Clermont-Ferrand
(
Occitaans
:
Clarmont-Ferrand, Clarmont, Clarmont d'Auvernhe
of
Clarmont d'Auvernha
) is de
hoofdstad
van de voormalige
Franse
regio
Auvergne
en de belangrijkste stad in en tevens hoofdplaats van het
departement
Puy-de-Dome
. De gemeente telde 147.327 inwoners op 1 januari 2021.
[1]
Clermont-Ferrand is de centrumstad van het gemeentelijk samenwerkingsverband
Clermont Auvergne Metropole
.
[2]
Clermont-Ferrand herbergt een
universiteit
en een
technische hogeschool
, waarvan de meeste gebouwen zich in de oostelijke voorstad
Cournon-d'Auvergne
bevinden. Er is ook de
ESC Clermont Business School
. Er zijn zo’n 31.000 studenten in de stad. Dat betekent dat er in het onderwijs en de
dienstensector
relatief veel hoogwaardige werkgelegenheid is. De beroepsbevolking bevindt zich voornamelijk in de financiele en administratieve sector en de logistiek. Clermont-Ferrand is de oorspronkelijke vestigingsplaats van
Michelin
, waar zo’n 14.000 mensen emplooi vinden.
Opgravingen tonen aan dat er waarschijnlijk al in de
vierde eeuw v.Chr.
een
Keltische
bewoning in Clermont-Ferrand was. Nemossos, de door de Griekse historicus
Strabo
vermelde hoofdstad der Arverniers, was wellicht dezelfde plaats; in de keizertijd stond Clermont bekend onder de naam Augustonemetum. In
52 v.Chr.
vond niet ver ervandaan de Slag bij
Gergovia
plaats waarbij
Julius Caesar
zijn meerdere moest erkennen in de
Gallische
opstandelingenleider
Vercingetorix
en het
beleg van Gergovia
moest staken. Augustonemetum groeide uit tot een stad met 15.000 a 30.000 inwoners. Het enige zichtbare restant van de toenmalige stad is de "mur des Sarrasins", de resten van een Gallo-Romeinse tempel uit de 2e eeuw, gebouwd in zwarte lavasteen.
[3]
Het economische en politieke lot van de stad was na de Romeinse tijd wisselend. Vele malen werd de plaats geplunderd door binnenvallende volkeren van de
Visigoten
in de 5e eeuw tot de
Vikingen
in de 9e eeuw aan toe. In 842 kwam de naam Clairmont in zwang. In
1095
kondigde
paus Urbanus II
er tijdens het concilie van Clairmont de eerste
kruistocht
aan. De langdurige tweestrijd tussen de wereldlijke en de geestelijke machthebbers leidde ertoe dat in 1120 de graaf van Auvergne op een heuvel op anderhalve kilometer ten oosten van het bisschoppelijke Clairmont zijn kasteel liet bouwen en het stadje Montferrand stichtte.
De
kathedraal van Clermont-Ferrand
, Notre-Dame de l'Assomption, stamt uit de 13e eeuw, maar op dezelfde plaats stonden drie eerdere kerken. Van de laatste kerk, gebouwd in romaanse stijl, werden bij opgravingen in de 19e eeuw onder het koor resten gevonden. De kathedraal en veel huizen in het oude centrum hebben een zwarte kleur, omdat ze zijn gebouwd van
lavastenen
, die werden gewonnen in de steengroeve van Volvic vanaf de 13e eeuw. Stad en omgeving liggen namelijk in het gebied
Chaine des Puys
, waar al sinds voor de komst van de eerste mensen sprake was van
vulkanisme
.
In de latere eeuwen leefden Clairmont en Montferrand wat in de luwte van de geschiedenis. Grote schade bracht een aardbeving in 1490 teweeg. Op 15 april 1630 werden Clairmont en Montferrand per Koninklijk Besluit samengevoegd tot Clermont-Ferrand (Edict van Troyes). Deze samenvoeging werd door koning
Lodewijk XV
in een tweede Edict nog eens bevestigd. De edelen vestigen zich terug in Clairmont en lieten er hun stadspaleizen bouwen. Aan het eind van de 18e eeuw werd de stad gemoderniseerd. De
stadsmuren
werden geslecht en de infrastructuur werd sterk verbeterd. Na de
Franse Revolutie
kwam de
rubberindustrie
tot ontwikkeling door de initiatieven van de broers Andre en Edouard
Michelin
. De firma Michelin werd gesticht in 1889.
De oppervlakte van Clermont-Ferrand bedroeg op 1 januari 2021 42,67 vierkante kilometer; de bevolkingsdichtheid was toen 3.452,7 inwoners per km².
De onderstaande kaart toont de ligging van Clermont-Ferrand met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.
Onderstaande figuur toont het verloop van het inwonertal (bron:
INSEE-tellingen
).
