Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Albertus Jacobus Duymaer van Twist
(
Deventer
,
20 februari
1809
?
Diepenveen
,
3 december
1887
) was een
Nederlands
politicus
en bestuurder.
Duymaer van Twist werd geboren te Deventer als zoon van de jurist
Albertus Jacobus Duymaer van Twist (1775-1820)
, hoogleraar aan de
Rijkshoogeschool Groningen
, en Judith van Loghem. Hij vocht als student met de Leidse Vrijwillige Jagerscompagnie in de Tiendaagse veldtocht en werd
advocaat
. Later was hij als politicus en als verzoenende
liberaal
zeer invloedrijk. In het midden van de negentiende eeuw leidde hij de gematigde liberalen (moderaten) in de
Tweede Kamer
. Als Kamerlid hield hij goed doorwrochte redevoeringen. In 1850-1851 was hij
Tweede-Kamervoorzitter
.
Van 1851 tot in 1856 was hij
gouverneur-generaal
in
Nederlands-Indie
. Daar onderzocht hij de werking van het
cultuurstelsel
. Hij ontwikkelde zich tot voorstander van de geleidelijke afschaffing ervan. Hij had meer oog voor de belangen van de Nederlandse kolonisten dan voor die van het vaderland en kwam daardoor steeds meer in botsing met de minister van kolonien
Charles Ferdinand Pahud
.
[2]
Vlak voor zijn vertrek kreeg hij te maken met klachten van de assistent-resident
Eduard Douwes Dekker
(later bekend als de schrijver Multatuli) over het optreden van de
regent
(inlandse hoofdman) van het district
Lebak
. Duymaer van Twist reageerde door Douwes Dekker over te plaatsen, die daarop ontslag nam. Hij weigerde Douwes Dekker nog te woord te staan en vertrok naar Nederland. Hierna keerde hij terug in het
parlement
, eerst vier jaar als afgevaardigde voor
Amsterdam
en daarna als
senator
voor
Zuid-Holland
. In laatstgenoemde functie speelde hij in 1875 een belangrijke rol bij een korte
kabinetscrisis
.
Hij overleed op 78-jarige leeftijd te
Rande
in de gemeente
Diepenveen
, waar hij voor zijn terugkeer uit Nederlands-Indie het buitenhuis
Nieuw Rande
had laten bouwen. "Over de ruggen van de Indische koelies", zo schreef Multatuli venijnig. Van Twist heeft nooit op Multatuli's weergave van de zaak-Lebak, zoals verwoord in de
roman
Max Havelaar
, willen reageren.
- Hij weigerde een ministers-portefeuille (onder andere van Financien en Kolonien) in 1849 en 1868
- Hij weigerde in 1857 het ministerschap van Binnenlandse Zaken
Groepsportret van A. J. Duymaer van Twist schakend met zijn (aanstaande) vrouw temidden van haar familie op Huize Westervoorde in Olst (
Aleida Budde
, 1837)
Bronnen, noten en/of referenties
- De informatie op deze pagina, of een eerdere versie daarvan, is geheel of gedeeltelijk afkomstig van
www.parlement.com
. Overname was tot 1 februari 2016 toegestaan met bronvermelding.
- ↑
benoemd bij K.B. van 21 januari 1851
- ↑
Brieven aan den gouverneur-generaal Duymaer van Twist van vrienden in het vaderland. Medegedeeld door J.M. Zwart. Bijdragen en Mededeelingen van het Historisch Genootschap. Deel 60, 1939
|
Gouverneurs-generaal van Nederlands-Indie