Craiova
is een van de grootste
Roemeense
steden. De stad is de hoofdstad van het
district Dolj
en ligt in de regio
Oltenie
. Craiova wordt ook wel "de Olteense hoofdstad" genoemd. Gelegen aan de linkeroever van de
Jiu
en op ongeveer gelijke afstand van de
Zuidelijke Karpaten
als van de
Donau
, is zij de belangrijkste commerciele stad ten westen van Boekarest.
De gemeente Craiova ligt aan de oever van de Jiu, aan het eind van een heuvelachtige regio, op een hoogte tussen de 75 en 116 meter. Craiova ligt op de
Roemeense Vlakte
, maar om preciezer te zijn op de
Olteense Vlakte
die zich uitstrekt van de
Donau
tot aan de
Olt
en het
Geticplateau
. Ongeveer in het midden van Oltenie, ligt de stad op een afstand van 227 km van Boekarest en 68 km van de Donau. Een aparte vorm heeft de stad die erg onregelmatig is, vooral in het westen en noorden. Maar de 'binnenkant' van de stad, is juist erg compact.
Craiova heeft ongeveer hetzelfde relief als het hele district Dolj heeft, vooral bestaande uit vlakte. Richting het noorden van de stad is een zachte invloed te vinden van de heuvels, terwijl er richting het zuiden veel meer invloed is van kale grasvelden.
Er heerst een continentaal klimaat dat typisch is voor de Roemeense vlakte, met submediterrane invloeden die Craiova te danken heeft aan zijn ligging in het zuidwesten van Roemenie. De gemiddelde jaartemperatuur ligt tussen de 10-11,5 °C. Er valt iets minder neerslag dan in de rest van de regio.
In het tegenwoordige Craiova bevinden zich nog ruines uit de oudheid van de
Geto
-
Dacische
stam de
Peli
. Deze ruines komen uit de jaren 400-350 voor Christus. Op deze plek hadden de Peli hun hoofdstad gesticht,
Pelendava
. Dit was voor het eerst vermeld in 225 na Christus op de kaart '
Tabula Peutingeriana
'.
Het Romeinse kasteel bevond zich in de buurt van het
Co?unaklooster
waarvan de bouw begon rond 1442-1443.
Waar de naam vandaan kan komen is een veelbesproken onderwerp. Een der legendes zegt: een ding kan met zekerheid gezegd worden, dat de naam van het Slavische "kral" (koning,
rege
en
crai
in het Roemeens) komt. Volgens sommigen moet de naam komen van "de Crai" Iovan (
Ioni?? Asan
), de kleinste van de gebroeders Petrus en Asan, die voor enige tijd leider was van het
Vlacho
-
Bulgaarse
Rijk, maar zich daarna moest 'inkorten' tot het gebied ten noorden van de Donau, waarna hij "heer van vlachen van zijn eigen volk" was.
Behalve de antieke naam
Pelendava
en de huidige naam Craiova, droeg de plaats in de 7e en 8e eeuw de Latijnse naam
Ponsoiona
, wat "Brug op de Jiu" betekent.
Verscheidene historici, onder wie
Nicolae Iorga
,
Bogdan Petriceicu-Ha?deu
en
Alexandru D. Xenopol
beweren dat het grondgebied waar Craiova nu op ligt, de achtergrond was van de
Slag van Rovine
, die plaatsvond in de tijd van
Mircea cel B?tran
.
In het eind van de 15e eeuw was Craiova een handelsplaats die grotendeels in handen was van de geslachten
Craiove?ti
en
Basarab
. Pas na 1550 werd Craiova een stad genoemd.
In de laatste decennia van de 15e eeuw werd de "Grote
Ban
van Craiova" in een relatief korte tijd de op een na belangrijkste politieke instelling van het land, na de
Domn
.
Tijdens het bewind van
Michael de Dappere
begon Craiova steeds meer te bloeien. De stad werd een belangrijk politiek en militair centrum. Veel legers werden hier ge(her)groepeerd en de meeste anti-Ottomaanse acties vonden ook in Craiova plaats. De sterke legers bestonden vaak uit boeren van de
Bojaren
die de Ban van Craiova moesten dienen.
In de 18e eeuw begon het "stadsleven" te ontwikkelen in Craiova. In 1735 bestonden er 836 families in Craiova. De plaats telde iets meer dan 4000 inwoners.
Tussen 1736 en 1770 werd Craiova de hoofdstad van een regio die geen reele onafhankelijke regering o.i.d. had, en waar
haiduci
als
Iancu Jianu
de dienst in uitmaakten. In deze periode onderging Craiova grote veranderingen waaronder in de institutie. De
Ban van Craiova
had bijvoorbeeld geen echte politieke macht meer. In 1761 werd de verblijfplaats van de Ban van Craiova door de 'domn' (vorst, de enige met een hogere rang dan de 'ban') verplaatst naar Boekarest.
