Anabole steroiden
, ook wel
anabole androgene steroiden (AAS)
, zijn prestatieverhogende middelen die - hoewel ze wereldwijd uit de officiele handel zijn genomen - aan
populariteit
winnen, met name onder amateursporters.
Een flesje met de anabole steroide Depo-Testosterone (testosterone cypionate)
De ontdekker van de synthetische steroiden is
John B. Ziegler
, als ploegarts begeleidde hij in 1954 het Amerikaans gewichthefferteam in het wereldkampioenschap te Wenen. Nadat een Russische collega hem had ingelicht over het gebruik van synthetische testosteron op hun atleten ging hij zelf aan de slag en ontwikkelde het product
Dianabol
, de moeder van alle anabolen. Jaren later kreeg hij echter dezelfde atleten over de vloer met klachten als een vergrote
prostaat
, moeilijkheden bij het urineren, leverziektes en afwijkingen aan de teelballen.
Anabole steroiden zijn synthetische
steroiden
afgeleid van het mannelijk geslachtshormoon
testosteron
. Testosteron is het belangrijkste mannelijk geslachtshormoon dat wordt geproduceerd in de
testis
en de
bijnierschors
. Het veroorzaakt de secundaire geslachtskenmerken en bevordert de opbouw van
eiwitten
. Vanwege deze werking wordt het vaak als
doping
in de sportwereld gehanteerd. Het wordt net zoals vele andere hormonen gemaakt uit
cholesterol
.
Er zijn twee verschillende werkingen van anabolen;
- Er zijn er die zich binden aan de androgene ontvanger in de spiercel, waarna ze overgaan tot het omzetten van eiwitten. Dit zorgt voor de vergroting van de spiermassa.
- De andere steroiden binden zich niet of nauwelijks aan de androgene receptor maar zijn in staat er voor te zorgen dat het spierweefsel niet wordt afgebroken wanneer het lichaam
glutamine
aan de spieren wil onttrekken.
Allen hebben publiekelijk hun gebruik toegegeven.
- Anabole
steroiden zorgen voor een verhoogde
proteinesynthese
. De proteinesynthese in het
menselijk lichaam
bevindt zich constant in een evenwicht van
opbouw
en
afbraak
, anabolen zorgen niet alleen voor betere opbouw maar ook voor een remmende afbraak.
- De tweede belangrijkste eigenschap is de stimulerende werking op de
aanmaak
van (
hemoglobine
-bevattende)
rode bloedcellen
. Dit leidt tot een verhoging van de zuurstofcapaciteit (
VO2max
), dus tot een groter uithoudingsvermogen.
- Anabolica en testosteron zouden ook zorgen voor een verhoging van de opslag van
glycogeen
. Uit dierenexperimenten op
castraten
is, na toediening van deze stoffen, echter een duidelijke verlaging van het gehalte aan opgeslagen glycogeen in de
skeletspieren
en de
hartspier
gebleken.
- Aan anabolica wordt een immuunstimulerende werking toegeschreven, dat wil zeggen een versterking van de
lichamelijke afweer
bij
infecties
.
- Sneller herstel van de spieren na een workout.
- Testosteron zorgt voor een verhoogde
aanmaak
van het
groeihormoon
(STH) in het lichaam, waardoor de
afzetting
van
calcium
-mineralen in het beendergestel wordt verhoogd.
- De psychologische werking van anabolen op sporters, wat een niet te overzien positief effect kan teweegbrengen op het prestatiepotentieel van de sporter.
- Verhoogde staat van concentratie (steroiden worden ook gebruikt door studenten in de Verenigde Staten)
Uit tal van wetenschappelijke onderzoeken blijken zeer ernstige bijwerkingen, met name cardiovasculair. De kans op hartfalen door het gebruik van anabolen steroiden neemt toe. In een studie hadden van de 17 bodybuilders die anabolen gebruik(t)en, 15 een dusdanig verdikte hartspier dat er sprake is van
hypertrofische cardiomyopathie
: een zeer ernstige aandoening, met gevolgen voor het inspanningsvermogen en algemeen welbevinden. Rond de 5% zal overlijden door deze aandoening.
