Emmanuelle Riva
(geboren
Paulette Germaine Riva
),
Chenimenil
,
24 februari
1927
?
Parijs
,
27 januari
2017
) was een Franse actrice. Ze werd beroemd door haar rollen in de films
Hiroshima mon amour
(1959),
Therese Desqueyroux
(1962) en
Amour
(2012).
Het beroep van naaister waarvoor de jonge Emmanuelle voorbestemd leek, gaf haar weinig voldoening. Omdat ze heel graag toneelstukken las besloot ze zich aan te sluiten bij een amateurtheatergezelschap. Ze raakte stilletjes aan overtuigd van haar mogelijkheden en ze deed, ondanks de tegenkantingen van haar familie, mee aan de toelatingsproef voor de
Ecole nationale superieure des arts et techniques du theatre
(ENSATT) in Parijs. Ze slaagde en kreeg een studiebeurs.
In 1958 werd ze tijdens een opvoering van
L'Epouvantail
, een toneelstuk van
Dominique Rolin
, opgemerkt door
Alain Resnais
, die haar meteen aantrok voor de vrouwelijke hoofdrol in zijn eerste langspeelfilm, de
Nouvelle vague
-sleutelfilm
Hiroshima mon amour
(1959). Op slag werd ze wereldwijd bekend.
In de vroege jaren zestig vertolkte ze stevige rollen in prenten als het concentratiekampdrama
Kapo
(1961), de dramatische komedie
Leon Morin, pretre
(1961), waarin ze als ongelovige vrouw uitgerekend op een priester (vertolkt door mooie jongen
Jean-Paul Belmondo
) verliefd werd, en het echtelijk drama
Therese Desqueyroux
(1962).
Uit die periode vielen nog haar delicate rol van echtgenote van een van verkrachting beschuldigde onderwijzer (vertolkt door
Jacques Brel
, die hier als acteur debuteerde) in
Les Risques du metier
(1967) en haar rol in de literaire film
La Modification
(1970) op.
Na die denderende start was ze minder en minder op het grote scherm te zien. Ze werkte voornamelijk nog samen met eigenzinnige en karaktervolle filmregisseurs als
Fernando Arrabal
,
Jean-Pierre Mocky
en
Marco Bellocchio
.
Vanaf de jaren negentig bouwde ze weer een bescheiden filmcarriere op : ze speelde opgemerkte bijrollen als moeder, tante of grootmoeder in werk van jonge filmregisseurs. Vermeldenswaardig waren onder meer haar rol van
matriarch
(een zeldzame hoofdrol) in
Loin du Bresil
(1992) en haar rol als moeder van
Juliette Binoche
in
Trois couleurs: Bleu
(1993).
Met de film
Amour
kwam ze in 2012 opnieuw volop in de belangstelling dankzij haar voldragen vertolking van een bejaarde pianodocente die door een herseninfarct getroffen wordt. Gesteund door filmechtgenoot
Jean-Louis Trintignant
gaat ze moedig door een langdurig en pijnlijk aftakelingsproces en uiteindelijk spreekt ze de wens uit te sterven.
Naast haar filmwerk heeft Emmanuelle Riva tussen 1954 en 2001 een vruchtbare carriere in de toneelwereld opgebouwd. Toen het minder vlotte in de filmwereld zette ze haar toneelcarriere onverminderd verder, ze speelde zowel het klassieke repertoire (
Moliere
,
Shakespeare
,
Marivaux
) als moderne auteurs als
Nathalie Sarraute
en
Henry de Montherlant
.
Ze publiceerde eveneens drie dichtbundels. Ze werkte ook mee aan verscheidene plaatopnames.
Riva overleed in 2017 op bijna 90-jarige leeftijd aan de gevolgen van kanker.
- 1969
:
Juste derriere le sifflet des trains
, Librairie Saint-Germain-des-Pres (heruitgegeven in 1976).
- 1975
:
Le Feu des miroirs
, Librairie Saint-Germain-des-Pres, Paris.
- 1982
:
L'Otage du desir
, Nouvelles Editions Latines, Paris.
- Florilege de la Poesie Amoureuse Francaise : Moyen Age ? Renaissance
, gedichten gebracht door Emmanuelle Riva en
Pierre Vaneck
, Deutsche Grammophon Gesellschaft, collectie Archive litteraire no 43905.
- Il faudra que je me souvienne...Ravensbruck
, gedichten en teksten van Micheline Maurel, gebracht door
Silvia Monfort
, Emmanuelle Riva, Catherine Sellers en Jany Sylvaire (naar aanleiding van de 30e verjaardag van de bevrijding van de kampen), Alvares/La Boite a Musique.
- La Grande Nuit (Ravensbruck)
, onuitgegeven gedichten gebracht door Silvia Monfort en Emmanuelle Riva, muziek van
Joseph Kosma
, Barclay.
- Tchaikovski raconte aux enfants
, tekst van Michel Hofman, voorgelezen door Emmanuelle Riva, Le Petit Menestrel.
- Cher Diego, Quiela t'embrasse
, tekst van Elena Poniatowska, voorgelezen door Emmanuelle Riva, Editions Claudine Ducate.