Op 10 oktober 2015 om 10:05 lokale tijd vond in de Turkse hoofdstad
Ankara
de dodelijkste
bomaanslag
in de geschiedenis van Turkije plaats. Nabij het
station Ankara Centraal
vonden twee explosies plaats te midden van honderden mensen die zich aan het verzamelen waren voor een demonstratie. De demonstratie was aangekondigd als een grote vredesmars tegen het geweld van het Turkse leger en de
Koerdische Arbeiderspartij
(PKK), dat het land al maanden in zijn greep hield. De mars werd georganiseerd door de Turkse vakbonden KESK en D?SK, en de kamers van Architecten en Ingenieurs en Medici.
[1]
[2]
De linkse politieke partij
HDP
ondersteunde de demonstratie.
[3]
De aanslag vond plaats dicht bij het hoofdkantoor van de Turkse inlichtingendienst
M?T
.
[4]
Een video van de explosie verscheen al snel op sociale media, net zoals gebeurde na de
bomaanslag in Suruc
, die nog geen drie maanden eerder plaats had. Volgens ooggetuigen zou de politie al voor de medische diensten zijn gearriveerd, en zouden zij traangasgranaten en rubberkogels hebben afschoten richting de aanwezigen. Foto's van slachtoffers in wolken van traangas circuleerden ook op sociale media.
[5]
De leider van de HDP,
Selahattin Demirta?
, zei dat de aanslag exact overeenkwam met eerdere aanslagen in Suruc en Diyarbakir, gepleegd door sympathisanten van
Islamitische Staat
(IS). De bommen gingen midden in de HDP-groep af, wat er volgens Demirta? op wees dat zij het hoofddoelwit waren van de aanslag. De HDP houdt de AKP-regering verantwoordelijk voor de aanslagen. Volgens de leider van de nationalistische partij MHP is de terreur te wijten aan een inconsistent buitenlandbeleid ten aanzien van terroristische organisaties (een verwijzing naar de vermeende steun van de AKP voor terreurbewegingen als IS).
Volgens de Turkse premier
Davuto?lu
zijn de potentiele verdachten Islamitische Staat, de PKK en het
Revolutionair Volksbevrijdingsleger
(DHKP-C). Geen van deze partijen claimde echter de aanslag, en de laatste twee organisaties richten hun geweld meestal tot de staat, en in ieder geval niet tot deels ideologisch verwante linkse bewegingen. De verdenkingen richten zich echter al snel volledig op de Islamitische Staat. De AKP bleek al langer een lijst van potentiele zelfmoordterroristen te hebben. Toen premier Davuto?lu hierover een vraag kreeg maakte hij een bijzonder ondoordachte opmerking: "Verdachte terroristen worden geregistreerd. We kunnen echter niets ondernemen tot ze een criminele daad begaan".
[6]
De uitspraak van de premier leidde tot grote ophef; velen vroegen zich af hoe een terrorist kan worden gearresteerd na zijn zelfmoord. Volgens veel Turken worden burgers voor een enkele kritische zin over Erdogan opgesloten, terwijl terroristen hun gang kunnen gaan.
Veel partijen in Turkije wezen in verband met de aanstaande verkiezingen op 1 november 2015 in de richting van de staat als mogelijke dader.
Volgens de minister van water- en bosbeheer,
Veysel Ero?lu
, zou de HDP de aanslag zelf hebben georganiseerd om stemmen te trekken.
[7]
De dag voor de aanslag gaf de veroordeelde maffiabaas
Sedat Peker
een toespraak in
Rize
, de stad waar de familie van Erdogan vandaan komt. Peker had de bijeenkomst samen met lokale radicale geestelijken georganiseerd tegen de PKK. Tijdens zijn toespraak zei hij onder andere dat "Ze [de PKK] begrijpen het pas als overal rivieren van hun bloed stromen." Tevens gaf Peker het advies voor de AKP te stemmen, en bedreigde hij critici van president Erdogan. De openbaar aanklager van de provincie Rize maakte bekend dat het een onderzoek was gestart naar de uitspraken van Peker.
[8]
Honderden
extreemrechtse
jongeren, die Peker zien als een soort heilige, woonden de bijeenkomst bij. Vanuit de MHP en de
Grijze Wolven
kreeg Peker kritiek op zijn uitlatingen. De voorzitter van de MHP in Rize noemde het een voorbeeld van hoe onder de AKP de maffia samenwerkt met de staat.
