Eskimo's
zijn een aantal inheemse bevolkingsgroepen die
Groenland
, het noorden van
Canada
,
Alaska
en het uiterste oosten van
Siberie
bewonen. De Neo-Eskimo's worden politiek en wetenschappelijk niet tot de
indianen
gerekend. Voor de Paleo-Eskimo's ligt dit anders.
In het Nederlands wordt het woord Eskimo gebruikt voor de gehele bevolkingsgroep. De Canadese Eskimo's worden zelf liever met hun eigen woord
inuit
(mensen) aangeduid, de Groenlandse Eskimo's, die gebruikelijk ook tot de Inuit worden gerekend, noemen zichzelf de
kalaallit
en de aanzienlijke minderheid in Alaska en het noordoosten van het
Russische Verre Oosten
noemt zichzelf
yupik
. In de
Verenigde Staten
worden Eskimo's ook wel
Native Alaskans
genoemd, waar buiten Eskimo's ook de noordelijke sprekers van de
Na-Denetalen
bij horen. Een deel van de Na-Denesprekers is later rond 1500 naar het zuiden getrokken en waren de voorouders van de
Dineh
(Navajo) en
Apachen
.
De
Neo-Eskimo's
waren niet de eerste bewoners van het Amerikaanse Noordpoolgebied. Zij werden voorafgegaan door de
Paleo-Eskimo's
.
De eerste menselijke bewoners van de Canadese poolgebieden en
Groenland
waren de paleo-Eskimo's. In Alaska werd ze voorafgegaan door de
paleo-Arctische culturen
. Ze behoorden tot de
Dene-Jenisejische volkeren
en waren de dragers van de
Arctische kleine werktuigtraditie
, een brede
culturele traditie
die zich rond 2500 v.Chr. ontwikkelde langs het
Alaska-schiereiland
, rond de
Bristolbaai
en aan de oostkust van de
Beringstraat
. Hieruit ontwikkelden zich de
pre-Dorsetcultuur
in arctisch Canada, de
Independence I-cultuur
in het hoge poolgebied en de
Saqqaqcultuur
in het zuiden van Groenland. Uit de Pre-Dorsetcultuur ontwikkelde zich in Noord-Canada de
Dorsetcultuur
.
De voorouders van de huidige Eskimo's en Aleoeten zijn gezamenlijk
Neo-Eskimo's
. Rond 1600 voor Christus tot ongeveer 800 na Christus ontwikkelde zich langs de kust van Alaska de
Nortoncultuur
. De oorspronkelijk uit Oost-Siberie afkomstige Norton-mensen waren meer op de zee gericht dan hun voorgangers en brachten nieuwe technologieen zoals
Olielampen
en aardewerk. Ze jaagden op
kariboes
en kleinere zoogdieren, maar ook op
zalm
en grotere
zeezoogdieren
.
Rond 700 voor Christus ontwikkelden de Norton-inwoners van
St. Lawrence
en andere Beringstraat-eilanden een meer gespecialiseerde, volledig op de zee gebaseerde cultuur, de
Thulecultuur
. Dit was de cultuur van de proto-Inuit, de voorouders van de tegenwoordige Inuit. Vanuit de kuststreken van Alaska breidden zij zich naar het oosten over Canada en bereikten in de 13e eeuw Groenland. Hierbij verdreven zij de Paleo-Eskimo's. Inuitlegenden beschreven deze
Tuniit
of
Sivullirmiut
(wat eerste bewoners betekent) als
reuzen
, die echter makkelijk afgeschrikt en gedood werden.
Er zijn aanwijzingen voor dat het Thulevolk in contact kwam met de
Vikingen
, die de kust van Canada in de 11e eeuw bereikten. Er zijn minder sterke aanwijzingen voor dat dit ook voor de paleo-Eskimo's van de Dorsetcultuur gold. In bronnen van de Vikingen wordt het Thulevolk mogelijk de
Skræling
genoemd, maar het is ook mogelijk dat hiermee een ander volk werd aangeduid zoals de
Innu
en de
Beothuk
.
Een deel van dit volk migreerde naar het zuiden in de tweede expansie of tweede fase. Tegen de 13e of 14e eeuw bevolkten ze het grondgebied dat tegenwoordig door de centrale Inuit bewoond wordt en tegen de 15e eeuw had de Thulecultuur de Dorsetcultuur vervangen.
Sinds de 18e eeuw werden de contacten met Europeanen intensiever. Vanwege de verstorende effecten van de
Kleine IJstijd
, de relatief koude periode die duurde van de 15e tot en met de 19e eeuw, vielen de Thulegemeenschappen uit elkaar en later werden zij bekend als de eskimo's.
De kalaallit in Groenland spreken
Kalaallisut
. In Canada wordt meestal de variant
Inuktitut
gesproken; beide zijn talen in de
Eskimo-Aleoetische
familie.
De oorsprong van het woord Eskimo is niet geheel zeker. Franse kolonisten van
Noordoost-Amerika
duidden rond 1600 twee verschillende inheemse groepen aan als
grands esquimaux
(de
Inuit
) en de
petits esquimaux
(de
Innu
, een niet-verwante indianenstam).
Het Franse
esquimau
is bijna zeker overgenomen van een van de buurvolkeren van de Eskimo's, die bijna allen
Algonkische talen
spraken. Mogelijk was de oervorm
ayaxkyimewa
, later
a?kimeew
, wat zou betekenen hij/zij spreekt de taal van een vreemd land. Onder andere de Innu duidden de
Mikmaq
-indianen aan als
a?kimeew
.
De lezing dat de oorsprong van het woord is terug te voeren tot het woord
a?kipow
, dat in het
Cree
(ook een Algonkische taal) rauwvleeseter betekent, is inmiddels achterhaald. Taalkundig onderzoek heeft uitgewezen dat het waarschijnlijker is dat de term Eskimo afkomstig is uit de
Montagnais
-taal. In deze taal betekent het
pelsjager
op
sneeuwschoenen
, een benaming zonder negatieve
bijklank
. Anderen noemen sneeuwschoenmaker als de betekenis van het woord Eskimo.
De muziek van de Eskimo's is traditioneel vocaal. De zang wordt soms begeleid door met en stok op een raam- of lijst
trommel
te slaan. De muziek bestaat uit
strofenliederen
met
refrein
en is
pentatonisch
.
Eskimo's hebben een traditie in het op kunstige wijze bewerken van het
ivoor
zoals
walrustanden
. Hun bouwkunst is eenvoudig van aard met materialen zoals sneeuw, ijs, drijfhout, beenderen en
dierenhuiden
die zich niet voor grote
architectuur
lenen. Hun traditionele
iglo
's zijn constructief niettemin uniek, evenals de
kajak
, de speciale gesloten kano die zij met name voor de jacht ontwikkelden.