Aleksandr Konstantinovitsj Glazoenov
(
Russisch
: Александр Константинович Глазунов) (
Sint-Petersburg
,
10 augustus
1865
-
Parijs
,
21 maart
1936
) was een
Russisch
componist
,
dirigent
en
pianist
.
Afkomstig uit een welgestelde uitgeversfamilie uit Sint-Petersburg, kon de hoogbegaafde en financieel onafhankelijke Aleksandr Glazoenov zich al heel vroeg aan zijn hogere roeping, de compositie, wijden en zich ook al spoedig in nationale en internationale waardering en achting verheugen. Eerste compositiepogingen deed hij al op 11-jarige leeftijd. Hij had eerst les bij
N. Jelenkovski
; in 1879 werd hij bekend met
Mili Balakirev
, die hem bij
Nikolaj Rimski-Korsakov
als priveleerling aanbeval. Na twee jaar onderwijs begon hij aan het componeren van zijn eerste symfonie. In hetzelfde jaar (1882) voltooide hij zijn eerste strijkkwartet, dat evenals de symfonie al spoedig erkenning vond. In 1884 ontmoette hij voor de eerste keer
Pjotr Iljitsj Tsjaikovski
, met wie hij spoedig goed bevriend werd.
Glazoenov woonde heel lang bij zijn moeder in die op hem paste als een waakhond. Hij was toen al dik over de veertig. Ze deelden samen een appartement met twee kamers. Het is dan ook niet vreemd dat Glazoenov zijn heil vaak zocht in de alcohol. Het is waarschijnlijk ook de reden dat na 1906 Glazoenov weinig nog geschreven heeft.
Zijn buitengewone muzikale geheugen stelde hem in staat om samen met Rimski-Korsakov in 1887 enkele onvoltooide werken van
Alexander Borodin
af te ronden, na diens dood. Hij schreef de ouverture tot
Prins Igor
vanuit het geheugen op. Daarnaast completeerde hij ook het derde bedrijf van de opera en maakte de orkestratie van de derde symfonie van Borodin.
Hij maakte ook kennis met een groot muziek- en cultuursponsor,
Mitrofan Petrovitsj Beljajev
, die hem in de volgende jaren financieel steunde.
Zijn debuut als
dirigent
vond plaats in oktober 1887. Als dirigent kwam hij meer in het westelijke buitenland en zo kon hij naast zijn eigen muziek ook die van zijn Russische collega's aan een groot publiek bekendmaken, onder meer bij de
Russische concerten
tijdens de
wereldtentoonstelling van 1889
in Parijs.
In 1899 werd hij
professor
voor
instrumentatie
en
contrapunt
aan het
conservatorium van Sint-Petersburg
. Ook na de
oktoberrevolutie
bleef hij op deze positie. In 1928 kon hij als Jurylid van de
Franz Schubert
-compositiewedstrijd
naar
Wenen
reizen, en vestigde zich dat zelfde jaar met zijn vrouw Olga en zijn stiefdochter Elena, die ook zijn twee concerten geregeld uitvoerde, in Parijs.
Als een van de weinige klassieke componisten schreef hij een aantal werken voor de
saxofoon
.
Aleksandr Glazoenov overleed op 70-jarige leeftijd in Parijs, totaal uitgeput.
Sjostakovitsj
herinnert zich dat Glazoenov geen geweldige pianotechniek had en dat hij altijd speelde met tussen zijn derde en vierde vinger een sigaar geklemd en toch geen enkele noot miste. Hij was dus niet zo’n virtuoos als
Rachmaninoff
of
Medtner
. De manier waarop Glazoenov voor piano schreef was orkestraal. De pianist en pianopedagoog
Heinrich Neuhaus
schreef dat als je de pianoconcerten van Glazoenov wil spelen je over drie handen moet beschikken; een voor de octaven in de bas en twee om alle noten in de discant te kunnen spelen. Het enige stuk van Glazoenov dat nog wel eens gebruikt wordt als studiemateriaal voor piano is de Trois Etudes, op.31; zijn beide pianoconcerten worden nooit meer gespeeld.
Glazoenov komt de verdienste toe, dat hij in zijn werken een synthese bewerkte tussen de stromingen van de muziek van
Het Machtige Hoopje
(
Modest Moessorgski
, Alexander Borodin,
Cesar Cui
, Nikolaj Rimski-Korsakov en Mili Balakirev), dat een nationaal-Russisch, aan het idioom van de folklore georienteerd compositie-ideaal nastreefde, en de daartegenoverstaande, meer westelijk georienteerde stroming met
Pjotr Iljitsj Tsjaikovski
aan de spits. Hij was een briljant orkestrator, een begaafd kunstenaar in het gebruik van het contrapunt en een meester van de vormgeving. Zijn muziek bezit een zeer positieve grondstemming en een zucht naar pathos en heroische gestiek.
