Catharina van Navarra
(
1470
?
Mont-de-Marsan
,
12 februari
1517
) was van 1483 tot 1517
koningin
van
Navarra
. Ze was ook gravin van
Foix
en
Bigorre
, burggravin van
Bearn
en vorstin van
Andorra
. Zij was de laatste vorst die over het hele koninkrijk Navarra heerste. Tijdens haar koningschap werd Opper-Navarra geannexeerd door
Aragon
. De laatste jaren van haar leven regeerde ze alleen over
Neder-Navarra
, haar grondgebied ten noorden van de
Pyreneeen
.
Catharina van Navarra was de dochter van
Gaston V van Foix
, prins van Viana, en
Magdalena van Valois
, een zuster van de Franse koning
Lodewijk XI.
Ze was de zuster van
Frans I van Foix
, die van van 1479 tot 1483 koning van Navarra was. Na de dood van haar broer besteeg ze de troon, tot 1494 onder de
regentschap
van haar moeder.
Op 14 juli 1484 trouwde ze met
Johan van Albret
(Johan III van Navarra); beiden werden dezelfde maand in
Pamplona,
de hoofdstad van Navarra, gekroond. Het recht op de troon van Catharina van Navarra werd echter aangevochten door haar oom, Johan van Foix, Burggraaf van
Narbonne
. Hij voerde aan dat de
Salische Wet
de erfopvolging door vrouwen verbood; deze wet is echter nooit toegepast in Navarra dat in zijn geschiedenis al enkele
regerende vorstinnen
had gekend. Johan van Foix slaagde er niet in de troon te veroveren. De door hem veroorzaakte burgeroorlog duurde tot 1497 en eindigde in het voordeel van Catharina van Navarra. Bij het in
Tarbes
gesloten vredesakkoord moest Johan van Foix zijn aanspraken opgeven. Hij stierf in 1500.
In 1505 trouwde koning
Ferdinand II van Aragon
met Germaine van Foix, een dochter van Johan van Foix. Zij was een nicht van de Franse koning
Lodewijk XII
. Dit was een huwelijk om politieke redenen die te maken hadden met de betrekkingen tussen
Aragon
en Frankrijk, en niet met de verhouding tussen Aragon en Navarra. Nadat haar enige broer Gaston van Foix,
hertog van Nemours
, op 11 april 1512 tijdens de
Slag bij Ravenna
was gedood, gaf Ferdinand II opdracht aan zijn veldheer
Fadrique I Alvarez de Toledo
, 2e
hertog van Alba
, om eerst Pamplona en vervolgens heel Opper-Navarra te bezetten.
Paus Julius II
keurde deze annexaties goed en ook de Navarese
cortes
(hofraad) stemde er in 1513 mee in. Vanaf dat moment was Navarra ten zuiden van de Pyreneeen geen onderdeel meer van het koninkrijk Navarra.
Catharina van Navarra regeerde na 1512 alleen over
Neder-Navarra
, haar grondgebied ten noorden van de Pyreneeen. Na haar dood werd ze opgevolgd door haar zoon
Hendrik
.
Catharina van Navarra en Johan III van Navarra hadden de volgende kinderen:
- Anna van Navarra (1492 ? 1532)
- Magdalena van Navarra (1494 ? 1504)
- Catharina van Navarra (1495 ? 1532), abdis in Caen
- Johanna van Navarra (1496)
- Quiteria van Navarra (1499 ? 1536), abdis in Montivilliers
- Andreas Phoebus van Navarra (1501 ? 1503)
- Hendrik II van Navarra
(1503 ?1555), getrouwd met
Margaretha van Valois (1492-1549)
- Buenaventura van Navarra (1505 ? 1510/1511)
- Martinus van Navarra (ca. 1506 ? 1512)
- Frans van Navarra (1508 ? 1512)
- Karel van Navarra ( 1510 ? 1528), overleden in krijgsgevangenschap
- Isabella van Navarra (1513/1514 ? 1555), getrouwd met Rene I, burggraaf van Rohan.