Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Het plein
Naghshe Jahan
in
Isfahan
is aangelegd door sjah Abbas de Grote
Sjah Abbas met een wijnjongen
,
Perzische miniatuur
uit
1627
Abbas I de Grote
luister
ⓘ
(
Perzisch
: ??? ???? ????,
Azerbeidzjaans
: ?ah Buyuk Abbas) (
27 januari
1557
?
19 januari
1628
) was
sjah
van
Perzie
van 1586 tot 1628. Hij was afkomstig uit de dynastie van de
Safawieden
.
Hij was de zoon van sjah
Mohammed Chodabende
. Tijdens de woelige regeringsperiode van zijn vader, waarin het rijk verzwakte, was hij
landvoogd
van de streek
Khorasan
. Na de moord op zijn oudere broer en de troonsafstand van zijn vader kwam hij in
1586
aan het bewind. Met een door hem gemoderniseerd leger overwon hij de
Oezbeken
in het oosten en heroverde hij de steden
Mashhad
en
Herat
.
In
1621
ontnam hij
Kandahar
op het
Moghulrijk
. Hij versloeg het
Ottomaanse Rijk
in
1606
en heroverde
Azerbeidzjan
en
Armenie
. Voorts bezette hij
Bagdad
en de
sjiitische
heilige plaatsen
Najaf
en
Karbala
in
Irak
.
Hij slaagde er echter niet in
Europa
tot een verbond tegen het Ottomaanse rijk te bewegen. Daardoor was hij genoodzaakt in
Georgie
een inlandse prins te laten regeren.
Met hulp van de Engelsen ontnam hij
Hormoez
, een eiland in de
Perzische Golf
, aan de Portugezen en stichtte hij in die omgeving de haven
Bandar Abbas
.
Verscheidene provincies van Perzie kwamen tot rust. Hij verhief
Isfahan
tot zijn residentie. Hij liet er grote bouwwerken optrekken aan het door hem aangelegde plein
Naghshe Jahan
en bracht er 3000 Armeense gezinnen naartoe. Onder zijn bewind kwam de cultuur tot grote bloei. Hij zorgde voor wegen en bruggen.
Ook de Nederlandse
VOC
kreeg van Abbas de Grote toestemming om
handelsposten
in onder andere Isfahan te stichten. Vanaf 1618 tot aan zijn overlijden in 1628 was de Nederlandse kunstschilder
Jan Lucasz. van Hasselt
aan zijn hof verbonden. Van Hasselt functioneerde ook als handelsagent voor Abbas de Grote.
Christelijke geestelijke orden werden onder zijn regering in Perzie toegelaten. Hij was zeer begaafd, maar gedroeg zich als een wreed despoot: hij liet twee broers en een van zijn zonen blind maken en zijn oudste zoon terechtstellen.
Na zijn dood in 1628 werd hij opgevolgd door zijn kleinzoon
Safi
.
Abbas I was de eerste sjah die zich niet liet manipuleren door de
Kizilbasj
(soefi soldaten). Met het oog op het behoud van zijn macht heeft hij hen afgeschaft. Ook later was hij erg op zijn hoede voor mensen die zijn macht konden overnemen. Zo heeft hij zijn zonen blind gemaakt dan wel vermoord.
[1]
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
Arthur Goldschmidt & Lawrence Davidson,
A Concise History of the Middle East
.
|