Fajoem (Fayoem, Fayum)
is een
gouvernement
in
Egypte
met oppervlakte van 1270 km² en een inwoneraantal van 2.512.792 (volkstelling 2006). Het gouvernement omvat de
Fajoem-depressie
of Fajoem-oase, waarnaar het vernoemd is. De hoofdstad is de stad
El-Fajoem
, dat op ongeveer 90 km ten zuidwesten van
Cairo
ligt.
De naam 'Fajoem' is afgeleid van het
Koptische
woord
Phiom
, dat 'de zee' betekent. In de Fajoem ligt namelijk een meer. In de Griekse tijd werd het 'Moeris-meer' genoemd. Deze naam was afgeleid van het Oudegyptische woord
Mer wer
, dat 'grote Water' betekent. Tegenwoordig wordt het '
Birket Karoen
' genoemd. Het meer, dat nu ongeveer 40 meter onder de zeespiegel ligt, is veel kleiner dan vroeger en is zout geworden. De Fajoem wordt gevoed door de Bahr
Yusuf
(rivier van Jozef), een gekanaliseerde zijtak van de
Nijl
. Hierdoor is de Fajoem, hoewel vaak zo genoemd, geen oase.
Het gebied heeft een lange historie.
In het Midden-Tertair leefde in het gebied van Fajoem de
Moeritherium
. De zoogdieren zijn vernoemd naar Moeris-meer.
Rond 9000 tot 6000 v. Chr. kwamen er mensen wonen vanwege de droogte in
Prehistorisch Egypte
. Vanaf 6000 v. Chr. zijn er sporen gevonden van Nederzettingen, de
Fajoemcultuur
. De doden werden begraven in de kleine nederzettingen.
Koning
Senoeseret II
liet een dijk bouwen in de Fayoem en groef een aantal kanalen. Dit maakte de irrigatie in de Fajoem stabieler, zodat het minder overstroomde.
Amenemhat III
bouwde in de Fajoem een tempel gewijd aan de god
Sobek
. Koningin
Neferoesobek
had een sterke band met dit gebied. Het vermoeden is er dat koning
Horemheb
oorspronkelijk uit de Fajoem kwam.
Maathorneferure
, een vrouw van
Ramses II
zou in een van de paleizen in de Fajoem hebben gewoond. Koning
Darius I
schonk de volkeren in zijn rijk religieuze vrijheid. Zijn naam is teruggevonden in het gebied.
Het vruchtbare land van de Fajoem was lange tijd de graanschuur van de Romeinen. Dat veranderde na de vulkaanuitbarsting van 266, waarbij de hemel werd verduisterd door vulkaanas. Er trad een
klimaatverandering
op waarbij het waterpeil in de Nijl drastisch daalde en het land verdroogde. De vruchtbaarheid van het land verminderde en de bevolking trok weg.
[2]
Saadia Gaon
werd in 882 in de Fajoem geboren. Hij was een belangrijk Joods filosoof en een Rabbijn.
In 1884 verwierf
Reinier van Oostenrijk
een te Fajoem gevonden handschriftenverzameling, de
Papyrus Erzherzog Rainer
, die hij aan de Hofbibliotheek schonk.
- Hoofdplaats:
El-Fajoem
(de naam was: Medinet el-Fajoem). In de Griekse tijd werd de plaats
Crocodilopolis
(Grieks: Κροκοδε?λων π?λι?) genoemd. Hier werd de krokodilgod
Sobek
vereerd. In de periode van de
Ptolemaeen
werd de plaatsnaam
Ptolemais Euergetis
en
Arsinoe
genoemd (Grieks: ?ρσιν?η, naar
Arsinoe II
zuster en vrouw van
Ptolemaeus II Philadelphus
). De Bahr Joesoef loopt door de plaats en drijft waterraderen aan.
- Batn Ihrit
, de plek van de Grieks-Romeinse stad
Theadelphia
.
- Dimai
, de Grieks-Romeinse stad
Soknopaiou Nesos
. In Soknopaiou Neso stond een tempel voor
Serapis-Osoromnevis
, een combinatie van Osiris met Apis en
Mnevis
.
- El-Lahun
, Piramide van
Senoeseret II
- Hawara
, Piramide van
Amenemhat III
.
- Kom Aushim
, de Grieks-Romeinse stad
Karanis
- Kom Medinet Ghurab
, twee tempels gebouwd in de
18e dynastie van Egypte
in opdracht van
Thoetmoses III
- Medinet Madi
, archeologisch terrein van de plaats
Narmoethis
.
- Qasr es-Saghah
, een klein onvoltooide tempel gemaakt in het Middenrijk
- Qasr Qarun
, de Grieks-Romeinse stad
Dionysias
- Seila
- Kleine piramide uit de
3e dynastie van Egypte
- Tell Umm el-Breigat
, ook beter bekend als
Thebtunis
.
In de Romeinse periode werden hier de beroemde
Fajoemportretten
of mummieportretten gemaakt. De oudste
iconen
gemaakt in het
Katherinaklooster
zouden zijn geinspireerd door de portretten.
- Richard H. Wilkinson,
The Cimplete Tempels of Ancient Egypt
Bronnen, noten en/of referenties
|