- 1880-1882
Symfonie No. 1 in E-groot "Slavische symfonie"
voor orkest, op. 5
- Allegro
- Scherzo: Allegro
- Adagio
- Finale: Allegro
- 1881-1884
Ouverture No. 1 in g-klein "Over drie Griekse thema's"
voor orkest, op. 3
- 1881-1885
Ouverture No. 2 in D-groot "Over drie Griekse thema's"
voor orkest, op. 6
- 1881-1887
Suite caracteristique
voor orkest, op. 9
- Introduction
- Danse rustique
- Intermezzo scherzando
- Carneval
- Pastorale
- Danse orientale
- Elegie
- Cortege
- 1882
Serenade No. 1 in A-groot
voor orkest, opus 7
- 1884
Serenade No. 2 in F-groot
voor klein orkest, op. 11
- 1884
Idyll
voor hoorn en strijkorkest
- 1884
Serenade No. 2
voor hoorn en strijkorkest
- 1884-1887
Poeme Lyrique in Des-groot
voor orkest, op. 12
- 1885
Ter gedachtenis aan een held
elegie voor orkest, op. 8
- 1885
Stenka Rasin in b-klein
symfonisch gedicht, op.13
- 1886-1887
Twee stukken voor orkest
op. 14
- Idylle - andante
- Reverie orientale - adagio
- 1886
Symfonie No. 2 fis-klein "Ter nagedachtenis aan "
Franz Liszt
"
voor orkest, op. 16
- Andante maestoso: Allegro
- Andante
- Scherzo: Allegro vivace
- Intrada: Andante sostenuto
- 1888
Mazurka G-groot
op. 18
- 1887
De woud cis-klein
fantasie voor orkest, op. 19
- 1887-1888
Twee stukken
voor cello en orkest, op. 20
- 1888
Une fete slave G-groot
symfonische schetsen naar het finale uit het 3e strijkkwartet voor orkest, op. 26a
- 1889
Bruiloftmars Es-groot
voor orkest, op. 21
- 1889
Het meer E-groot
fantasie voor orkest, op. 28
- 1889
Orientalische Rhapsodie G-groot, voor orkest, op. 29
- 1889
Mars van de duivels Bes-groot
- 1890
Het Kremlin
symfonische schilderij in drie delen voor orkest, op.30
- Popular Festival
- In the Cloister
- The Entrance and the Coronation of the Prince
- 1890
Symfonie No. 3 D-groot
op. 33
- Allegro
- Scherzo (Vivace)
- Andante
- Finale (Allegro moderato)
- 1891
Meditation
voor viool en orkest, op. 32
- 1891
De lente D-groot
symfonische schilderij voor orkest, op. 34
- 1892
Carneval F-groot
ouverture voor groot orkest en orgel, op. 45
- 1893
Chopiniana - Suite naar pianostukken van
Frederic Chopin
voor orkest, op. 46
- Polonaise
- Nocturne
- Mazurka
- Tarantelle
- 1893
Symfonie No. 4 Es-groot
voor orkest, op.48
- Andante - Allegro moderato - Andante
- Scherzo: Allegro vivace
- Andante - Allegro
- 1894
Cortege solennel D-groot
op. 50
- 1894
Concertwals no. 2 F-groot
op. 51
- 1894
Ballettscenes A-groot
suite voor orkest, op.52
- Preambule
- Marionnettes
- Mazurka
- Scherzino
- Pas d'action
- Danse Orientale
- Valse
- Polonaise
- 1894
Fantasie - "Van de duisternis tot het licht"
voor orkest, op. 53
- 1895
Orientalische suite
voor orkest
- 1895
Symfonie No. 5 Bes-groot
voor orkest, op. 55
- Moderato maestoso - Allegro
- Scherzo. Moderato
- Andante
- Allegro maestoso
- 1896
Symfonie No. 6 c-klein
voor orkest, op. 58
- Adagio - Allegro passionato
- Tema con variazioni
- Intermezzo. Allegretto
- Finale. Andante maestoso - Moderato maestoso
- 1898
Suite uit het ballet "Raymonda"
op.57a
- 1900
Chant du Menestrel
voor
cello
en orkest, op. 71
- 1900
Ouverture solennelle
voor orkest, op. 73
- 1901
Variaties over een Russisch thema
in samenwerking met
Anatoli Ljadov
,
Nikolaj Rimski-Korsakov
,
J?zeps V?tols
e.a.