In 1770-1771 kreeg Craiova zijn oude systeem terug, toen het de hoofdstad werd van het vorstendom
Walachije
. In die tijd werd Boekarest belegerd door Turkse en Russische troepen. Vorst
Emanuel Giani-Ruset
van Walachije ontvluchtte Boekarest, en vertrok naar Craiova waar hij voor een korte tijd bleef.
De economie van Craiova en de omgeving had aan het eind van de 18e eeuw en in het begin van de 19e eeuw heel wat te verduren. In 1790 vond er een aardbeving plaats, daarna brak er de
zwarte dood
uit in 1795, er was een grote brand in Craiova in 1796 en in 1806 veranderde Craiova in een slagveld toen een Turks leger onder leiding van
Pazvan-Oglu
uit
Vidin
de stad binnenviel.
De eerste twee decennia van deze eeuw kende Craiova weer een bloeiende periode, economisch en urbanistisch. De commercie in Craiova breidde zich steeds meer uit. Ook cultureel en administratief werd Craiova steeds belangrijker.
In de tijd van de
Walachijse Revolutie van 1821
werd Craiova de thuisbasis van de
pandoeren
onder leiding van
Tudor Vladimirescu
.
Tijdens de bezettingen van de Tsaar tussen 1824-1834, kende Craiova een tijd van belangrijke economische uitbreidingen. Craiova was het commerciele centrum van Oltenie, en exporteerde producten naar
Oostenrijk
en
Turkije
.
In het vierde decennium kreeg de stad meer hoop en minder onrust, na de
Vrede van Adrianopel
in 1829 en de
Russisch-Turkse Oorlog
van 1828-1829.
Rond 1848 telde Craiova ongeveer 20.000 inwoners.
Craiova telt 298.740 inwoners volgens cijfers uit 2010. De agglomeratie Craiova komt dichter bij de 400.000 inwoners (2005). Volgens de laatste volkstelling uit 2002, was 97,48% van
Roemeense
etniciteit, 1,5% was
Roma
(zigeuners) en 1% was van andere etniciteit
[1]
. Volgens de gemeente Craiova die in 2005 haar bevolking telde, is 99,2% van de populatie van Roemeense etniciteit, 0,74% is Roma en 0,1% is van andere nationaliteit. De populatie is grotendeels
Roemeens-orthodox
, maar er bestaan ook een kleine en oude Rooms-katholieke Gemeenschap en een zeer kleine, en oude,
Evangelische Gemeenschap
. Eind 2021 was het aantal inwoners gedaald tot 234.140.
Na Boekarest is Craiova de tweede stad met de meeste historische gebouwen, waaronder kerken, huizen, paleizen van
Bojaren
en andere.
Het terrein van
Biserica Madona Dudu
(Madona Dudukerk) en
Catedrala Maicii Domnului
(Kathedraal van Gods moeder) is de heilige plek van Craiova waar veel gelovigen komen. De kerk werd gebouwd tussen 1750 en 1756 en herbouwd in
1844
nadat de aardbeving van 1831 de kerk helemaal verwoestte. De schilderij die in de kerk te vinden is is gemaakt door
Gheorghe T?t?rescu
. De kerk is genoemd naar een wonderenmakende icoon van Maria die - zoals de legende zegt - in een boom is gevonden op de plaats waar nu het altaar ligt.
De alleroudste constructie van Craiova en omgeving die nog heel is gebleven, is het klooster
Co?una - Bucov??ul Vechi
. Het klooster behoort tot de categorie 'religieuze monumenten van Walachije'. Een oude kaart bevestigt dat het klooster gebouwd is in 1483 (dit nemen ook historici waaronder
Bogdan Petriceicu Ha?deu
en
Nicolae Iorga
aan). Voor de bouw van Co?una is steen en baksteen gebruikt die afkomstig zijn van de ruines van de Romeinse castrum
Pelendava
.
Een andere belangrijke kerk is
Biserica Jitianu
(Jitianukerk) die gemaakt is onder naam van
?erban Voievod
(
1654
-
1658
). De Jitianukerk is meerdere keren gerestaureerd: in 1717, 1852, 1910, 1926 en in 1958. Tegenwoordig bevindt zich in het gebouw een rijke collectie aan middeleeuwse kunst uit Oltenie.