[9]
Uit forensisch onderzoek bleek dat een van de daders een man tussen de 25 en 30 jaar oud was. Verdenkingen gingen al snel uit richting Yunus Emre Alagoz, de oudere broer van de zelfmoordterrorist Abdurrahman Alagoz die zich enkele weken eerder
in Suruc opblies
. De politie maakte de namen bekend van enkele IS-leden die recent uit Syrie waren teruggekeerd en mogelijk verband hielden met de aanslag. Alagoz stond ook op deze lijst.
[10]
De dag na de aanslag werden 14 terroristen van IS gearresteerd. Op 14 oktober werd door de Turkse politie bekendgemaakt dat het inderdaad Alagoz betrof, die zich samen met ene Omer Deniz Dundar zou hebben opgeblazen. Beide namen kwamen voor op de lijst met potentiele zelfmoordterroristen die na de aanslag op sociale media circuleerde.
[11]
De vader van Alagoz beweerde dat hij zijn zoon had aangegeven, maar dat de politie hem na een kort verhoor weer liet gaan. Ook de vader van de tweede verdachte zou de politie herhaaldelijk hebben gesmeekt om zijn zoon in de gevangenis op te sluiten.
[12]
De chefs van de politie, inlichtingen- en veiligheidsdiensten van Ankara werden op non-actief gesteld.
[13]
Hoewel van beide personen bekend is dat zij zich bij Islamitische Staat hadden aangesloten, en ten minste een van de twee meerdere malen Syrie had bezocht, beweerde premier Davuto?lu dat ze best wel voor de Koerdische PKK zouden kunnen hebben geopereerd.
[14]
IS en de PKK zijn echter al geruime tijd in oorlog met elkaar.
Herdenkingsdemonstratie in
Deventer
,
Nederland
naar aanleiding van de aanslag
Premier Davuto?lu kondigde drie dagen van nationale rouw af, niet enkel voor de slachtoffers in Ankara, maar tevens voor alle slachtoffers van terreur. Alle politieke partijen braken hun politieke campagnes voor de landelijke verkiezingen af. De zogenaamde "nationale eenheid", waar de AKP-politici na de aanslag van spraken, was niet oprecht; Davuto?lu nodigde politieke partijen uit tot een dialoog, maar nodigde de HDP niet uit, terwijl veel van de slachtoffers juist actief waren voor deze linkse partij. De HDP werd voorafgaand aan de aanslag al maandenlang dagelijks beledigd en bedreigd met opheffing door president Erdogan en premier Davuto?lu.
[15]
Hoewel er drie dagen van nationale rouw waren afgekondigd mocht er van de Turkse overheid geen herdenking plaatsvinden op de locatie van de aanslag. Een zwaarbewapend politiecordon hield de rouwstoet tegen.
[16]
Op de tweede dag van nationale rouw werd de bomlocatie zonder ceremonie of toegewezen gedenkplaats weer vrijgegeven voor het drukke verkeer van de stad. Stadsbussen reden over de bloemen heen.
[17]
Een AKP-minister noemde de slachtoffers provocateurs, die hun dood aan zichzelf te wijten hadden.
[18]
Een herdenkingsmars in Istanbul werd verboden.
[19]
De rechtse MHP hield net zoals de linkse HDP de regering verantwoordelijk voor de aanslag.
[20]
De PKK maakte na de aanslag bekend een eenzijdig bestand af te kondigen tot de Turkse verkiezingen van 1 november. Dit bestand zou gelden zolang de PKK-strijders niet werden aangevallen. De dag na de aanslag voerde de Turkse luchtmacht echter alweer bombardementen op PKK-stellingen uit in Noord-Irak en in het Turkse zuidoosten.
[21]
Een Turkse gezagvoerder noemde het eenzijdige staakt-het-vuren "betekenisloos". Volgens Turkse bronnen zouden tientallen PKK-strijders zijn gedood.
[22]
De PKK gaf ondanks de bombardementen aan zich aan het eenzijdig bestand te zullen blijven houden.
[23]
Vakbonden en studenten organiseerden een tweedaagse staking voor de rouw.
[24]
De Turkse overheid verbood het uitzenden van de videobeelden van de aanslag. Ook
sociale media
als
Twitter
en
Facebook
werden gedeeltelijk geblokkeerd.
