Tritium
(vun’t
gr.
tritos
?Drudde“) is neven
Protium
un
Deuterium
en vun de naturlichen
Isotopen
vun den
Waterstoff
. De Karn ahn de Elektronenhull warrt ok
Triton
noomt.
Dat cheemsch Teken for Tritium is
3
H, tomeist warrt aver vereenfacht ok blots
T
schreven. Titium hett in sien
Atomkarn
neven dat
Proton
twee
Neutronen
. De Karn is aver nich bestannig, dorum is Tritium radioaktiv. Mit en
Halfsweertstiet
vun 12,36
Johren
verfallt Tritium dor
Betaverfall
, also dor utsennen vun en
Elektron
, to
3
He
. De
Smoltpunkt
vun Tritium liggt bi -252,5
°C
, de
Kaakpunkt
mit -248,1 °C blots en beten hoger.
Tritiumoxid
(overswor Water) T
2
O hett en Kaakpunkt vun 101,51 °C un smolt bi 4,48 °C. Man, Tritium is roor. In de Natur is blots een Atom vun 10
17
Waterstoffatomen en Tritiumatom.
Tritium entsteiht in de Natur ut
Stickstoffkarns
de in de boveren Schichten vun de
Atmosphaar
mit Neutronen ut de
Kosmisch Strahlen
beschaten warrt. Bito kummt Tritium ok mit den
Sunnwind
in de Eerdatmosphaar.
14
N + n →
12
C +
3
H oder auch:
14
N + n →
12
C + T
Tritium kummt vor allen as HT (Tritiumwaterstoff) dor Konvekschoonsstromen an de Eerdbavenflach. Op de Eer gifft dat ungefaahr 3,5
kg
Tritium, de op naturlichen Weg tostannen kamen sund.
[1]
Aver Tritium warrt ok kunstlich herstellt. Dat passert in
Karnreakters
dor
- Bescheten vun
6
Li
-Karnen mit Neutronen in’n Reakterkarn.
- Afscheden ut dat Kohlwater vun
Sworwaterreakters
, woneem dat sotoseggen as ?Affallprodukt“ entsteiht.
De Nawies vun Tritium lopt unnern annern over
Fletigszintillaters
oder apene
Ionisatschoonskamern
.
Tritium warrt u.a. in de
Biologie
,
Chemie
un
Medizin
as so noomten
Tracer
anwennt.
Gasformig Tritium warrt tohopen mit en
Fluoreszenzmiddel
in verslaten
Borsilikatglasrohrken
as Luchtmiddel verwennt. De β-Strahlen vun’t Tritium regt de Beschicthen binnen dat Rohrken to en swack floureszeeernd Luchten an. Solk ?kohle Luchten“ kunnt theoreetsch mehrere Johrteihnten lang jemehr Arbeit doon. Man kann jem in verscheeden Kloren unner den Hannelsnaam
Traser
. As Luchtmiddel finnt Tritium ok Verwennen t. B. op
Tifferblodd
un
Klockenwieser
. Bi’t Lagern un bi de Herstellen vun grottere Mengden kann dat aver gesundheitlich Gefahren geven. Dorum warrt dat ok dor nich radioaktive Luchtmiddel as
Superluminova
uttuuscht.
Tritium warrt aver ok vun’t Militar bruukt, as dat Bestanddeel in veele
Karnwapen
is. In de Tokunft schall en Mischen ut Deuterium un Tritium as Brennstoff in
Fusionsreakters
bruukt warrn. In de Geologie warrt de radioaktiv Verfall to’n Ollerbestimmen vun Water utnutt (
Tritiummethood
).
Opstunns warrt dorover diskuteert, Tritium vor de egenstannig Energieversorgen vun
Mikroprozessers
ut
Silizium
to bruken over dat Utnutten vun de bi den Betaverfall freesett’e Warms. An de
University of Pittsburgh
is 2006 en Verfohren utfunnen worrn, dor Bescheten vun en
Quarzbavenflach
mit en energierieken ultravigeletten
Laserstrahl
Tritiumatomen bit to acht Mikrometer in disse Quarzschicht intoboen. Um dat Verfohren in Siliium antowennen mutt dat aver noch mit de in de Industrie brukten
Photolithographie
tosamenklamustert warrn, de to’n Herstellen vun Schaltkreisen insett warrt.
- ↑
D. Lal und B. Peters:
Cosmic ray produced radioactivity on the earth.
Handbuch der Physik, Band 46/2, S. 551-612, Springer, Berlin, 1967