Fresno
is een stad in het midden van de
Amerikaanse
staat
Californie
en de hoofdplaats (
county seat
) van
Fresno County
. De plaats is gelegen in de
San Joaquin Valley
, dat onderdeel is van de
Central Valley
, en telde volgens de schatting 527.438 inwoners in 2017. Het is hiermee de grootste stad van de Californische
San Joaquin Valley
, de 34e stad van het land (achter
Tucson
en voor
Sacramento
) en de vijfde van de staat (achter
San Francisco
en voor Sacramento).
[1]
Fresno
is
Spaans
voor
es
en op de vlag van de stad is een blad van de es afgebeeld.
Fresno is gelegen op gemiddeld 94 meter hoogte in de
San Joaquin Valley
dicht bij het geografische middelpunt van Californie, dat ligt in het aangrenzende
Madera County
. De plaats ligt 200 kliometer landinwaarts ongeveer 50 kilometer ten westen van de
Sierra Nevada
. Verder ligt zij ongeveer 320 kilometer noordelijk van
Los Angeles
en 270 kilometer zuidelijk van Sacramento. Zo'n 100 kilometer noordwaarts bevindt zich
Yosemite National Park
in de Sierra Nevada.
De grondoppervlakte bedraagt 296,34 km² en de wateroppervlakte 0,73 km² waarmee de totale oppervlakte 297,07 km² is.
Ten noorden van de plaats stroomt de rivier de
San Joaquin
, die vanaf het het 25 kilometer verderopgelegen
Millerton Lake
naar het westen gaat.
Woodward Park
Fresno telt drie grote
parken
, waarvan er twee binnen de stadsgrenzen liggen en een in het omliggende gebied ten zuidwesten van de stad. Het
Woodward Park
is het grootste en gelegen in het noorden bij de San Joaquin en beschikt onder andere over een
Japanse tuin
, verschillende
picknickgebieden
en een aantal kilometer
wandelpaden
. Verder is er ook het
Roeding Park
nabij het centrum (
downtown
), dat de
dierentuin van Fresno
huisvest. In de omgeving ligt tevens
Kearney Park
met Kearney Mansion.
Volgens een rangschikking van
The Trust for Public Land
, een organisatie die het landschap beschermt en parken creeert, had Fresno in 2013 het slechtste parksysteem van de 50 meest bevolkte steden in de Verenigde Staten. Hiervoor is gekeken naar de parkgrootte, het percentage van de parkoppervlakte ten opzichte van de totale oppervlakte, de bereikbaarheid, de tijd die de bewoners er doorbrengen en het aantal speeltuinen per 10.000 inwoners.
[2]
De stad heeft een
steppeklimaat
, BS volgens het
systeem van Koppen
, met zachte en relatief natte winters en hete en droge zomers. De gemiddelde jaartemperatuur bedraagt 18
graden Celsius
en hiermee zit Fresno op de grens tussen een warm (>18 °C) en een koud (<18 °C) steppeklimaat. December is met een gemiddelde
temperatuur
van 8,2 °C de koudste maand en juli is met een gemiddelde temperatuur van 28,3 °C de warmste maand.
[3]
In de zomer zijn er veel zonuren, met name in juni en juli waar de zon bijna 14 uur schijnt. Aan de andere kant zijn er in de winter (januari en december) weinig zonuren, namelijk tussen de vier en de vijf uur.
[4]
Dit komt door de zogenaamde
tule fog
, een dikke grondmist in de Central Valley die zich vormt van november tot maart na de eerste 'echte' neerslag.
Jaarlijks valt er zo'n 292 millimeter neerslag, wat bij een BS-klimaat past. Het
droge seizoen
valt in de zomer, in juli en augustus valt er nog geen millimeter neerslag en ook de maanden juni en september zijn redelijk droog. Het
regenseizoen
duurt van november tot april, waarvan januari de natste maand is met gemiddeld 55,6 millimeter neerslag.
[3]
In totaal zijn er per jaar gemiddeld 35 regendagen.
