Benjamin Franklin Wedekind
(
Hannover
, 24 juli
1864
?
Munchen
, 9 maart
1918
) was een
Duits
toneelschrijver
en
acteur
.
Frank Wedekind verbleef vanaf 1872 in
Lenzburg
in Zwitserland. Zijn vader, de gynaecoloog Friedrich Wilhelm Wedekind, had besloten met zijn gezin te emigreren uit onvrede met de
Reichsgrundung
, de stichting van het nieuwe verenigde
Duitse Keizerrijk
. Het gezin woonde op kasteel Lenzberg. Wedekind begon na de problematische middelbare school (die hij uiteindelijk afbrak, waarna hij priveonderwijs kreeg) aan een rechtenstudie, maar brak ook deze af. Zijn vader verbrak daarop het contact met Wedekind, die voortaan ook geen financiele bijdragen van zijn ouders meer zou ontvangen.
Wedekind werkte vervolgens als journalist (onder meer bij de
Neue Zurcher Zeitung
), als marketingchef bij soepfabrikant
Maggi
en als secretaris. Hij had weinig succes en het kwam tot een toenadering tussen hem en zijn vader. Wedekinds vader stond erop dat hij zijn rechtenstudie zou voortzetten, deze keer in
Zurich
. Het wilde echter niets worden met zijn studie. In Zurich maakte Wedekind kennis met
Gerhart Hauptmann
en
John Henry Mackay
, twee spilfiguren uit de latere
Friedrichshagener Kreis
. In oktober 1888 stierf Wedekinds vader, wat Wedekind blijkbaar definitief deed afzien van zijn studie.
Begin 1889 reisde hij naar
Berlijn
, waar hij verbleef bij de
naturalistische
dichters van de Friedrichshagener Kreis. Later dat jaar trok hij naar Munchen. De uitbetaling van zijn vaders erfdeel maakte het mogelijk nog iets langer rond te reizen, zodat Wedekind in 1894 enkele maanden in
Londen
verbleef, waar hij met
Georg Brandes
in contact kwam. Hij vervolgde zijn reis naar Parijs, waar hij
Lou Andreas-Salome
,
August Strindberg
, diens tweede vrouw de journaliste
Frida Uhl
, en
Albert Langen
leerde kennen. Via Berlijn en Zurich belandde Wedekind in 1896 weer in Munchen.
Zijn zuster, de succesvolle zangeres
Erika Wedekind
, stelde hem met financiele hulp in staat om te schrijven. In 1896 was Wedekind met
Albert Langen
en
Thomas Theodor Heine
een van de oprichters van het satirische tijdschrift
Simplicissimus
. Hij werd samen met Heine tot gevangenisstraf veroordeeld wegens majesteitsschennis. Behalve als schrijver trad hij ook op als toneelspeler en werkte mee in het in 1901 opgerichte cabaret
Die Elf Scharfrichter
. Wedekind was wars van burgerlijke moraal en schijnheiligheid.
Hoewel hij voorstander was van de oorlog, werden met het uitbreken van de
Eerste Wereldoorlog
Wedekinds werken ongewenst verklaard. Het grootste deel van de theaters in Duitsland weigerde onder druk van de publieke opinie zijn maatschappijkritische werken uit te voeren. Tegelijkertijd werd Wedekind door
Walther Rathenau
verzocht lid te worden van de
Deutsche Gesellschaft 1914
, die de Duitse oorlogspolitiek ondersteunde.
Frank Wedekind trouwde in 1906 met de actrice
Tilly Newes
. Met haar had hij twee dochters:
Pamela
en
Kadidja
. Ze speelde in zijn stukken, in 1916 voor het laatst. Hun huwelijk stond op dat moment op springen en Newes deed in 1917 een zelfmoordpoging. In 1918 overleed Wedekind na een operatie, juist toen zijn stukken overal gespeeld begonnen te worden.
Frank Wedekind was bevriend met de Zwitserse schrijfster en dichteres
Sophie Haemmerli-Marti
(1868-1942).
[1]
- Fruhlings Erwachen
, drama (1891)
- Der Erdgeist
, drama (1895)
- Marquis von Keith
, drama (1901)
- Konig Nicolo
, drama (1902)
- Die Buchse der Pandora
, drama (1904)
De drama's
Der Erdgeist
en
Die Buchse der Pandora
zijn door Wedekind samengevoegd als
Lulu
dat diende als basis voor de opera
Lulu
van
Alban Berg
. Het karakter van
Lulu
en het werk van Wedekind inspireerden verschillende filmmakers en leidden onder meer tot de volgende films:
- Lulu on the Bridge
(1998)
- Something Wild
(1986)
- Innocence
(2004)
[1]
- The Fine Art of Love
(2005)
Bronnen, noten en/of referenties
|