Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Apanage
(
Latijn
appanagium
= schenking
ad panem
= voor het brood) is de toelage (dotatie) uit de staatskas of uit het vermogen van een regerend vorst aan niet-regerende leden van het geslacht. Ook het bezit dat in hun levensonderhoud voorziet wordt apanage genoemd.
[1]
[2]
Apanage was oorspronkelijk tijdens het
leenstelsel
in de
middeleeuwen
een systeem waarbij een deel van een
kroondomein
als
leen
aan niet-regerende leden van een vorstenhuis werd toegekend.
Aangezien veelal de oudste mannelijke nakomeling dan wel alle mannelijke nakomelingen volgens plaatselijk
erfrecht
het koninkrijk erft/erven, krijgen een jongere dan wel de vrouwen een apanage, telkens met de clausule dat bij het ontbreken van wettige nakomelingen het domein weer aan de Kroon zal komen. Dat gebeurde in het bijzonder in
Frankrijk
vanaf de dertiende eeuw, zoals bijvoorbeeld bij de
hertogen
van
Orleans
en van
Nemours
het geval was.
De oudste zoon van
Filips de Stoute
en diens tweede echtgenote
Maria van Brabant
,
Lodewijk
, halfbroer van
Filips I van Castilie
, ontving van Filips IV als apanage het
graafschap Evreux
,
Etampes
,
Beaumont-le-Roger
,
Meulan
en
Gien
en werd zo Graaf van Evreux (1316).
Het apanage Bourgondie kwam in 1364 toe aan de jongste van de vier koningszonen, Filips, met voogdij over het territorium om met de opbrengst ervan in zijn onderhoud te kunnen voorzien.
Filips de Stoute
, zoon van koning Jan II van Frankrijk, werd zo stamvader van de Bourgondische dynastie. Na de plotselinge dood in 1477 van de Bourgondische hertog
Karel de Stoute
op het slagveld in Nancy en het ontbreken van een wettelijke opvolger viel het apanage
Bourgondie
weer toe aan de Franse kroon.
In Nederland bedoelt men tegenwoordig met
apanage
een
jaarwedde
uit de staatskas toegekend aan de niet-regerende leden van een vorstenhuis. In Nederland zijn dat sinds 30 april 2013 twee leden, te weten
prinses Beatrix
en
koningin Maxima
.
[3]
[4]
Tot hun overlijden ontvingen ook
prinses Juliana
,
prins Bernhard
en
prins Claus
een apanage.
[3]
[5]
In Belgie wordt de term dotatie gebruikt.
[6]
Bronnen, noten en/of referenties
|