Gospel
of
gospelmuziek
is een
muziekgenre
in de
christelijke muziek
.
Het
Engelse
woord
gospel
komt van het
Oudengelse
goð
('goed') en
spell
('nieuws, boodschap') en betekent dus net als het
Griekse
evangelie
'goed nieuws' of 'goede/blijde boodschap'.
De gospelmuziek werd geboren in de katoenvelden van de zuidelijke staten van de
Verenigde Staten van Amerika
. Het is zwarte
religieuze muziek
die sterk beinvloed werd door zowel de ritmische muziek die de slaven meebrachten uit
Afrika
alsook door de 'bevindelijke' manier van geloven van de blanken. Het
leven na de dood
, vaak aangeduid als het oversteken van de rivier de
Jordaan
, is een zeer vaak terugkerend thema.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen 'zwarte' en 'blanke' gospelmuziek.
'Black gospel' kan zowel traditioneel zijn, met grote koren met
solisten
uit zwarte kerken, of hedendaags, verwant aan de muziek die te horen is op 'zwarte' radiostations. Het maakt deel uit van de toenmalige slavencultuur van dit land, terwijl andere invloeden komen uit de blanke cultuur van met name Britse straatliederen en gezangen, en uit ervaringen in de strijd om gelijke burgerrechten.
'White gospel' kan worden onderverdeeld in drie grote categorieen: '
Southern gospel
', gelijkend op
countrymuziek
en typisch gebracht door een mannelijk kwartet; inspirerende of kerkmuziek, afgestemd op de kerkbezoekers en in het algemeen gezongen door koren tijdens een dienst; en ten slotte hedendaagse christelijke muziek, liedjes van de populaire cultuur met christelijke teksten voor consumenten op de markt gebracht via netwerken van christelijke platenmaatschappijen en onder meer aangeboden via christelijke boekwinkels.
Belangrijke vertolkers van de oervorm van de (zwarte) gospel waren of zijn
Mahalia Jackson
, die algemeen als 'de koningin van de gospelmuziek' wordt beschouwd,
The Staples Singers
en
The Five Blind Boys of Alabama
. Ook
Elvis Presley
zong veel gospels. Voornamelijk met vrienden, maar ook tijdens optredens. Ook
Sam Cooke
,
Jackie Wilson
en
John Legend
zijn beinvloed door gospelmuziek.
Uit de gospelmuziek kwam in de
jaren vijftig
en
zestig
de
soul
voort, met invloeden uit de
rhythm-and-blues
. Het religieuze karakter is hierbij weggevallen.
De term
gospelmuziek
wordt soms ook gebruikt als algemene aanduiding voor
christelijke muziek
. Feitelijk is dit onjuist, aangezien gospel verwijst naar een bepaald muziekgenre en christelijke muziek in alle muziekgenres wordt gemaakt.
Bronnen, noten en/of referenties
- Don Cusic: The Sound of Light: A History of Gospel Music (uitgever: Bowling Green State University, 1990)
|