Het
Catalaans Parlement
(
Catalaans
:
Parlament de Catalunya
) is het wetgevende orgaan van de
autonome regio
Catalonie
in
Spanje
. Het uitvoerende orgaan of de regering is de
Generalitat de Catalunya
.
[1]
In zijn huidige vorm telt het 135 parlementsleden. De normale legislatuur bedraagt vier jaar. De huidige
parlementsvoorzitter
is
Roger Torrent i Ramio
.
De parlementaire traditie in Catalonie gaat terug op de
Corts Catalanes
een middeleeuwse voorloper die in 1283 werd opgericht. Het was een vertegenwoordiging van de drie standen: clerus, militairen en de burgers,
mutatis mutandis
te vergelijken met de
Staten-Generaal van de Nederlanden
. Vanaf de veertiende eeuw werd een permanente uitvoerende macht opgericht, de
Diputacio del General
of de permanente afvaardiging van de staten generaal, die later de naam Generalitat kreeg. Ofschoon grote delen van de bevolking (zoals de ambachtslieden en het proletariaat) nog niet vertegenwoordigd waren, was de regerende vorst toch afhankelijk van de toestemming van de
Corts
en werd zijn absolute macht duidelijk beperkt door een vertegenwoordiging van (een deel van) het volk. Na de
Spaanse Successieoorlog
(1701-1713) werden in 1714
Corts Catalanes
en de
Generalitat
door
Filips V van Spanje
met het
Decretos de Nueva Planta
afgeschaft en werden alle politieke beslissingen van dan af door een
centralistische
en
absolutistische
regering in
Madrid
genomen.
Ondanks alle inspanningen een Spaanse eenheidsstaat (een volk, een taal, een koning, een godsdienst) op te richten, bleven de Catalanen streven naar grotere autonomie en het behoud van eigen taal en cultuur. De
industriele revolutie
, de opkomst van een welstellende
catalaansgezinde
burgerij en het
romantisch nationalisme
dat vele delen van Europa in de negentiende eeuw in beweging bracht, waren drie factoren die in Catalonie het verlangen naar eigen, decentrale instellingen deden toenemen. Een eerste keer voorzichtige poging was de oprichting van de
Mancomunitat de Catalunya
(1914-1923), een samenwerking tussen de vier provincieraden (
Barcelona
,
Lleida
,
Girona
en
Tarragona
) die in zijn korte bestaan veel bereikt heeft op het vlak van onderwijs en infrastructuur. De
Mancomunitat
werd in 1925 tijdens de militaire dictatuur van
Miguel Primo de Rivera
(1870-1930) afgeschaft.
Tijdens de
Tweede Spaanse Republiek
(1931-1939) werd het eerste verkozen Catalaanse parlement naar moderne normen opgericht. Na de
Spaanse Burgeroorlog
(1936-1939) werd dit door rebellenleider en later dictator
Francisco Franco
afgeschaft. Er volgde een tijd van brutale repressie die culmineerde in de moord op de verkozen president
Lluis Companys i Jover
(1882-1940), die door de
nazi's
aan Spanje werd uitgeleverd. Er bleef alleen nog een regering in ballingschap.
Na het overlijden van dictator Franco en de
Spaanse democratische overgang
werden het Catalaanse parlement en de Generalitat opnieuw opgericht. De eerste verkiezingen vonden plaats op 20 maart 1980. De eerste parlementsvoorzitter was
Heribert Barrera i Costa
(1917-2011), de eerste verkozen president na de dictatuur was
Jordi Pujol i Soley
.
De eerste legislatuur van het huidige parlement van Catalonie liep van 1980 tot 1984. De vierde, zevende, tiende en elfde legislatuur duurden slechts drie jaar, de negende zelfs maar twee jaar. De andere legislaturen hadden hun normale looptijd van vier jaar.
Op 27 oktober 2017 probeerde het Parlement een
Catalaanse republiek
te stichten met een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring.
Bronnen, noten en/of referenties
|