Elly Corry van der Ploeg
, bekend als
Ellen van der Ploeg
, (
Den Haag
,
14 januari
1923
?
Oss
,
6 februari
2013
) was een
Nederlands
slachtoffer
en
getuige
van en activiste over Japanse dwangprostitutie tijdens de
Tweede Wereldoorlog
.
[1]
[2]
[3]
Van der Ploeg, geboren in Den Haag, was de oudste van drie kinderen van een Nederlandse vader en moeder uit
Surabaya
. Op haar dertiende ging ze naar de
hbs
in
Semarang
. Ze kreeg na het behalen van haar diploma hbs-a, in 1942, haar eerste baan in Surabaya. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog vond haar vader dat ze bij de familie moest zijn en vond ze een baan in
Djember
, waar haar ouders een winkel hadden.
[4]
De vader van Van der Ploeg moest als
reservist
opkomen en werd kort na de
capitulatie
van Nederlands-Indie
krijgsgevangen
gemaakt. In maart 1943 werd aangekondigd dat de kinderen van het gezin
geinterneerd
zouden worden. De moeder was van geboorte geen Nederlandse en hoefde niet mee, maar ging vrijwillig met haar kinderen mee. Het gezin werd eerst twee weken met andere Nederlanders in een autoshowroom vastgehouden. Daarna volgde een tocht naar
Halmaheira
, een als
interneringskamp
ingerichte wijk in Semarang.
In februari 1944 werd ze met veertien andere jonge vrouwen geselecteerd om haar koffer te pakken. Ze werden onder het mom van het krijgen van een baan weggeleid uit het kamp. In werkelijkheid werden de vrouwen opgesloten in een
herenhuis
in een chique wijk van Semarang dat dienst deed als
bordeel
. Gedurende drie maanden moest Van der Ploeg dagelijks Japanse soldaten ontvangen. Eind mei 1944 werd het bordeel op last van de Japanse inspectie gesloten en werden de vrouwen teruggebracht naar Halmaheira. Eerst controleerde de Japanse bezetter de gezinnen waarvan een dochter was misbruikt in het kamp
Kota Paris
in
Buitenzorg
en later in Kramat (
Jakarta
). Van der Ploeg vertelde summier haar ervaringen aan haar moeder, waarop zij haar adviseerde te zwijgen en het zo snel mogelijk te vergeten.
Het kamp werd eind augustus 1945 bevrijd en toen kwam het nieuws dat de vader van Van der Ploeg in 1943 was overleden toen het Japanse schip waar hij met 539 andere krijgsgevangenen op zat werd getorpedeerd door de
geallieerden
. De Van der Ploegs werden weken na hun vrijlating wederom geinterneerd, ditmaal door Indonesische nationalisten. Na een jaar kwamen ze vrij, waarna moeder Van der Ploeg een schriftelijke verklaring regelde van een hoge militaire instantie in Jakarta dat haar dochter was gedwongen door prostitutie. Daarna verliet de familie het land.
[4]
In 1946
repatrieerden
de Van der Ploegs naar Nederland. Ellen kwam een jaar lang bij een
gynaecoloog
voor de behandeling van
geslachtsziekte
die ze in het bordeel had opgelopen. In 1953 trouwde ze met een man die in de oorlog een
Joodse
onderduiker
was, naar eigen zeggen was hij een vaderfiguur. Het huwelijk duurde tien jaar. Toen Van der Ploeg in 1964 wegens
baarmoederhalskanker
opnieuw naar een gynaecoloog ging kon ze over haar ervaringen praten.
Van der Ploeg werd
directiesecretaresse
bij
Uitgeverij Bruna
. Toen begin jaren negentig drie Koreaanse vrouwen naar buiten kwamen met hun verhalen over gedwongen prostitutie en later ook
Jan Ruff O'Herne
(die in hetzelfde bordeel had gezeten als haar) naar buiten trad, besloot Van der Ploeg ook naar buiten te treden met haar verhalen. In 1993 getuigde ze namens de
Stichting Japanse Ereschulden
voor de juridische commissie van de
Verenigde Naties
voor oorlogsslachtoffers. Ze getuigde ook voor diverse mensenrechtenorganisaties en in 1994 getuigde ze ook in
Japan
zelf. In 1995 schreef ze samen met
journalist
Jos Goos
een boek over haar ervaringen uit de oorlog .
[4]
[5]
- Jos Goos:
Gevoelloos op bevel. Ervaringen in Jappenkampen van Ellen van der Ploeg
(Het Spectrum; Utrecht, 1995)
[6]
[7]
[5]
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
Meer Vrouw Op Straat: Ellen van der Ploeg
.
NPO Radio 1
(
26 maart 2023
). Gearchiveerd op
15 mei 2023
. Geraadpleegd op
31 oktober 2023
.
- ↑
van der Mee, Tonny
,
Onthullingen over seksslavinnen: Japan financierde oorlog met ‘troostmeisjes’
.
Algemeen Dagblad
.
DPG Media
(
4 februari 2020
).
Gearchiveerd
op
5 februari 2020
. Geraadpleegd op
31 oktober 2023
.
- ↑
Ellen van der Ploeg
.
www.oorlogsbronnen.nl
.
Gearchiveerd
op
15 mei 2023
. Geraadpleegd op
31 oktober 2023
.
- ↑
a
b
c
Kloek, Els
,
Ploeg, Elly Corry van der (1923-2013)
.
Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland
.
Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis
(
3 oktober 2018
).
Gearchiveerd
op
15 mei 2023
. Geraadpleegd op
21 november 2023
.
- ↑
a
b
"
Net uit
",
Trouw
,
18 augustus 1995
.
Gearchiveerd
op
8 februari 2024
. Geraadpleegd op
21 december 2023
. ? via Delpher.
- ↑
Gevoelloos op bevel - Jos Goos | gedrukt boek | Bibliotheek.nl
.
www.bibliotheek.nl
.
Gearchiveerd
op
20 december 2023
. Geraadpleegd op
20 december 2023
.
- ↑
de Berg, Jaap
, "
Indische lessen, ook voor het Nederland van nu
",
Trouw
,
25 augustus 1995
.
Gearchiveerd
op
8 februari 2024
. Geraadpleegd op
21 december 2023
. ? via Delpher.
|