Andere belangrijke kerken zijn:
Biserica Sfantul Ilie
(Sint-
Elia
kerk), gebouwd in 1720 door
Ilie Otetele?anu
en grote handelaars van de stad, beschilderd door
Constantin Lecca
tussen 1840-1841 en weer opnieuw beschilderd in 1893 door
Gheorghe Ioanid
en
Gheorghe T?t?rescu
,
Biserica Tuturor Sfin?ilor
(Aan alle Sinten-kerk) (1700),
Biserica Sfantu Gheorghe Vechi
(Oude Sint-Jan-kerk) (1730),
M?n?stirea Obedeanu
(Obedeanu-klooster) (1747),
Biserica Mantuleasa
(Mantuleasa-kerk) (1786),
Biserica Sfantul Nicolae
(Sint-Nicolaaskerk) (1794) en
Biserica Evanghelic?
(Evangelische kerk) (1872).
Een opvallende plaats tussen de historische gebouwen is
Catedrala Sfantul Dumitru
(Sint-Dumitrukathedraal). Sfantul Dumitru is de beschermheilige en is ook afgebeeld op het
wapen van Craiova
. Gebouwd op een plaats waar veel oude kerken staan die gebouwd zijn in opdracht van de bojaren van het
Craiove?ti
-geslacht in het eind van de 15e eeuw (
1483
) of in het begin van de 16e eeuw, wordt
Biserica Domneasc?
(Vorstelijke Kerk) gezien als een creatie van
Matei Basarab
- volgens inscripties uit 1652. De
huidige
Sint-Dumitrukathedraal is gebouwd in 1889 op de plaats van een - door de aardbeving van 1840 - verwoeste kerk in het historische centrum. De kathedraal is ontworpen door de Franse architect
Lecomte de Nouy
. De schilderingen aan de binnenkant van de kathedraal zijn gemaakt tussen 1907 en 1933. De vroegere
Biserica Domneasc?
werd in 1940 een Roemeens-Orthodoxe Kerk. De icoon van de Sint-Dumitrukathedraal is gemaakt in Venetiaanse mozaiekstijl. Er bevinden zich waardevolle objecten in het gebouw, waaronder een Byzantijnse vaas uit de 15e eeuw.
Craiova vormt reeds lang een universitair centrum van prestige van het Roemeense onderwijs. Het georganiseerde onderwijs werd hier in 1759 ingesteld door
Constantin Obedeanu
. In de lente van 1826 werd de school van Obedeanu hernoemd naar
?coala Na?ional? de Limba Roman?
(Nationale School van de Roemeense Taal). Deze hogeschool is de op een na oudste Roemeense hogeschool, na hogeschool
Sfantu Sava
van Boekarest (1818).
Het
museum van Oltenie
is een van de bekendste musea van de stad. Opgericht in
1915
, is het museum verdeeld in 3 secties: etnografie, geschiedenis en kennis van de natuur. In het museum is een rijke collectie van
numismatiek
en andere archeologische vondsten, oftewel historische objecten en documenten die de evenementen uit die tijd vertellen, te vinden. Het museum van Oltenie werd opgericht op basis van gelddonaties uit 1908.
In het Craiova uit de
Groot-Roemeense
tijd, oftewel het
interbellum
, wordt het zogeheten
Casa Alba
(Het Witte Huis) gebouwd aan een zijkant van een der centrale parken van Craiova - het "English Park" - naar ontwerp van Constantin Iotzu.
Het
nationaal theater
dat opgericht is in 1973 bevindt zich tussen de drie eerste theaters van Roemenie:
Filharmonica din Stat Oltenia
(Filharmonie van Oltenie), opgericht in
1947
(een plaats waar veel nationale en internationale festivals plaatsvinden),
Teatrul de Oper?
(Operatheater) en
Operet?
Elena Theodorini
.
Andere belangrijke, Craiovaanse, architecturale creaties zijn:
- Het
Nicolae Romanescupark
dat een aantal meertjes, restaurants, zomertheater, zeldzame boom- en plantsoorten, en een dierentuin bezit, die een van de grootste en mooiste van heel
Europa
is.
- De botanische tuin van Craiova, die een voorbereid initiatief was van de Craiovaanse botanicus Al. Buia. De tuin is een soort van studiecentrum voor een aantal studenten aan de universiteit, maar geldt ook mee als een recreatiefaciliteit. De botanische tuin beslaat zo'n 17 ha en is in 4 secties verdeeld.
Een ander toeristisch gebied is de
Terasa (Lunca) Jiului
(Terras (of Oever) van de Jiu), een compleet bebost park aan de linkeroever van de Jiu. Dit park beslaat 60 ha.
Voetbalclub
CS Universitatea Craiova
werd in 1974, 1980, 1981 en 1991 landskampioen van Roemenie. Nadat de universiteit de voetbalafdeling sloot ging deze verder als
FC Universitatea Craiova
, deze club ging failliet in 2014. Intussen werd CS heropgericht en kreeg na rechtszaken de geschiedenis tot 1991 toegewezen. In 2017 werd FC ook heropgericht als FC U Craiova 1948. CS Universitatea Craiova speelt in het
Ion Oblemencostadion
.