Bij overmatig of onjuist gebruik door vrouwen treden er vooral viriliserende effecten op, die meestal onomkeerbaar zijn.
Het zorgt voor
hirsutisme
, gezichts- en
lichaamsbeharing
, verdieping van de stem, ontregeling van de
menstruatiecyclus
en een aanzienlijke vermindering van de vrouwelijke geslachtskenmerken.
Gebruik van steroiden kan zorgen voor :
- Acne op het hoofd, de borstkas en de rug.
- Ontwikkeling van borsten (
gynaecomastie
) door
oestrogeenvorming
- Levertumoren,
cirrose
en
geelzucht
kunnen optreden (vooral bij een overdosis van orale steroiden, die twee keer door de lever komen bij inname)
- Pijn in maag- en darmkanaal en mogelijke bloedingen
- Vergroting van de
prostaat
bij mannen (moeilijkheden bij urineren, sommige ‘anabole sporters’ hebben sondes nodig om te urineren)
- Optreding van striae,
striemen
in de huid door de fenomenaal snel groeiende spiermassa
- Opgezwollen gezicht door vasthouden van water (problemen in de osmoseregeling)
- Vergrote kans op hartaandoeningen
- Hoge bloeddruk en afname van de goede
cholesterol
- Bij mannen kunnen testikels tijdelijk een kleinere vorm aannemen indien er geen voorzorg voor wordt getroffen (proviron, pregnyl)
- Bij mannen verhoogt het de kans op
impotentie
.
- De natuurlijke productie van testosteron kan stoppen.
- Stoornissen in de bloedstolling (
tromboses
)
- Kans op
cataract
- Haaruitval
Mensen die genetische kwalen hebben geerfd van hun ouders kunnen ook eerder last krijgen van deze kwalen. Een eigenschap van steroiden is dan ook dat het lichaamsfuncties versnelt. Genetica spelen ook een rol bij het ondervinden van eventuele negatieve eigenschappen.
Anabole steroiden kunnen op meerdere manieren worden toegediend, aan de ene kant door een orale toediening in de vorm van capsules (het androgeen andriol) of pillen, aan de andere kant door middel van een injectie of het aanbrengen op de huid in de vorm van een gel.
De orale inname van testosteron, zelfs in grote hoeveelheden, heeft minder effect (in tegenstelling tot injecties) op het lichaam omdat de opgenomen testosteron zeer snel in de lever wordt gemetaboliseerd in nutteloze metabolieten als
androsteron
en andere
ketosteroiden
, die dan toch uiteindelijk in de urine zullen belanden. Orale toediening op dergelijke manier is dus niet efficient. Het komt immers twee keer door de lever heen alvorens het bij de receptoren aankomt.
Om deze metabolisatie van de lever te voorkomen wordt er aan de steroiden een
alkyl
toegevoegd, zodat ze de passage door de lever heelhuids doorkomen. Het probleem bij deze toevoeging aan de steroiden (17-AA of
17 alpha alkylated steroids
zoals
fluoxymesteron
,
methyltestosteron
,
stanozolol
) is dat deze de lever zwaar aantasten (
leverkanker
, leverontstekingen (
hepatitis
), afsterven van de levercellen).
Daarom wordt er meestal geopteerd voor de injectiemethode.
De steroiden worden rechtstreeks geinjecteerd in het spierweefsel (in een ader kan dodelijk zijn) en hoeven dus niet
eerst de lever te passeren
. Uiteindelijk worden ze wel onschadelijk gemaakt door de lever. Met behulp van aspireren is er een minder grote kans om in een ader te injecteren. Aspireren is het terugtrekken van de spuit nadat deze in het spierweefsel zit. Indien er zich bloed in de spuit bevindt, dan zit de naald in een bloedvat of ader. De toediener dient dan op een andere plaats te injecteren.
Meestal wordt een origineel steroidenmolecule met een organisch zuur vermengd, waardoor er een
ester
ontstaat. Deze ester wordt gemakkelijk getransporteerd in het lichaam waar ze zich kan nestelen en langzaam terug omgezet worden in de originele steroiden.
| Bronnen, noten en/of referenties
|