[4]
Weergemiddelden voor Fresno
Maand
|
jan
|
feb
|
mrt
|
apr
|
mei
|
jun
|
jul
|
aug
|
sep
|
okt
|
nov
|
dec
|
Jaar
|
Hoogste maximum (°C)
|
25,6
|
26,7
|
30,6
|
37,8
|
41,7
|
43,3
|
45,0
|
44,4
|
41,7
|
37,8
|
32,2
|
25,0
|
45,0
|
Gemiddeld maximum (°C)
|
12,8
|
16,6
|
19,8
|
23,8
|
29,1
|
33,4
|
36,9
|
36,2
|
32,7
|
26,3
|
18,3
|
12,8
|
24,9
|
Gemiddelde temperatuur (°C)
|
8,3
|
11,1
|
13,7
|
16,7
|
21,2
|
25,1
|
28,3
|
27,5
|
24,6
|
18,9
|
12,4
|
8,2
|
18,0
|
Gemiddeld minimum (°C)
|
3,8
|
5,5
|
7,6
|
9,6
|
13,4
|
16,7
|
19,7
|
18,9
|
16,3
|
11,6
|
6,4
|
3,5
|
11,1
|
Laagste minimum (°C)
|
?5
|
?4,5
|
0,0
|
0,0
|
5,0
|
7,8
|
12,2
|
12,8
|
7,8
|
3,9
|
?1,7
|
?7,8
|
?7,8
|
|
Neerslag
(mm)
|
55,6
|
51,6
|
51,6
|
24,1
|
10,9
|
5,3
|
0,3
|
0,3
|
4,3
|
16,0
|
26,9
|
45,0
|
291,9
|
Zonuren (uur/dag)
|
4,6
|
7,0
|
9,2
|
11,2
|
12,9
|
13,7
|
13,8
|
12,9
|
11,5
|
9,8
|
6,3
|
4,1
|
9,8
|
Regendagen (dag)
|
5,6
|
5,8
|
6,1
|
3,2
|
1,3
|
0,4
|
0,1
|
0,2
|
0,9
|
1,8
|
4,7
|
4,9
|
35
|
Bron: NOAA (1981-2010)
[3]
en Hong Kong Observatory (1961-1990)
[4]
|
De onderstaande figuur toont nabijgelegen
plaatsen
in een
straal
van 24 km rond Fresno.
Fresno
Bevolkingssamenstelling in 2010 (elk puntje staat voor 25 inwoners):
- Rood is
blank
- Blauw is
zwart
- Groen is
Aziatisch
- Oranje is
hispanic
- Geel is overig
Fresno is de grootste stad binnen de
gelijknamige agglomeratie
, die bestaat uit Fresno en Madera County en volgens de schatting in 2012 947.895 inwoners telde.
[5]
De stad zelf had in dat jaar een geschat inwoneraantal van 505.882. Landelijk gezien is het qua inwoneraantal de 34e stad van het land achter Tucson (526.116) en voor Sacramento (479.686) en binnen Californie is het de vijfde stad achter San Francisco (837.442) en voor Sacramento.
[1]
[6]
Bij de census van 2010 bedroeg het aantal inwoners 494.665. Ter vergelijking, het aantal van Fresno County was toen 930.450 en dat van de hele staat Californie 37.253.956. Van de bevolking was 9,3% ouder dan 65 en 30,1% jonger dan 18. De rassensamenstelling was toen als volgt; bijna de helft (49,6%) van de bevolking was
blank
, de
indianen
(1,7%) en de
Afro-Amerikanen
(8,3%) vormen samen een tiende, 12,6% was van
Aziatische
afkomst, 0,2% was afkomstig van de eilanden in de Grote Oceaan en 5% was een combinatie tussen meerdere rassen. Het aantal
hispanics
bedroeg 232.055, omgerekend 46,9 procent van de bevolking. Zij vormen zelf geen apart ras en kunnen in principe tot elk van de bovengenoemde rassen behoren.
[6]
Van de hispanics was het grootste deel van
Mexicaanse
afkomst, namelijk 211.431 personen. Andere herkomstgebieden van de hispanics met meer dan duizend personen zijn
Puerto Rico
(1.825),
El Salvador
(1.833) en
Spanje
(2.954), en uit de overige landen kwamen 10.826 hispanics.
[7]
Verder zijn er opvallende groepen
Armeense Amerikanen
en
Hmong Amerikanen
in Fresno. Het aantal van de eerste wordt geschat op ruim 6.000.
[7]
De stad was de eerste belangrijke bestemming voor
Armeniers
uit het
Ottomaanse Rijk
in de
Westelijke Verenigde Staten
. De
immigranten
waren voornamelijk actief in de
landbouw
. Ze hebben ook hun eigen kerk, namelijk de
Armeens-apistolische
Holy Trinity Church
. Het aantal
Hmong
in de agglomeratie Fresno bedroeg in 2010 ruim 31.000, waarvan zo'n 24.000 in de stad zelf, en daarmee heeft het na
Minneapolis-St. Paul
de grootste Hmong gemeenschap van het land.
