Een
nuntius
, ook wel aangeduid als
pauselijke nuntius
of
apostolische nuntius
, is een
diplomatiek
vertegenwoordiger van de
Heilige Stoel
in een staat. Hij vertegenwoordigt de paus zowel bij de regering van de staat als bij de rooms-katholieke
bisschoppen
van het desbetreffende land.
Een nuntius (
Latijn
voor "bode") heeft de rang van
ambassadeur
. Net als een ambassadeur wordt hij
geaccrediteerd
bij het
staatshoofd
van het land waar hij naartoe gezonden wordt. Daarom wordt hij weleens "ambassadeur van het Vaticaan" genoemd. Omdat de paus
soeverein
is van de Staat
Vaticaanstad
, is de pauselijke nuntius inderdaad ook vertegenwoordiger van deze staat, maar hij vertegenwoordigt in de eerste plaats de paus zelf, ongeacht of deze nu staatshoofd is of niet. Ook in de periode 1870-1929, toen de paus geen wereldlijke macht had, waren er pauselijke nuntii.
De nuntius is altijd een
geestelijke
. Gewoonlijk is hij
titulair aartsbisschop
.
Behalve zijn diplomatieke opdracht onderhoudt de nuntius contact met de
rooms-katholieke kerk
van het land waar hij geaccrediteerd is. Gewoonlijk neemt een nuntius deel aan de vergaderingen van de
bisschoppenconferentie
en ontvangt hij de
notulen
van alle vergaderingen.
Verder speelt een nuntius een adviserende rol bij de benoeming van
bisschoppen
. Het is zijn taak hiervoor kandidaten voor te dragen, zonder dat de paus evenwel hieraan gebonden is.
In veel landen is de nuntius van rechtswege
deken van het corps diplomatique
, wat inhoudt dat hij protocollair voorrang heeft op alle andere diplomatieke vertegenwoordigers. In staten waar dat recht niet bestond, werd de nuntius vroeger aangeduid als pro-nuntius. Sinds paus
Johannes Paulus II
hebben alle pauselijke vertegenwoordigers met ambassadeursrang de volwaardige titel van nuntius.
Een internuntius was vroeger een diplomaat die tijdelijk de Heilige Stoel vertegenwoordigde in afwachting van de benoeming van een nuntius. Sinds 1829 was de internuntius een diplomatiek vertegenwoordiger van lagere rang, gelijk aan een
buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister
, die gewoonlijk geen bisschop was, maar een
apostolisch protonotaris
. Internuntii vond men vooral in minder belangrijke landen die niet overwegend katholiek waren, zoals Nederland. Paus
Johannes XXIII
besliste in 1961 dat elke internuntius titulair aartsbisschop zou zijn en zijn opvolger
Paulus VI
verving alle internuntii door pro-nuntii.
Voor landen die geen diplomatieke betrekkingen onderhouden met de
Heilige Stoel
, wordt een apostolisch delegaat
[1]
uitgezonden om de band met de katholieke Kerk in dat land te verzekeren en te versterken. Hij is niet bij de regering van een staat geaccrediteerd. Apostolische delegaten hebben dezelfde kerkelijke rang als nuntii, maar geen formele diplomatieke status. Toch kunnen ze in sommige landen enige diplomatieke voorrechten genieten. Zo deed een apostolisch delegaat dienst als
de facto
diplomatiek vertegenwoordiger in de
Verenigde Staten
en in het
Verenigd Koninkrijk
, tot deze beide Angelsaksische landen met een hoofdzakelijk protestantse traditie aan het einde van de twintigste eeuw volledige betrekkingen met de Heilige Stoel gingen onderhouden en ze een pauselijk nuntius ontvingen.
De Heilige Stoel heeft wereldwijd 114
nuntii
en is vertegenwoordigd in 186 landen. In 2007 onderhield het Vaticaan met 17 landen geen diplomatieke betrekkingen. Negen daarvan zijn
moslimlanden
:
Afghanistan
,
Saoedi-Arabie
,
Brunei
,
Comoren
,
Maleisie
, de
Maldiven
,
Mauritanie
,
Oman
en
Somalie
. In vier landen zijn
communistische
regimes gevestigd:
China
,
Noord-Korea
,
Laos
en
Vietnam
. De overige vier zijn
Bhutan
,
Botswana
,
Myanmar
(voorheen Birma) en
Tuvalu
.
[2]
De residentie van een nuntius wordt
nuntiatuur
genoemd.
Van 2016 tot 2021 was
Augustine Kasujja
de apostolisch nuntius voor Belgie en Luxemburg.
In Nederland is de nuntiatuur gevestigd aan de Carnegielaan 5 in Den Haag, achter het
Vredespaleis
. Van 2015 tot 2021 was
Aldo Cavalli
de apostolisch nuntius voor Nederland. Als opvolger is in juli 2022
Paul Tschang In-Nam
, tot 2022 nuntius van Thailand, Cambodja, Myanmar en apostolisch gedelegeerde in Laos, benoemd.
[3]
[4]
Bronnen, noten en/of referenties
|