- Thema
- Variatie I
- Variatie II
- Variatie III
- Variatie IV
- Variatie V
- Variatie VI
- 1901
Mars op een Russisch Thema Es-groot
voor orkest, op. 76
- 1902-1903
Symfonie No. 7 F-groot - "Pastorale"
op. 77
- Allegro moderato
- Andante
- Scherzo
- Finale. Allegro maestoso
- 1902
Ballade F-groot
voor orkest, op. 78
- 1902
Uit de middeleeuwen E-groot
suite voor orkest, op. 79
- Prelude
- Scherzo
- The Troubador's Serenade
- Finale: the Crusaders
- 1904
Concert a-klein
voor viool en orkest, op. 82
- Moderato
- Andante sostenuto
- Tempo I
- Allegro
- 1904-1910
Symfonie No. 9
(unvoltooid - Fragment in een beweging)
- 1905-1906
Symfonie No. 8 Es-groot
voor orkest, op. 83
- Allegro moderato
- Mesto
- Allegro
- Finale: Moderato sostenuto - Allegro moderato
- 1906
Twee Preludes
voor orkest, op. 85
- 1908
Het lied van het noodlot d-klein
dramatische ouverture voor orkest, op. 84
- 1909
Tot de nagedachtenis van
Nikolaj Gogol
C-groot
symfonische proloog voor orkest, op. 87
- 1909
Finse Fantasie C-groot
voor orkest, op. 88
- 1910
Cortege solennel Bes-groot
voor orkest, op. 91
- 1910-1911
Concert No. 1 f-klein
voor piano en orkest, op. 92
- Allegro moderato
- Thema met variaties
- 1912
Finse schetsen E-groot
voor orkest, op. 89
- 1914-1915
Parafrase op de hymne van de geallieerden
voor orkest, op. 96
- 1916
Karelische Legende a-klein
voor orkest, op. 99
- 1917
Concert No. 2 B-groot
voor piano en orkest, op. 100
- 1917
Mazurka Oberek D-groot
voor viool en orkest, op. 104
- 1918
Lied van de Wolgaschippers
voor orkest, op. 97
- 1931
Concerto ballata C-groot
voor cello en orkest, op. 108
- 1933-1934
Poeme Epique
- 1934
Concert Es-groot
voor
altsaxofoon
en strijkorkest, op. 109
- 1890
Fanfares voor het 25e componisten-jubileum van Nikolaj Rimski-Korsakov
in samenwerking met Anatoli Ljadov
- 1893
Concertwals No. 1 D-groot
, op. 47 (ook voor orkest)
- 1896
Cantate ter gelegenheid van de feestelijkheden rondom de kroning van Nicolaas II in mei 1896
voor solisten, koor en orkest op. 56
- 1898
Feestelijke cantate tot het 100-jarig jubileum van het Pavlov-instituut* 1898 voor solisten, vrouwenkoor en twee piano's achthandig, op. 63
- 1899
Cantate op
Poesjkin
voor solisten, koor en orkest, op. 65
- 1902
Cantate in herinnering aan
M. Autokolski
naar Marschak in samenwerking met Anatoli Ljadov
- 1912
Cantate ter gelegenheid van het vijftigjarig jubileum van het conservatorium in Sint-Petersburg
voor koor en orkest
Voltooid in
|
titel
|
aktes
|
premiere
|
libretto
|
choreografie
|
1896-1897
|
Rajmonda
, op. 57
|
3 bedrijven
|
7 januari 1898,
Sint-Petersburg
,
Mariinskitheater
|
L. Paschkowa
|
Marius Petipa
|
1898
|
Les ruses d'amour
(ook bekend als:
The Trial of Damis
of
Madame Soubrette
), op. 61
|
1 akte
|
1900, Sint Petersburg
|
|
Marius Petipa
|
1900
|
De jaargetijden
, op. 67
- L'Hiver. Introduction
- ler Tableau
- Variation I 'Le Givre'
- Variation II 'La Glace'
- Variation III 'La Grele'
- Variation IV 'La Neige'
- 2me Tableau. Le Printemps
- 3me Tableau. L'Ete
- Valse des Bluets et des Pavots
- Barcarolle
- Variation
- Coda
- 4me Tableau. L'Automne
- Petit Adagio
- Allegro
- apotheose
|
1 akte, 4 scenes en apotheose
|
20 februari 1900, Sint Petersburg,
Keizerlijk Hermitagetheater
|
|
Marius Petipa
|
1908
|
Introductie en dans van Salome
tot het drama van
Oscar Wilde
, op. 90
|
|
1908
|
|
|
- 1913