[8]
Bevolkingsaantallen
|
Jaar
|
Aantal
|
|
1890
|
10.818
|
|
1900
|
12.470
|
|
1910
|
24.892
|
|
1920
|
45.086
|
|
1930
|
52.513
|
|
1940
|
60.685
|
|
1950
|
91.669
|
|
1960
|
133.929
|
|
1970
|
165.972
|
|
1980
|
218.202
|
|
1990
|
354.202
|
|
2000
|
427.652
|
|
2010
|
494.655
|
|
[6]
[9]
[10]
|
Zo'n 20 jaar na de stichting van Fresno in 1872 bedroeg de bevolking bij de census van 1890 10.818 inwoners. In de daarop volgende 10 jaar steeg het inwoneraantal naar 12.470 en in 1910 was de bevolking verdubbeld naar 24.892 inwoners. De bevolking bleef na 1920 groeien met ongeveer 15% per
decennium
en dit duurde tot de jaren 40. Tussen 1950 en 1960 werd het inwoneraantal van 100.000 gehaald en in 1960 stond de stad voor het eerst tot op de
lijst van 100 grootste steden in de Verenigde Staten
op plaats 91. In 1970 stond Fresno op plek 83 met 165.972 inwoners en binnen 10 jaar was de grens van 200.000 bereikt. Van 1980 tot 1990 nam de bevolking sterk toe met meer dan honderdduizend personen en na 1990 groeide het aantal inwoners naar 427.652 bij de
census van 2000
en naar 494.665 in 2010.
[9]
- Grafiek van de bevolkingsontwikkeling vanaf 1890
[9]
De Holy Trinity Church
Van de totale bevolking is ongeveer de helft gelovig (51,70%), in vergelijking met het gehele land is dit een paar procent hoger. Het merendeel van de gelovigen is christelijk en de meeste mensen daarvan zijn
katholiek
(31,82%). De hoofdkerk van het
Bisdom Fresno
,
St. John's Cathedral
, bevindt zich in de stad. Andere christelijke groepen zijn de
pinksterbeweging
(4,21%),
baptisten
(3,53%),
mormonen
(2,32%),
methodisten
(0,84%),
lutheranen
(0,66%),
presbyterianen
(0,63%),
episcopalen
(0,03%) en overige stromingen (6,01%), waaronder de
Armeens-Katholieke Kerk
en de
Armeens-Apostolische Kerk
. Opvallend is dat er relatief veel katholieken en leden van de pinksterbeweging wonen en weinig baptisten, episcopalen en lutheranen vergeleken met het landelijk gemiddelde. Andere vertegenwoordigde religies zijn het
jodendom
(0,12%), de
islam
(0,31%) en de
oosterse religies
(1,24%).
[11]
[12]
De huidige burgemeester van Fresno is
Jerry Dyer
(sinds 2021).
De
honkbalclub
van de
Fresno Grizzlies
komt uit in de
Pacific Coast League
en speelt net als de (amateur-)
voetbalclub
Fresno Fuego
de thuiswedstrijden in
Chukchansi Park
.
Fresno en de directe omgeving van de stad tellen 30 inschrijvingen in het
National Register of Historic Places
. Hieronder volgt een overzicht.
[13]
De stad huisvest een van de 23 openbare
campussen
van de
California State University
, namelijk de
Fresno State University
. De
universiteit
ligt in het noordoosten van de stad en heeft ongeveer 25.000 studenten.
De CA 99 bij het knooppunt met de CA 41
Fresno is de grootste Californische plaats die niet aan een
interstate
ligt, maar het is wel een knooppunt voor een aantal
state highways
, waarvan de
California State Route 99
de belangrijkste is. Deze weg loopt van noord naar zuid door de Central Valley en verbindt de stad met onder andere Sacramento en
Modesto
in het noorden en
Bakersfield
in het zuiden. Hier kruist de CA 99 de
CA 41
en de
CA 180
. De CA 41, die in
Morro Bay
bij de
Grote Oceaan
begint, komt vanuit
Lemoore
in het zuiden de plaats binnen en kruist als eerst de 99 en vervolgens de 180 om dan verder naar het noorden te gaan richting Yosemite. De CA 180 loopt van
Mendota
in het westen via Fresno naar
Kings Canyon National Park
in het oosten. De weg kruist in de stad van west naar oost de 99, de 41 en als laatst de
168
. Deze weg begint iets ten westen van het centrum en leidt naar het noordelijker gelegen
Huntington Lake
in de Sierra Nevada. Het vormt een verbinding met onder meer de
voorstad
Clovis
.
Het busvervoer in de stad wordt bediend door het vervoersbedrijf
Fresno Area Express
en in 2013 maakten ruim 12 miljoen passagiers gebruik van de vaste
buslijnen
.
Het Santa Fe Passenger Depot
Het hoofdstation voor personenvervoer van de stad is het
Santa Fe Passenger Depot
, waar de
San Joaquins
van
Amtrak
stoppen. Door Fresno rijden zowel de
goederentreinen
van
BNSF Railway
als die van
Union Pacific Railroad
. Verder is het de bedoeling dat de plaats aan de
California High-Speed Rail
komt te liggen.
De
Internationale luchthaven van Fresno Yosemite
regelt de lijndiensten van en naar de stad en vervoerde in 2013 zo'n 1,2 miljoen passagiers.