[25]
Ook alle verslaggeving over de aanslag zou (op tijdelijke basis) zijn verboden door de Turkse media-autoriteit
RTUK
. Geen enkele zender gaf hier echter gehoor aan. De opgelegde mediastiltes zijn een standaard procedure geworden na grote rampen onder AKP-bewind, maar dit was de eerste keer dat media zich hier massaal niet aan hielden.
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
(
tr
)
Ankara'da barı? mitingi oncesinde patlama: 30 olu, 126 yaralı
Cumhuriyet
, 10 oktober 2015
- ↑
(
en
)
30 killed, 126 injured in blasts at Ankara train station
Anadolu Agency, 10 oktober 2015
- ↑
(
en
)
Ankara explosion: 30 dead at rally in Turkish capital
BBC News, 10 oktober 2015
- ↑
(
tr
)
Ankara'daki Patlamada Korkunc Rakam: Savcı, 52 Ki?i Oldu Dedi
,
Aktif Haber
, 10 oktober 2015
- ↑
Live - 'Politie gooide traangas na dodelijke aanslag Ankara'
,
de Volkskrant
, 10 oktober 2015
- ↑
Turkey has list of suicide bombing suspects: PM
Hurriyet Daily News
, 13 oktober 2015
- ↑
(
tr
)
AKP'den kan donduran katliam acıklaması: Barajı gecsinler diye
,
Birgun
, 10 oktober 2015
- ↑
Onderzoek naar Turkse maffiabaas wegens uitspraken op anti-terrorisme-bijeenkomst
,
Zaman Vandaag
, 13 oktober 2015
- ↑
MHP Rize ?l Ba?kanı’ndan Sedat Peker icin ?ok sozler
Ulusal Kanal, 13 oktober 2015
- ↑
Emniyet, Ankara katliamında I??D'ci Suruc bombacısının a?abeyinden ?upheleniyor
T24, 11 oktober 2015.
Gearchiveerd
op 7 maart 2016.
- ↑
Turkish police name brother of Isis suspect as Ankara bomber
,
The Guardian
, 14 oktober 2015.
Gearchiveerd
op 7 maart 2022.
- ↑
Two Suicide Bombers of Ankara Massacre Allegedly Identified
, Bianet, 14 oktober 2015
- ↑
Ankara bombing: Turkey suspends top security chiefs
BBC, 14 oktober 2015
- ↑
Verwarring over achtergrond aanslag Ankara
,
De Telegraaf
, 14 oktober 2015
- ↑
14 leden IS opgepakt in Turkije - ‘sfeer van wantrouwen is groot’
,
de Volkskrant
, 11 oktober 2015
- ↑
Volk wijst Erdogan aan als schuldige
, VTM Nieuws, 11 oktober 2015.
Gearchiveerd
op 10 februari 2016.
- ↑
Overheid laat Turken niet rouwen
, VTM Nieuws, 12 oktober 2015.
Gearchiveerd
op 9 februari 2016.
- ↑
Woede en verdriet in Turkije na aanslag
, NOS, 12 oktober 2015.
Gearchiveerd
op 5 maart 2016.
- ↑
?stanbul Governorate bans Ankara bombing memorial march
,
Today's Zaman
, 13 oktober 2015
- ↑
'Turkije zit vast in een diepe groef'
, NOS, 11 oktober 2015.
Gearchiveerd
op 28 november 2021.
- ↑
Turkije voert luchtaanvallen uit op PKK
,
Nu.nl
, 11 oktober 2015.
Gearchiveerd
op 8 november 2020.
- ↑
Turkey Focuses on ISIS Role in Fatal Ankara Bombings
,
Haaretz
, 11 oktober 2015.
Gearchiveerd
op 18 oktober 2015.
- ↑
Onderzoek aanslag Ankara richt zich op IS
, NOS, 12 oktober 2015.
Gearchiveerd
op 3 december 2021.
- ↑
Students, lawyers, laborers mourn with 2-day national strike
Today's Zaman, 12 oktober 2015
- ↑
(
en
)
Ankara terror attack: Turkey censors media coverage of bombings as Twitter and Facebook 'blocked'
,
The Independent
, 10 oktober 2015.
Gearchiveerd
op 3 juni 2023.
|