De
14 kilometer lange bandentramlijn
van Clermont-Ferrand is sinds 14 oktober 2006 een belangrijk onderdeel van het openbaar vervoer. De lijn loopt van het noorden naar het zuidoosten. Aan de lijn liggen 31 haltes. Verwacht wordt dat de tram dagelijks 55.000 reizigers zal trekken. Bij vijf haltes worden park-and-rides aangelegd. De tram wordt geexploiteerd door stadsvervoerbedrijf T2C in opdracht van vervoersautoriteit SMTC (Societe mixte des transports en commun de l'agglomeration clermontoise). De totale kosten werden in 2002 geraamd op 290 miljoen euro.
In de gemeente liggen de spoorwegstations
Clermont-Ferrand
,
Clermont-La Pardieu
en
Clermont-La Rotonde
.
Ten oosten van de stad, in de gemeente
Aulnat
, bevindt zich de
Luchthaven Clermont-Ferrand Auvergne
.
De oostelijke voorstad
Cournon-d'Auvergne
, 8 km ten oosten van de binnenstad, ligt aan de rivier de
Allier
.
- de kathedraal
Notre-Dame-de-l'Assomption
(1284-1902) is helemaal opgetrokken in zwarte lavasteen (Volvic). Haar twee hoge, opvallende spitsen werden pas in de 19de eeuw door
Viollet-le-Duc
voltooid.
- de basiliek
Notre-Dame-du-Port
is een perfect voorbeeld van 12de-eeuwse romaanse religieuze bouwkunst. Vooral de gerestaureerde
kapitelen
en het koor verdienen de aandacht. In 1998 werd de kerk toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Ze is helemaal in ere hersteld door een grondige restauratie (2006-2008).
- de centraal gelegen en uitgestrekte place Jaude, helemaal gerenoveerd (2003-2005), wordt gedomineerd door
Bartholdi
's ruiterstandbeeld van
Vercingetorix
(1903).
- de middeleeuwse huizen van 'le vieux Montferrand', inzonderheid 'la maison de l'Apothicaire'. Het geheel vormt een van de oudste wijken van Frankrijk.
- het
Archeologisch museum Bargoin
.
- L'Aventure Michelin
, een museum over de bedrijfsgeschiedenis van de bandenfabrikant
Michelin
.
Clermont Foot
is de professionele voetbalclub van Clermont-Ferrand en speelt in het
Stade Gabriel Montpied
.
Clermont-Ferrand was twaalf keer etappeplaats in de wielerkoers
Ronde van Frankrijk
. In 1951 won stadgenoot
Raphael Geminiani
en in 1959
Andre Le Dissez
er de rit. Daarnaast was Clermont-Ferrand tien keer startplaats van een rit. Dit was in 2023 voor het laatst het geval.
Rugbyclub
ASM Clermont Auvergne
is tweevoudig landskampioen en speelt in het
Stade Marcel-Michelin
. Ze is onderdeel van omnisportvereniging Association Sportive Montferrandaise, opgericht als l’Association Sportive Michelin, waartoe ook voetbalclub
AS Montferrand Football
behoorde.
- Gregorius van Tours
(538-594), Frankisch bisschop en historicus
- Blaise Pascal
(1623?1662), filosoof, theoloog, wis- en natuurkundige
- Nicolas Chamfort
(1740-1794), dichter en schrijver van
aforismen
- Antoine de L'Hoyer
(1768-1852), gitarist en componist
- George Onslow
(1784-1853), componist
- Andre Michelin
(1853-1931) en
Edouard Michelin
(1859-1940), industrielen, uitvinders van de banden Michelin
- Pierre Teilhard de Chardin
(1881-1955), theoloog, paleontoloog en schrijver
- Henri Vidal
(1919-1959), acteur
- Raphael Geminiani
(1925), voormalig renner
- Fernand Raynaud
(1926-1973), humorist
- Roland Lesaffre
(1927-2009), acteur
- Claude Carrere
(1930-2014), auteur, componist, liedjestekstschrijver en producer
- Patrick Depailler
(1944-1980), Formule 1-piloot
- Dominique Perrault
(1953), architect
- Alain Casanova
(1961), voetballer
- Lolo Ferrari
(1963-2000), danseres en (porno)actrice
- Edouard Michelin jr.
(1963-2006), industrieel (
Michelin
)
- Isabelle Delobel
(1978), kunstschaatsster
- Nour-Edinne Gezzar
(1980), atleet
- Gauthier de Tessieres
(1981), alpineskier
- Damien Monier
(1982), wielrenner
- Remi Cavagna
(1995), wielrenner
- Gabriella Papadakis
(1995), kunstschaatsster
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
a
b
Populations legales 2021
.
- ↑
(
fr
)
Les communes membres
.
clermontmetropole.eu
. Geraadpleegd op
16 maart 2024
.
- ↑
(
fr
)
Florence Donnarel, Clermont-Ferrand, Detours en France, april 2021, p. 34-39
|
Steden in
Frankrijk
met meer dan 100.000 inwoners