[14]
Het ligt in het oosten van de stad bij de CA 168 en de CA 180. Het is verder een belangrijk vliegveld voor het transport van goederen vanuit de San Joaquin Valley naar de rest van de
Westelijke Verenigde Staten
en daarnaast wordt het ook gebruikt voor militaire doeleinden.
Fresno Chandler Executive Airport
ligt 3 kilometer ten zuidwesten van het centrum en is een van de oudste actieve vliegvelden van de staat. Het verkeer bestaat niet uit lijndiensten, maar uit
algemene luchtvaart
. Verder is er
Sierra Sky Park Airport
in het noordwesten van Fresno, dat een particulier vliegveld is, maar wel passagiers vervoert via general aviation-vluchten.
Fresno heeft 6 actieve stedenbanden met:
[15]
- Harry Prieste
(1896?2001), Armeens-Amerikaans schoonspringer
- William Saroyan
(1908-1981), schrijver
- Mae Laborde
(1909-2012), actrice
- Frank Thomas
(1912-2004), striptekenaar
- Duane Carter
(1913-1993), autocoureur
- Lee Cronbach
(1916-2001), psycholoog
- Kirk Kerkorian
(1917-2015), ondernemer
- Bill Vukovich
(1918-1955), autocoureur
- Samuel Lee
(1920-2016), schoonspringer
- Johnny Baldwin
(1922-2000), autocoureur
- Sam Peckinpah
(1925-1984), filmregisseur
- Mike Connors
(1925-2017), acteur (
Mannix
)
- Steve White
(1925-2005), saxofonist en klarinettist
- Sid Haig
(1939?2019), acteur
- James van Hoften
(1944), astronaut
- Tom Franklin
(1950), pokerspeler
- Barbara Morgan
(1951), astronaute
- Steven Zaillian
(1953), filmregisseur, scenarist en producer
- Timmy T
(1967), zanger
- Gary Jules
(1969), zanger
- J.P. Manoux
(1969), acteur, stemacteur en filmregisseur
- Christopher Gorham
(1974), acteur
- Kevin Federline
(1978), rapper en danser
- Carson Palmer
(1979), American football-quarterback
- Raquel Kops-Jones
(1982), tennisster
- Kevin Chappell
(1986), golfer
- Bee Vang
(1991), acteur
- Miranda Rae Mayo
(1990), actrice
- Nicole Row
(1991), basgitariste
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
a
b
(
en
)
City and Town Totals: Vintage 2013
. United States Census Bureau. Gearchiveerd op
19 januari 2016
. Geraadpleegd op
15 juni 2014
.
- ↑
(
en
)
City Profiles, parkscore.tpl.org
, geraadpleegd op 31-01-2014
- ↑
a
b
c
(
en
)
NOWData - NOAA Online Weather Data
,
National Oceanic and Atmospheric Administration
, geraadpleegd op 04-01-2014 voor de temperaturen en gemiddelde neerslag.
- ↑
a
b
c
(
en
)
Climatological Normals of Fresno
,
Hong Kong Observatory
, geraadpleegd op 04-01-2014 voor het aantal regendagen en zonuren.
- ↑
(
en
)
CBSA-EST2012-01, www.census.gov
, geraadpleegd op 11-01-2014
- ↑
a
b
c
(
en
)
QuickFacts Fresno (city), California
. United States Census Bureau. Geraadpleegd op
4 februari 2017
.
- ↑
a
b
(
en
)
American FactFinder - Community Facts, factfinder2.census.gov
, geraadpleegd op 31-01-2014
- ↑
(
en
)
2010 U.S. Census Hmong Populations
. Hmong National Development, Inc.. Geraadpleegd op
7 juli 2014
.
- ↑
a
b
c
(
en
)
Historical Census Statistics, www.census.gov
, geraadpleegd op 25-01-2014.
Gearchiveerd
op 29 januari 2014.
- ↑
(
en
)
Ranking Tables for Incorporated Places of 100,000 or More, www.census.gov
, geraadpleegd op 25-01-2014.
Gearchiveerd
op 21 oktober 2013.
- ↑
Alle bij de paragraaf genoemde percentages zijn berekend over het totale aantal inwoners van Fresno
- ↑
(
en
)
Religion in Fresno
. bestplaces.net. Geraadpleegd op
3 maart 2014
.
- ↑
(
en
)
National Register of Historic Places
. historicfresno.org.
Gearchiveerd
op
5 oktober 2013
. Geraadpleegd op
6 maart 2014
.
- ↑
(
en
)
Fresno, CA: Fresno Yosemite International (FAT), transtats.bts.gov
, geraadpleegd op 11-01-2014
- ↑
Sister cities, www.fresnosistercities.com
, geraadpleegd op 09-01-2014