Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Algemene beschouwingen
zijn, in de Nederlandse politiek, vergaderingen van een politiek orgaan als de Tweede Kamer of een
gemeenteraad
die worden gehouden om te discussieren over de plannen die de regering (of het
college van burgemeester en wethouders
) voor de komende periode hebben gepresenteerd.
Algemene beschouwingen vinden gewoonlijk elk jaar plaats om de plannen voor het komende jaar te bespreken. Het verschil met gewone vergaderingen is dat bij de algemene beschouwingen niet wordt gepraat over de voorstellen die op dat moment actueel zijn, maar over het totale beleid.
Het bekendst zijn de
algemene politieke beschouwingen
die na
Prinsjesdag
, meestal op de woensdag en donderdag, in de
Tweede Kamer
worden gehouden. Samen met Prinsjesdag worden de algemene politieke beschouwingen gezien als de drie belangrijkste dagen in het parlementaire jaar. In deze algemene beschouwingen wordt de
troonrede
besproken, maar er wordt ook op de
Rijksbegroting
gereageerd, die officieel pas later (in de begrotingsbesprekingen) aan de orde komt. De algemene beschouwingen hebben een vast verloop:
- Eerst komen alle
fractievoorzitters
van de Tweede Kamerfracties aan het woord.
- Vervolgens kan de
minister-president
hierop reageren.
- Dan krijgen de fractievoorzitters opnieuw het woord. Vaak worden
moties
ingediend, bijvoorbeeld een voorstel om ergens extra geld aan te besteden.
- Ten slotte kan de minister-president daarop reageren, door bijvoorbeeld aan te geven hoe het kabinet tegenover de voorgestelde moties staat.
De spreektijd en de volgorde waarin de fractievoorzitters aan het woord komen is ook precies bepaald: eerst de grootste oppositiepartij, dan de grootste coalitiepartij, dan de op een na grootste oppositiepartij, enzovoorts. Dat is de zogenaamde "begrotingsvolgorde", die ook bij de begrotingsbehandelingen wordt gehanteerd.
Als een fractievoorzitter of de minister-president aan het woord is, kunnen andere fractievoorzitters
interrumperen
; dat wil zeggen de spreker onderbreken met een vraag of opmerking. Iedere fractievoorzitter mag per spreker maximaal drie keer interrumperen. De voorzitter van de Tweede Kamer zorgt ervoor dat die interrupties niet uit de hand lopen.
De algemene beschouwingen krijgen in de regel veel media-aandacht en worden rechtstreeks op
tv
uitgezonden.
In 1980 en 2004 werden de algemene beschouwingen enige tijd uitgesteld wegens ziekte van de minister-president (respectievelijk
Van Agt
en
Balkenende
). In 2004 werd vervolgens besloten de minister-president te laten vervangen door de vicepremier. In 2010, 2012 en 2017, werden de algemene beschouwingen in hun geheel afgelast omdat op dat moment een
kabinetsformatie
gaande was. Er werd in deze gevallen besloten de algemene beschouwingen samen te voegen met de
Regeringsverklaring
van het nieuwe kabinet.