De Koning der jooden
, muziek tot het drama van
K. K. Romanov
, op. 95
- Introduction and Chorus
- Song of the Disciples of Jesus
- Entr'acte to Act II
- Trumpets of the Levites
- Act II - Conclusion
- Entr'acte to Act III, Scene 1
- Entr'acte to Act III, Scene 2
- Syrian Dance
- Entr'acte to Act IV
- Shepherd's Musette
- Psalm of the Believers
- 1912-1913
Masquerade
, theatermuziek naar een stuk van
Michail Joerjevitsj Lermontov
- 1892
Triomfmars
voor groot orkest en koor (ad. lib.), op. 40 gecomponeerd voor de
wereldtentoonstelling van 1893
in
Chicago
- 1889
Hymne op
Poesjkin
voor vrouwenkoor en piano, op. 66
- 1905
Lied van de Wolgaschippers
voor koor en orkest, op. 97
- 1906
De deputeerde van het Russisch volk
liedhymne voor koor en piano (of orkest) naar
Sokolov
- 1907
Liefde
naar
Sjoekovski
voor gemengd koor a capella, op. 94
- 1914
Tot nagedachtenis aan
M. D. Skobelev
voor koor en orkest
- 1882-1885
Vijf Romances
, op. 4
- 1883
Optocht tot de eer van
V. V. Stasov
voor zang en piano op een eigen tekst
- 1890
De mooije
romance naar
Aleksandr Sergejevitsj Poesjkin
- 1900
Chant sans bornes
voor sopraan, alt en piano, op. 80
- Chanson Bachique
op. 27 No. 1
- Lied
voor hoge stem en orkest, op. 60 Nr.1
- 1881-1882
Strijkkwartet No. 1 in D-groot
, op. 1
- 1883-1884
Strijkkwartet No. 2 in F-groot
opus 10
- 1886
Vijf noveletten
voor strijkkwartet, op. 15
- 1886-1888
Strijkkwartet No. 3 in G-groot "Quator Slave"
op. 26
- 1887-1888
Strijkkwartet op de naam B-LA-F Bes-groot
in samenwerking met Nikolaj Rimski-Korsakov,
Anatoli Ljadov
en Alexander Borodin
- 1887-1891
Suite C-groot
voor strijkkwartet, op. 35
- 1888
Praeludium en twee marzurkas
voor piano, op. 25
- 1890
Traumerei (dromerij) Des-groot
voor hoorn en piano, op. 24
- 1891-1892
Strijkkwintet A-groot
op. 39
- 1892
In modo religioso
kwartet voor trompet, hoorn en twee trombones, op. 38
- 1893
Elegie
voor
altviool
en piano, op. 44
- 1894
Strijkkwartet No. 4 a-klein
op. 64
- 1898
Strijkkwartet No. 5 d-klein
op. 70
- 1899
Albumblatt Des-groot
voor trompet en piano
- 1920-1921
Strijkkwartet No. 6 Bes-groot
op. 106
- 1930
Strijkkwartet No. 7 C-groot
op. 107
- 1932
Kwartet Bes-groot
voor vier
saxofoons
, op. 109
- 1906-1907
Praeludium en fuga No. 1 D-groot
op. 93
- 1914
Praeludium en fuga Nr. 2 d-klein
op. 98
- 1934-1935
Fantasie g-klein
op. 110
- 1883
Suite op het thema S-A-S-C-H-A
voor piano, op. 2
- Allegro energico
- Prelude: Allegro moderato
- Scherzo: Allegretto
- Nocturne: Andante amoroso
- Valse: Allegro
- 1888
Praeludium en twee mazurkas
op. 25
- 1889
Twee stukken
voor piano, op. 22
- Barcarolle: Allegretto
- Novelette: Allegretto tranquillo
- 1889
Nocturne Des-groot
op. 37
- 1890
Wals over het thema S-A-B-E-L-A
op. 23
- 1893
Groote concertwals Es-groot
op. 41
- 1894
Barcarole Fis-groot "op de swarte toetsen"
- 1895
Praeludium en fuga d-klein
op. 62
- 1895
Madrigaal in A-groot
voor twee piano's vierhandig
- 1900
Thema en Variaties fis-klein
op. 72
- 1901
Sonate No. 1 b-klein
op. 74
- 1901
Sonate No. 2 e-klein
op. 75
- 1907
Optocht ter gelegenheid van de verjaardag van Rimski-Korsakov D-groot
voor piano vierhandig
- 1917/1918
Twee Poemes-Improvisations (g-klein, e-kein)
- 1918-1923
Vier Preludes en fuga's
op. 101
- 1919-1920
Fantasie f-klein
voor twee piano's, op. 104
- 1926
Praeludium en fuga e-klein
- 1929-1930
Fantasie
voor twee piano's