werd geboren in een Parijse familie uit de hogere klassen. Zijn vader Martial Caillebotte had het familiebedrijf in militair textiel geerfd en werkte daarnaast als rechter bij het
Tribunal de Commerce
van het departement
Seine
. Hij was al twee keer weduwnaar geworden voordat hij met Caillebottes moeder, Celeste Daufresne, trouwde. Zij kreeg na Gustave nog twee zoons van hem. Vanaf 1860 bracht het gezin veel zomers door in
Yerres
, ongeveer 12 kilometer ten zuiden van Parijs, waar ze een groot huis bezaten. Rond deze tijd begon Gustave Caillebotte vermoedelijk met tekenen en schilderen.
Caillebotte studeerde in 1868 af in de rechten. Hij was ook ingenieur. Hij vocht in de
Frans-Duitse Oorlog
, en diende in de
Garde Nationale Mobile de la Seine
.
Les raboteurs de parquet
(1875)
Zelfportret
(ca. 1892),
Musee d'Orsay
Na de oorlog nam Caillebotte schilderlessen in het atelier van
Leon Bonnat
. Hij ontwikkelde in relatief korte tijd een volleerde stijl en had zijn eerste atelier in het huis van zijn ouders. In 1873 werd hij toegelaten aan de
Ecole des Beaux-Arts
, maar zou daar weinig tijd hebben doorgebracht.
Rond 1874 sloot Caillebotte vriendschap met enkele kunstenaars die buiten de officiele
Academie des Beaux-Arts
werkten, onder wie
Edgar Degas
en
Giuseppe De Nittis
. De impressionisten hadden zich afgekeerd van de
academische kunst
en de schilders die exposeerden op de jaarlijkse
Salons
.
In 1874 erfde hij een aanzienlijk fortuin en het huis te
Yerres
van zijn vader, en toen zijn moeder stierf in 1878 werd het familiekapitaal onder de twee overgebleven zonen verdeeld ? Caillebottes broer Rene was in 1876 op 25-jarige leeftijd gestorven. Deze rijkdom stelde hem in staat als een
mecenas
te functioneren voor zijn schildervrienden. Hij hielp bij de totstandkoming van de
eerste tentoonstelling van de impressionisten
en verzamelde zelf veel werk van schilders in deze stroming.
Caillebotte exposeerde op de
tweede tentoonstelling van de impressionisten
met acht schilderijen, waaronder
Les raboteurs de parquet
(
Parketschavers
, 1875), tegenwoordig een van zijn bekendste werken. Het onderwerp van dit schilderij, arbeiders die een houten vloer schaven, werd door sommige critici als vulgair beschouwd. Dit is waarschijnlijk de reden waarom het werd geweigerd door de
Salon
van 1875. Het schilderij bevindt zich nu in het
Musee d'Orsay
.
Caillebotte schilderde in een
realistische
stijl die beinvloed was door het impressionisme. Hij schilderde huiselijke en familiale scenes, interieurs en portretten. Op veel van zijn schilderijen zijn zijn familieleden te zien. Daarnaast schilderde hij landschappen in Yerres en stadsgezichten van het
Hausmanniaanse
Parijs. Zijn stillevens hebben vooral voedsel als onderwerp. Zijn werk lijkt ook beinvloed te zijn door de
fotografie
; vooral zijn gebruik van perspectivische effecten is opmerkelijk.
Vanaf 1875 begon Caillebotte schilderijen van zijn vrienden te verzamelen. Hij kocht werk van onder andere
Auguste Renoir
(waaronder
Bal du Moulin de la Galette
),
Claude Monet
,
Paul Cezanne
,
Edgar Degas
,
Edouard Manet
en
Camille Pissarro
.
In 1877 exposeerde hij zes schilderijen op de
derde impressionistententoonstelling
, waarvan hij de organisatie wederom ondersteunde. Bij de
vierde expositie
nam hij met 19 schilderijen en zes pastellen deel.
Gustave Caillebotte:
Rue de Paris, temps de pluie
(1877)
Caillebotte kocht in 1881 een huis in Petit-
Gennevilliers
, aan de oever van de
Seine
bij
Argenteuil
, en verhuisde er permanent heen in 1888. Hij wijdde er zijn leven aan tuinieren en het bouwen van
zeiljachten
. Er zijn 21 zeiljachten naar zijn ontwerpen gebouwd. Hij won meerdere
zeilwedstrijden
. Ook was hij
filatelist
. In 1888 werd hij tevens gekozen in de gemeenteraad. Hoewel hij nooit getrouwd is geweest, schijnt hij een langdurige en serieuze relatie te hebben gehad met Charlotte Berthier, die elf jaar jonger was en uit de lagere klasse kwam. Hij liet haar een aanzienlijke lijfrente na. In de jaren 1890 stopte hij met het schilderen van grote doeken.
Caillebotte stierf op 45-jarige leeftijd aan
longoedeem
. Hij ligt begraven op het Parijse
Pere-Lachaise
. Hij heeft zijn werk en zijn collectie bij testament nagelaten aan de Franse overheid, die echter maar de helft van de schenking accepteerde. Veel van zijn werk hangt in de Parijse musea
Musee d'Orsay
en het
Louvre
.
- Gustave Caillebotte. Een impressionist en de fotografie
. Tentoonstellingscatalogus Gemeentemuseum Den Haag, 2013.